Avrupa Birliği hava trafik kontrol sahasının tek bir çatı altına alınmasını hedefleyen Single European Sky nedir?
Bugün bu sorunun cevabını arıyoruz.
Single European Sky, Avrupa Birliği (AB) hava sahasının tasarımı, düzenlemesi ve idaresinin tek elden koordine edilmesini amaçlayan bir AB Komisyonu girişimidir.
Bu girişimin hayata geçirilmesiyle birlikte, Avrupa hava trafik kontrol yapısının köklü bir reforma tâbi tutulması hedefleniyor.
Böylece gelecekteki kapasite ihtiyacı ve uçuş emniyetinin gerekleri karşılanabilecek.
Mevcut durumda her ne kadar merkezi Brüksel’de bulunan Eurocontrol tarafından koordine edilse de, Avrupalı devletlerin millî sınırları içerisine sıkışmış olan hava trafik kontrol düzeni kaldırılarak bunun yerine, işlevsel hava sahası blokları (Functional Airspace Bloks – FAB) oluşturulacak.
İşlevsel hava sahası bloklarının, hava sahasının en verimli bir şekilde kullanılmasına imkân verecek biçimde tasarlanarak, yukarıda değindiğimiz üzere uçuş emniyeti, verimlilik ve kapasite noktalarında ciddi bir gelişme sağlaması bekleniyor.
Single European Sky ve Islevsel Hava Sahası Blokları
Avrupa hava sahasındaki trafiğin işleyişini derinden etkileyecek bu kavramın, 4 Aralık 2012 tarihinde devreye girmesi bekleniyor.
Şu an için 67 farklı parçadan oluşan Avrupa hava sahası, yeni düzenleme çerçevesinde sadece dokuz kontrol bölgesine ayrılacak.
Yukarıdaki haritadan da görüleceği üzere, Rusya ve Ukrayna’nın yanı sıra, Türkiye de bu çalışmanın dışında bulunuyor.
Öte yandan Avrupa’nın dışında Mısır, Ürdün ve Tunus, Akdeniz bölgesine dahil edilmiş.
Single European Sky’ın en önemli temel taşı olan hava sahası blokları şu şekilde tasniflenmiş:
NEFAB (North European FAB): Estonya, Finlandiya, Letonya, Norveç.
NUAC (Nordic Upper Airspace Centre): Danimarka, İsveç
BALTIC FAB: Polonya, Litvanya
FABEC (FAB Europe Central): Fransa, Almanya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, İsviçre
FABCE (FAB Central Europe): Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Avusturya, Macaristan, Hırvatistan, Slovenya, Bosna-Hersek
DANUBE: Bulgaristan, Romanya
BLUE MED: Italya, Malta, Yunanistan, Kıbrıs, [Mısır, Tunus, Arnavutluk, Ürdün)
UK- IRELAND FAB: Birleşik Krallık, Irlanda
SW FAB: Portekiz, İspanya
Single European Sky’ın getireceği en önemli faydalardan bir tanesi, askerî uçuşlara ayrılmış olan hav sahalarının sivil hayata kazandırılması olacak.
Uçuş rotalarını kısaltacak bu düzenlemeyle birlikte hiç şüphesiz zaman ve akaryakıt tasarrufu sağlanacak.
Çalısmalarda Son Durum Ne?
Avrupa hava sahasının tek elden yönetilmesinin ne kadar elzem olduğu, Nisan 2010’da yaşanan yanardağ kül krizi esnasında görülmüştü.
O olayın ardından hızlanan çalışmalar, sonraki dönemde yeniden yavaşladı.
AB’nin özellikle son bir – iki senedir yaşamakta olduğu büyük iktisadî ve siyasî kriz, ortak hava sahası konusunda yapılması gereken çalışmaların gölgede kalmasına yol açıyor.
ATW dergisinin Ocak 2012 sayısında sert sayılabilecek mesajlar içeren bir makale kaleme alan AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Siim Kallas, tüm üye devletleri, ortak hava sahası hususunda daha aktif olmaya davet etmişti.
Makaleden anlaşıldığı kadarıyla, Single European Sky girişimi, arzu edilen hızda ilerlemiyor.
Bu yılın sonunda işlevsel hava sahası blokları noktasında yaşanacak gelişmeler, Avrupa hava sahasında yapılması amaçlanan reformların ne derece başarılı olduğunu da gösterecek.