Son güncelleme: 29 Mart 2018

Havalimanlarının “Dış Hatlar” bölümünde keyifle vakit geçirdiğimiz “free shop”lardan (gümrüksüz mağazalar) bildiğiniz üzere hem çıkış hem de giriş terminallerinde alışveriş yapma hakkımız var.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, yurda giriş yaparken ülkemizdeki, yurtdışına çıkarken ise gideceğimiz destinasyondaki gümrük mevzuatının izin verdiği limitlerin üzerinde ürün satın almamak.

Ülkemize giriş sırasındaki duty-free alışveriş limitleri konusundaki en doğru bilgiyi Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın internet sitesinden öğrenebileceğimizi düşündüğümden hemen www.gtb.gov.tr sitesine göz attık.

Bakanlığın ilgili Genel Müdürlüğünün web sitesi, duty-free alışveriş limitlerine hem “Sık Sorulan Sorular” bölümünde ayrıntılı olarak değinmiş hem de mevzuat bölümünde yer alan 2011/39 sayılı Genelge’de bu konu açıklanmış.

Buna göre; yolcunun beraberinde getirdiği, ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya olarak tanımlanmış “Yolcu beraberi eşya” kavramına giren ve her bir yolcu için gerçek değeri 430 Euro’yu geçmeyen (15 yaşından küçükler için 150 Euro) hediyelik eşyalar ile genelgeye ekli listede kalem kalem sayılan malların karşısında yazılı miktar kadarını duty-free mağazalardan temin edebiliyoruz.

Bu limiti son olarak 30 Euro (22 Euro’ya düşürüleceğine ilişkin haberler var) olarak belirlenmiş olan “Posta ve Hızlı Kargo Muafiyeti” limiti ile karıştırmamakta fayda var.

Bir diğer ifadeyle, yolcu beraberi 430 Euro’luk hediyelik eşya limiti, posta yolu ile getirilen eşya için söz konusu değildir.

Duty-free mağazalarından çok büyük ölçüde parfüm, alkollü içecek, tütün ürünleri ve paketli gıda maddeleri satın alındığından, bunlara ilişkin limitleri aşağıya aldık

Bu mallar açısından tutarın hiç bir önemi bulunmadığına ve doğrudan miktarına bakılacağına, ayrıca tütün ve alkol ürünlerini ancak 18 yaş ve üzerindeki yolcuların satın alabileceğine özellikle dikkat çekmek isteriz.

Yolcu Beraberi Kişisel Eşya Listesi

A) Tütün ve Türün Ürünleri

• Sigaralar 600 adet
• Sigarillolar (her biri 3 gr.dan ağır olmayan purolar) 100 adet
• Puro 50 adet
• Kıyılmış tütün (200 yaprak sigara kağıdı ile) 250 gr.
• Pipo tütünü (250 gr)

B) Alkollü Ürünler

• Alkol derecesi % 22’yi geçen alkol ve alkollü içkiler 1 lt.
• Alkol derecesi % 22’yi geçmeyen alkol ve alkollü içkiler 2 lt.

C) Kozmetik Ürünler

600 ml’yi aşmamak kaydıyla kolonya, parfüm, lavanta, esans veya losyon ile 5 adet cilt bakım ürünü ve makyaj malzemesi.

D) Gıda Ürünleri

• Çay 1 kg.
• Çözülebilir hazır kahve: 1 kg.
• Kahve: 1 kg.
• Çikolata: 1 kg.
• Şekerden mamul yiyecek: 1 kg.

İsteyen yolcular 1 kg çikolata veya 1 kg. şekerden mamul yiyecek haklarının tamamını yani 2 kg.lık hakkı söz konusu eşyadan sadece birisi için kullanabilirler.

İlgili genelge eki Ek-9 sayılı listede, yukarıdaki ürünler dışında B) DİĞER EŞYA ana başlığı altında; a) GİYİM VE YOLCULUK EŞYASI, b) ELEKTRONİK /DİJİTAL EŞYA, c) MÜZİK ALETLERİ, ç) SPOR VE OYUN ALETLERİ, d) SAĞLIK CİHAZLARI, e) MUTFAK EŞYASI ve f) DİĞERLERİ olarak nitelenen eşyalara ilişkin bazı muafiyetler bulunduğunu belirtmekte fayda var.

Son genelgeye göre; karmaşık ve uygulaması mümkün olmayan ortak üst limit kavramı hafifletilerek, tütün ve tütün ürünleri ile alkollü ürünler için muafiyet hakkı, karşısında yazılı miktarı aşmamak kaydıyla her bir ürün için ayrı ayrı kullanılabilecektir.

Yurda giriş yapan yolcuların yanlarında bulunan ve “A) Tüketim Maddeleri” bölümünde yer alan eşyaya, yolcu beraberinde olmak kaydıyla muafiyet tanınmakta, bununla birlikte (B) bölümünde belirtilen eşya ise, yolcu beraberinde ya da yolcunun gelişinden bir ay önce veya üç ay sonra getirilebilmektedir.

Yolcular, beraberlerinde 2 takvim yılında 1 adet ile sınırlı olmak üzere cep telefonunu yolcu beraberi kişisel eşya statüsünde telefonun kıymetine bakılmaksızın muafen getirebilmektedir. Yabancı misyon mensupları için bu sınırlama söz konusu değildir.

Cihazların sorunsuz bir şekilde kullanılabilmesi için kayıt altına alınmaları ve kaydın yolcunun Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren 120 gün içinde yapılması ve 2018 yılı itibarıyla 170,70 TL tutarında “Yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izin harcı” ödenmesi gerekmektedir.

Yurtdışından getirilen telefonlar 120 gün kayıt yaptırmadan kullanılabilmekte, 120 gün içinde kayıt edilmemesi durumunda söz konusu cihaz BTK tarafından iletişime kapatılmaktadır.

Havalimanlarımızda yaygın olarak free shop’ları bulunan firmalardan ATU ve Setur’un web sitelerine göre (www.atu.com.tr ve www.setur.com.tr); yurt dışına çıkarken yukarıdaki sınırların üç katına çıktığını da hatırlatalım.

Ancak gittiğiniz ülkenin mevzuatını incelemeden bu kadar alışveriş yapmanızı önermem, zira varış noktasında ödemek zorunda kalacağınız gümrük vergileriyle ürünlerin astarı yüzünden pahalıya gelebilir.

Örneğin; Türk vatandaşlarının sıklıkla seyahat ettiği Almanya’ya AB dışından geliyorsanız 200 sigara veya 100 sigarillo veya 50 puro veya 250 gram tütün veya bunların orantılı bir kombinasyonunu ülkeye sokabilirsiniz. Alkollü içeceklerde ise limit genel olarak Türkiye ile aynı olsa da, şarapta (4 lt.) ve birada (16 lt.) limitler biraz yüksek belirlenmiş.

Beraberinde daha önce yurt içinde kullanıma açılmamış cep telefonu ile belirli kiloların üzerinde işlenmiş veya işlenmemiş gıda ürünleri, takviye edici gıdalar, değerli maden, ilaç, TRT bandrolüne tabi elektronik eşya veya evcil hayvan getirmek isteyen yolcuların “https://ggm.gtb.gov.tr/sikca-sorulan-sorular/bireysel/yolcu-muafiyetleri” adresindeki kuralları ve burada atıf yapılan kanun maddeleri hakkındaki güncel mevzuatı son bir kez inceleyerek alışveriş yapmalarını öneririz.

Yine önemle değinelim ki; nakil vasıtaları sürücüleri ve hizmetlileri yolcu sayılmazlar. Dolayısıyla bu kişiler, yolcu beraberi eşya muafiyetinden yararlandırılmazlar. Ancak, bu kişiler girişte 1 karton sigara, en fazla 100 cl’lik 1 adet alkollü içki ve en fazla 120 ml’lik 1 adet parfümü yolcu girişi yapılan sınır kapılarında açılan mağazalardan satın alabilirler.

Ancak, kara nakil vasıtaları sürücüleri ve hizmetlileri, seyahat ettikleri ülkede, en az üç gün kalmadan dönmeleri hâlinde girişte bu haktan yararlanamazlar. Türkiye’ye giriş yapan yolcuların beraberlerinde getirecekleri eşyaya muafiyet uygulanabilmesi için geldikleri ülkede geçirdikleri süreye ilişkin bir sınırı bulunmamakla birlikte, kara hudut kapısından giriş yapan yolculara muafiyet hakkı ayda en fazla 10 defa kullandırılmaktadır.

Son olarak belirtelim ki; yolcu beraberi hediyelik eşyaya ilişkin muafiyet yolcuların yaşına göre, 150 ve 430 Euro değerindeki eşya için geçerlidir.

Yolcu beraberinde getirilen eşyanın bu değerleri aşması halinde, bu defa 1500 Euro’yu geçmemesi kaydıyla eşyanın vergilendirilmesinde muafiyet miktarına tekabül eden vergi düşüldükten sonra kalan kısım için, genelgede belirtilen tek ve maktu vergi uygulanmaktadır (Bu tek vergi oranı; eşyanın AB ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda %18, diğer ülkelerden gelmesi durumunda %20 olarak uygulanmaktadır).

Eşyanın kıymeti ise, ibraz edilen faturaya, satış fişine veya eşya bedelinin ödendiğine ilişkin belgeye göre belirlenirken, belge ibraz edilememesi veya ibraz edilen belgede kayıtlı kıymetin düşük bulunması halinde, eşyanın kıymeti gümrük idaresince belirlenmektedir.