Bir yıl kadar önce seyrettiğim bir belgeselde İzlanda’nın nasıl oluştuğu anlatılıyordu.
Okyanus tabanında yaşanan bir magma patlaması ile fışkıran lavlar okyanus yüzeyine kadar ulaşıp, İzlanda ve çevresindeki adaları meydana getirmişti.
Yani aslında İzlanda, bir bacanın üzerinde kurulmuş gibiydi ve bu baca her an yeniden duman tüttürmeye başlayabilirdi.
Bu bacanın 200 yıl aradan sonra geçtiğimiz günlerde yeniden hareketlenmesi bu kez farklı bir sonucu beraberinde getirdi.
Eyjafjallajökull adlı yanardağın patlaması sebebiyle, İrlanda’dan Finlandiya’ya kadar olan bölgedeki Kuzey Avrupa ülkelerinin hava sahaları tamamen kapanmış durumda.
İrlanda, İngiltere, Belçika, Hollanda, Norveç, Danimarka, İsveç ve Finlandiya’da dünden bugüne uçak seferleri yapılamıyor.
İlk anda sadece bu ülkelerin etkilendiği düşünülebilir.
Ama iş öyle değil. Özellikle İngiltere ve Ryanair sebebiyle İrlanda’nın toplam dünya havayolu trafiğindeki payı bir hayli fazla.
İngiltere’deki havalimanlarının kapanması, Kuzey Amerika, Uzak Doğu, Orta Doğu, Afrika gibi bölgelerden yapılması gereken yüzlerce uçuşun iptali, on binlerce yolcunun sefil olması anlamına geliyor.
Yanardağ patlaması nasıl olur da hava trafiğini böylesine derin bir şekilde etkiler diye düşünüyorsanız, British Airways’in 24 Haziran 1982 tarihindeki “9″ sefer sayılı uçağının başına gelenlere bir bakmanızı tavsiye ederim.
Gece karanlığında yapılan seyahat esnasında, bir yanardağ patlaması sonucu oluşan kül bulutuna giren Boeing 747′nin dört motoru birden durmuş, uçak yere doğru süzülmekte iken kül bulutundan çıkılmasının ardından motorlar son anda çalıştırılarak yüzlerce yolcu ölümden dönmüştü.
İçinde su zerresi bulunmayan kül bulutlarının radarda tespit edilemediği ve yine bu küllerin uçak motorlarına ve gövdesine büyük zararlar verebileceği ancak o tarihteki bu olay sonucunda keşfedilmişti.
İşte bu yüzdendir ki, İzlanda’da patlayan yanardağın çevreye saçtığı küller, tüm dünya havayolu trafiğini derinden etkileyen bir kriz haline dönüşmekte.
Bu değil de, benim asıl canımı sıkan, tayyarelerin uçmaması sebebiyle bazı monarkların, Danimarka Kraliçesi Margrethe’ın 70. yaş günü partisine iştirak edememiş olması. 🙂