Tokyo’nun Haneda Havalimanı, geçtiğimiz yıl içerisinde hizmet verdiği 68 milyon yolcuyla, bu açıdan dünyanın en büyük dördüncü meydanı olmuştu.
Japonya’ya seyahat eden yabancıların nispeten daha âşina olduğu Narita Havalimanı ise 2012 yılını, 33 milyon yolcuyla 42. sırada kapatmıştı.
Neden böyle diye soracak olursanız, bu sorunun cevabının, iç ve dış hat ayrımında gizli olduğunu söyleyebiliriz.
Narita’nın toplam yolcusunun %90’ı dış hat iken, Haneda’da bu oran tam tersi.
İç hatlar ağırlıklı hizmet veren Haneda’dan geçen yolcuların %88’ini Japonya içerisinde seyahat edenler oluşturuyor.
Hatırlanacağı üzere, yakın zamana dek Haneda, dış hat uçuşlarına kapalıydı.
2010 yılı Kış Tarifesi’ne geçilirken Haneda, çok uzun yılların ardından yeniden uluslararası hava trafiği ile tanışma fırsatını bulmuştu.
Bir yanda Tokyo’nun merkezinden trenle 13 dakikada ulaşılan Haneda Havalimanı, diğer yanda kent merkezinden ulaşımı zaman zaman 1,5 saati bulan, 70 kilometre ötedeki Narita Havalimanı.
Daha o zaman bile havayolu şirketleri, Haneda’da slot kapabilmek için sıraya girmişti.
JAL, ANA, American Airlines, British Airways ve Delta Air Lines, bu kıymetli meydanı dış hat seferlerinde kullanma fırsatını yakalayan ilk şirketler olmuştu.
Günümüz itibarıyla ise yukarıdaki beş havayolu şirketine ilave olarak Air Asia X, Air China, Asiana Airlines, Cathay Pacific Airways, China Airlines, China Eastern Airlines, Emirates, Eva Airways, Garuda Indonesia, Hawaiian Airlines, Korean Air, Shanghai Airlines, Singapore Airlines ve Thai Airways International, Tokyo Haneda’yı kullanma fırsatını bulmuş durumda.
Tokyo Haneda´da Neler Oluyor?
Aradan üç yıl geçtikten sonra yine bir tarife değişimi dönemi ve bu kez masada, 20 yeni slot yer alıyor.
Sektör uzmanlarının hesaplamalarına göre, Haneda’daki her bir slotun, yılda 20 milyon USD faaliyet kârı üretme potansiyeli bulunuyor.
Yani ortada 400 milyon USD/yıl tutarında bir pasta var.
Pasta büyük olunca, kavga da büyük oluyor.
All Nippon Airways (ANA) ve Japan Airlines (JAL), dağıtılacak yeni slotları yakın markaja almış durumdalar.
ANA, bundan üç sene kadar önce Japon Hükûmeti’nin, müflis JAL’ı devlet yardımıyla kurtarmasına atıfta bulunarak, Haneda’daki 20 yeni slotun tamamının kendilerine verilmesi gerektiğini belirtiyor.
Zira ANA yönetimi, devlet yardımı sebebiyle JAL’a karşı rekabette zayıf kaldıklarını iddia ediyor.
JAL tarafı ise, söz konusu kurtarma operasyonu sırasında devlete çok fazla yük olmadıklarını ve üzerlerine düşen görevi başarıyla yerine getirdiklerini belirterek, Haneda’da yeni slotları yarısının kendilerine verilmesinde ısrar ediyor.
Tarafların birbirlerini ağır ifadelerle eleştirdiği bu çekişmenin bir de uluslararası boyutu bulunuyor.
Bir tarafta Star Alliance üyesi ANA, diğer tarafta oneworld’ün etkin oyuncularından JAL.
Yeni slotların tamamının ANA’ya verilmesi halinde, Star Alliance’ın Haneda’daki payı %50’ye yükselirken oneworld, %20 gibi düşük bir seviyede kalacak.
Bu durum özellikle British Airways ve American Airlines yönetimlerinde rahatsızlığa yol açıyor.
Maalesef günümüzde Haneda gibi, şehir merkezine yakın uluslararası havalimanı pek kalmadığından iniş hakları adeta altın değerinde.
Bakalım ANA ile JAL arasındaki slot mücadelesinin gâlibi kim olacak?