Havayolu seyahat zincirinin en önemli halkalarından bir tanesi hiç kuşkusuz, uçuş esnasında verilen hizmetlerdir.

Gerek kabin ekiplerinin yolcu ile olan iletişimi, gerekse yolculara sunulan konfor ürünleri, yiyecek-içecekler, eğlendirici ürün ve hizmetler, ve gerekse koltukların rahatlığı, uçakla seyahatin bir keyif haline gelmesini sağlayan en önemli etkenlerden.

Bugün, uçuş esnasında yolcuların beğenisine sunulan yiyecek ve içecekleri sağlayan catering yani ikram şirketlerini ele alıyoruz.

Havayolu ikram şirketleri, havayolu şirketlerinden gelen taleplere göre farklı bir çok hizmeti verebiliyor.

Bazı havayolu şirketleri, büyük ağırlıkla, hub olarak tespit ettikleri havalimanlarında anlaştıkları bir ikram firmasıyla yoğun bir şekilde çalışmayı tercih edebiliyor.

Bunun yanı sıra, frekans yoğunluğu fazla olan noktalarda da ikram üretimi yapıldığı görülebiliyor.

Bangkok, Cape Town, Singapur, Narita (Tokyo) gibi, Avrupalı ve Amerikalı taşıyıcılar için uzun menzilli (ER) operasyon anlamına gelen kentlerdeki havalimanlarında da yine havayolu ikram şirketlerinin yoğun şekilde çalıştıkları biliniyor.

Pek iyi; dünyanın en önde gelen havayolu catering (ikram) şirketleri acaba hangileri?

Havayolu Catering (ikram) Sirketleri

LSG Sky Chefs

Havayolu ikram şirketlerinin en önde gelenlerinden bir tanesi, tamamı Alman devi Lufthansa’ya ait olan LSG Sky Chefs.

LSG Sky Chefs’in dünya geneline yayılmış oldukça büyük bir operasyonu bulunuyor.

Şirket, 52 ülkede, 211 müşteri irtibat merkezinde, 151 farklı şirket halinde, 300’den fazla havayolu şirketine ikram hizmeti sağlıyor.

Bir yıl içerisinde hazırlanan yemek sayısı 527 milyon adet.

Sektörün %26’sı, LSG Sky Chefs’in elinde bulunuyor. Amerika ve Avrupa’da bu oran %35-40 aralığına kadar yükseliyor.

Şirketin 2012 yılı cirosu 3,2 milyar USD civarında.

28.000 civarında çalışanı bulunan LSG Sky Chefs, havayolu ikramının yanı sıra, uçuş esnasında yolculara sunulan konfor kitleri ve ilgili lojistik hizmetleri konularında da faaliyet gösteriyor.

Gate Gourmet

Havayolu ikramındaki bir diğer dev şirket, İsviçreli Gate Gourmet.

Gate Gourmet, 35 ülkedeki 134 farklı noktada, 250’den fazla havayolu şirketine günde yaklaşık 10.000 uçuş için ikram hizmeti sağlıyor.

Yılda yaklaşık 250 milyon adet yemek sağlayan şirketin ürünleri, 300 milyondan fazla yolcuya ulaşıyor.

2012 sonu itibarıyla Gate Gourmet’nin başarısı için emek harcayan çalışan sayısı 26.600 mertebesinde.

Şirketin 2012 yılı toplam cirosu ise 3 milyar USD’yi buluyor.

Servair

Havayolu ikram pazarında LSG Sky Chefs ve Gate Gourmet’nin ardından, Fransız Servair firması geliyor.

Servair, pazarın yaklaşık %9’luk bir bölümünü elinde tutuyor.

100’den fazla havayolu şirketine hizmet veren şirket, günde 230.000’den fazla yemek hazırlıyor.

19 ülkede faaliyet gösteren Servair’in, 9.150 çalışanı bulunuyor.

Şirketin yıllık cirosu ise 1 milyar USD’ye yaklaşıyor.

Servair’in özellikle, Fransa’nın, Afrika kıtasındaki eski sömürgelerinde güçlü bir varlığının bulunduğu görülüyor.

Do&Co

Ülkemizde adını özellikle Türk Hava Yolları (THY) ile ortaklaşa kurduğu Turkish Do&Co adlı ikram firması ile duyuran Avusturya merkezli Do&Co, havayolu catering işinin bir başka dinamik oyuncu konumunda bulunuyor.

2011 yılı cirosu 600 milyon USD olan şirketin havayolu ikram bölümünün geliri ise 450 milyon USD mertebesinde gerçekleşti.

New York, Londra, Frankfurt, Münih, Milano, Malta, Salzburg, Viyana, Linz, Graz ve Türkiye’de dokuz noktada üretim merkezleri bulunan şirket, 60’tan fazla havayolu firmasına ikram hizmeti veriyor.

Yönetim Kurulu Başkanlığı görevi Atilla Doğudan tarafından üstlenilen Do&Co’nun ayrıca, Formula 1 yarışları gibi uluslararası etkinliklere ikram hizmeti sağladığını ve dünyanın bir çok yerinde otel, restoran ve havalimanı özel yolcu salonu işlettiğini de ekleyelim.

Örneğin; İstanbul Atatürk Havalimanı’ndaki Turkish Airlines İstanbul Lounge, Do&Co tarafından işletiliyor.

Do&Co ekosisteminde şu anda 4.200 civarında personel görev yapıyor.

SATS

Havayolu şirketlerine bir çok farklı konuda hizmet götüren Singapur Changi Havalimanı merkezli SATS, ikram alanında da faaliyet gösteriyor.

Şirket günde 80.000 adet yemek hazırlıyor.

2011 yılı cirosu 800 milyon USD mertebesinde gerçekleşen SATS, Changi’de ikram hizmeti verdiği 45 havayolu şirketi ile, bu noktadaki pazarın %86’sını elinde tutuyor.

Japonya’da TFK adlı bir havayolu ikram firmasının sahibi olan SATS’ın, bu ülkede Air France, FedEx, Lufthansa, Qantas Airways, SAS ve Hong Kong Airlines ile anlaşması bulunuyor. Tokyo’nun iki önemli havalimanı; Narita ve Haneda’da faaliyet gösteren TFK, bu iki noktada pazarın yaklaşık yarısına hâkim durumda.

SATS’ın dikkat çekici bir diğer girişimi Suudi Arabistan’da yer alıyor.

SATS, Nisan 2011’de, Adel Abuljadayel Flight Catering (AAFC) adlı şirketin %40’ını 18,5 milyon USD’ye satın aldı. Cidde ve Riyad merkezli olarak faaliyet gösteren AAFC, özellikle Hac ve Umre seferlerine hizmet götürüyor.

SATS’ın bunun yanı sıra, Çin, Hindistan, Maldivler, Filipinler gibi daha bir çok ülkede çeşitli oranlarda iştirakleri bulunuyor.

Yer hizmetleri bölümü de dahil olmak üzere 14.000 civarından personeli olan SATS’ın Mart 2012 itibarıyla en büyük hissedarı, %43’lük oranla, bir devlet şirketi olan Temasek Holdings.

Flying Food Group

ABD’de Chicago, Honolulu,  Los Angeles, Miami, New York, San Francisco ve Seattle ile Çin’de Şanghay’da faaliyet gösteren Flying Food Group, 3.300 çalışanıyla 70’ten fazla havayolu şirketin hizmet veriyor.