“İstanbul-Van bileti 100 YTL. E, İstanbul-Ankara arasındaki mesafe bunun yarısı, bilet fiyatı da yarısı kadar olsun” şeklindeki serzenişleri çok duyar olduk son zamanlarda.

Bir konuda etraflı bilgi sahibi olunmadıktan sonra, o konu hakkında hüküm vermek çok da doğru sonuçlara ulaştırmıyor.

Havacılık sektöründeki yakıt tüketimi hesabı, karayollarından bir hayli farklı.

1000 km’lik mesafede bir otobüsün sarf edeceği mazot miktarı üç aşağı beş yukarı aynıdır.

Çok sıra dışı bir şey olmadıkça bu değişmez. Ancak uçaklar için bunun aynısını, hatta benzerini bile söylemek çok zor.

Bir uçağın yakıt sarfiyatını belirleyen farklı bir çok etken bulunuyor. Hava sıcaklığı, rüzgârın hızı, uçulan meydanların deniz seviyesinden yüksekliği, uçağın kalkış ağırlığı, iniş ve kalkış esnasında karşılaşılması muhtemel trafik vb, her uçuş esnasında değişmesi muhtemel bir çok verinin hesaba katılması gerekiyor.

Zaten havayollarındaki dispeç birimleri bu hesaplamaları yapıp, gerekli uçuş planını hazırlamak için varlar.

Jeppesen adlı merkezî kuruluştan alınan bilgiler dispeçerler tarafından değerlendirilip, harekât memurları aracılığıyla pilotlara ulaştırılıyor.

Böylece uçağın takip edeceği rota da ortaya çıkıyor.

Ayrıca unutmadan hemen belirtelim. Bir uçak, yakıtın önemli bir bölümünü kalkışın ardından normal seyir yüksekliğine ulaştığı ilk 15-20 dakika içinde harcar.

Örnek: Yaz mevsiminde Paris-Viyana arasında bir Boeing 737-800 ile yapılan uçuş:

CDG-VIE	Yakıt (kg)	Mesafe (km)	Yakıt Oranı	Mesafe Oranı
Kalkış	1,700	202	38%	18%
Düz Uçuş	2,300	738	51%	65%
Alçalma	500	198	11%	17%
Toplam	4,500	1,138	100%	100%

Tablodan da açıkça görüldüğü üzere, daha yolun beşte birlik bölümünü kat etmeden uçuşun tamamında harcanan toplam yakıtın neredeyse %40’ı tüketilmiş oluyor.

Bu durumda; havayolu şirketlerine olan maliyetleri açısından özellikle Türkiye içindeki uçuş noktalarının bir birlerinden çok da farklı olmadığı söylenebilir.

Hülasa; “bilgi sahibi olmadan, fikir sahibi olanlar var” derdi Uğur Mumcu…

not: THY’nin 2005 gideri içindeki akaryakıt payı yaklaşık %30 civarında bulunuyor. (Sayfa83)