Ortalama kâr marjının bir hayli düşük seviyelerde seyrettiği ticarî havayolu sektöründe önümüzdeki bir kaç yıl içerisinde genel bir iş modeli değişikliği kaçınılmaz gibi görünüyor.
Havayolu 101’de zaman zaman bu konuya değiniyor ve full-service & network taşıyıcı iş modeli ile düşük maliyetli taşıyıcı iş modelinin zamanla bir kesişim kümesi üreteceğini iddia ediyoruz.
Her iki iş modelinin de kendine has avantajları ve dezavantajları bulunuyor.
Orta yolda buluşulduğunda, dezavantajları en aza indirgeyerek kârlılığı maksimize etmek belki de mümkün olacak.
Centre for Asia Pacific Aviation (CAPA) tarafından yayınlanan Airline Leader adlı derginin Mayıs 2011 sayısında, sektörün ünlü isimlerinden Nawal Taneja’nın piyasaya yeni çıkacak olan “The Passenger Has Gone Digital and Mobile” adlı kitabından yapılan bir alıntıda, yukarıda değindiğimiz bu iş modeli değişikliği ele alınmış.
İşte Taneja’ya göre iş modeli değişikliğini kaçınılmaz kılan sekiz madde:
1- Maliyet farklılığı
Network taşıyıcılar ne yaparlarsa yapsınlar, düşük maliyetli taşıyıcıların (DMT) maliyetlerine inmeleri mümkün olmuyor.
2- Network besleme
Küresel kapsamda faaliyet gösteren taşıyıcılar, kıtalararası uçuşlarını besleyebilmek için mutlaka transit yolcu bulmak zorundalar.
3- Bazı DMT’lerin sunduğu yüksek kaliteli hizmet
Kısa-orta menzilde bazı DMT’ler tarafından sunulan hizmet kalitesi, network taşıyıcıların dahi üzerinde olabiliyor. Ör: JetBlue, Virgin America
4- Sendika direnişi
Network taşıyıcıların personeli, kısa menzilli hatların, bölgesel veya düşük maliyetli taşıyıcılara “outsource” edilmesini kabul etmez.
5- DMT’lerin iş seyahati pazarına girişi
Bazı DMT’ler yavaş yavaş, iş amaçlı (business) olarak yapılan seyahat pazarına nüfuz etmeye başladılar. Ör: easyjet, JetBlue
6- DMT maliyetlerinde artış
Özellikle petrol fiyatları, havaalanı vergileri gibi kalemler sebebiyle uzun vadede, DMT’lerin işletme maliyetlerinde artış meydana gelecek.
7- DMT’lerin büyüme potansiyelindeki düşüş
Avrupa ve ABD’de kısa menzil pazarındaki büyüme, doygunluk noktasına ulaşmış durumda. Buna ilave olarak Avrupa’daki DMT’ler, hızlı tren rekabetiyle birlikte, önümüzdeki dönemde büyüme rakamları açısından sıkıntı yaşayacak.
8- Uzun menzil pazarındaki network yapısını taklit etmek zor
Air Asia X, JetStar, V Australia gibi denemeler olmakla birlikte, DMT’lerin, network taşıyıcı tarzındaki bir uçuş ağı kurması ve bunu kârlı bir biçimde sürdürmesi neredeyse imkânsız.