Ticarî havayolu sektörünün, küreselleşme olgusu üzerindeki etkisini Havayolu 101’de sık sık tartışıyoruz.
Günümüzde internetle birlikte, küreselleşmenin ve küresel ekonominin en önemli motoru olan havayolu taşımacılığı, tarihten gelen bir arıza mı desek, küresel olma ile millî olma arasında sıkışıp kalmış durumda. Özellikle de bayrak taşıyıcı şirketler.
İşte British Airways’in (BA) son uygulaması:
Önümüzdeki günlerde yapılacak bir düğün ile dünya evine girecek olan Prens William ve Catherine Middleton’ın şerefine, BA filosundan altı adet uçağın kuyruğu, İngiliz kraliyet ailesinin üyelerinin (Prens William – G-CIVZ, Catherine Middleton – G-CIVW, Kraliçe Elizabeth II – G-EUXN, Galler Prensi – G-VIIV, Prens Harry – G-VIIU ve Edinburgh Dükü – G-EUOA) portreleriyle donatıldı.
Küreselleşme kavramından uzak, bir hayli yerel bir uygulama, değil mi?
Bu noktada hemen 1997 yılına dönüyoruz.
BA’in o zamanki CEO’su Robert Ayling’in liderliğinde, BA’in kuyruk tasarımında bulunan “Union Flag” çıkarılarak, bunun yerine, dünyanın dört bir yanından seçilen farklı sembolik ögeler konulmuştu.
Bu çalışmanın amacı, küreselleşmeye ve küresel bir şirket olmaya verilen önemi vurgulamaktı. Zira BA’in o zamanlar taşıdığı toplam yolcuların %60’ı, İngiltere dışından gelmekteydi.
İlk anda çok güzel bir uygulama gibi görülse de, “dünya tasvirleri” şeklinde isimlendirilen bu uygulamanın iki menfî sonucu oldu:
- İngiltere içinden gelen tepkiler
- Pazarlama
Uçak kuyruklarındaki İngiliz bayrağının kaldırılması İngiltere içinde o kadar tepki çekti ki, ülkenin efsanevî başbakanı Margaret Thatcher’ın Muhafazakâr Parti kongresinde “biz İngiliz Bayrağı’nı taşıyoruz, bu berbat şeyleri değil” şeklindeki açıklamasını yaparken bir maket uçağın üzerini mendiliyle örtmesi, bu tepkilerin zirve noktasını oluşturmuştu.
Kuyruk tasarımının değiştirilmesinin bir başka yan etkisi de pazarlama açısından yaşandı.
Bu değişiklik öncesinde bir havalimanında körüğe yanaşan bir BA uçağı herkes tarafından tanınırken, dünya tasvirlerinin kullanımıyla birlikte şirket, bu “ayırt edici” özelliğini kaybetmiş oldu. Aynı dönemde Virgin Atlantic’in uçaklarının burun kısmına, elinde İngiliz Bayrağı tutan bir kadın görseli yerleştirmesi ise bu işe tuz biber ekmişti.
Neticede iki sene gibi kısa bir süre sonra, filodaki uçaklardan kuyrukları henüz dünya tasviri taşımayanlar için bu çalışma iptal edilmiş, 2001 yılında da tüm filonun yeniden İngiliz Bayrağı’na geri döneceği açıklanmıştı.
Bu açıklama yapılırken, Robert Ayling artık BA’in CEO’su değildi ve kasadan yaklaşık 100 milyon Pound eksilmişti. 🙂
Bir yanda millî değerler, diğer yanda küreselleşme; bayrak taşıyıcı olmak gerçekten zor iş.
Önemli not: Tolga Özbek’in yorumundan da anlaşılacağı üzere, Havayolu 101 olarak fena bir biçimde zokayı yutmuş durumdayız. British Airways’in uçak kuyruklarına portre çizdirmesi işi tamamen Flightglobal’ın “1 Nisan” şakasıymış.
🙂 🙂 🙂