Akaryakıt giderleri, havayolu şirketlerinin maliyet kalemleri arasında açık ara en önde yer alıyor.
Toplam maliyetler içerisinde akaryakıtın payı, network taşıyıcı şirketlerde %30-35 civarında seyrederken, düşük maliyetli iş modelini benimseyen havayolu firmalarında bu oran %50 mertebesine kadar yükselebiliyor.
Havayolu şirketleri için akaryakıt giderlerini diğer giderlerden ayıran en önemli husus, bu büyük maliyet kaleminin dışsal oluşu.
Personel giderleri, uçak kiraları, havalimanı vergileri gibi harcamaların, öyle ya da böyle, bir şekilde kontrol altında tutulması mümkün olabilirken, petrol fiyatları tamamen dünyadaki siyasî ve ekonomik konjonktür çerçevesinde şekilleniyor.
Bu duruma karşı alınabilecek tedbir sayısı çok fazla değil.
Bazı şirketler hedging işine girip risk alırken, Delta Air Lines gibi, petrol rafinerisi satın alarak son derece sıra dışı yöntemlere başvuranlar da bulunuyor.
Petrol Fiyatları 2011-2014
2000’li yılların ortalarında hızla artan, 2008-2009 küresel mâlî kriz döneminde bir miktar hız kesen petrol fiyatları, 2011 yılının başındaki Arap Baharı döneminde yeniden artış trendi içerisine girmişti.
O yılın Nisan ayında ortalamada 120 USD mertebesine yaklaşan petrol fiyatları, daha sonraki aylarda ise 100 USD civarında salınmaya başlamıştı.
Uzunca bir süre bu civarda seyreden petrol fiyatları, hem arz artışı hem küresel ekonomi ile ilgili endişeler hem de ABD Doları’nın diğer para birimleri karşısında yükselişe geçmesi sebebiyle, son bir kaç ay içerisinde hissedilir derecede değer kaybetti.
Ham petrolün varil fiyatı 85 USD civarına kadar gerilerken, Brent tipi petrol de 90 USD’yi gördü. Böylece petrol fiyatları, son dört yılın en düşük seviyelerine bir hayli yaklaşmış oldu.
Petrol fiyatlarının istikrarlı bir biçimde bu seviyelerde uzun süreli kalması, havayolu şirketlerinin bilançolarına müspet bir biçimde yansıyacaktır.
Tabii daha yüksek fiyatlardan hedging işlemi yapmış olanlar için bu durum tam tersi bir etkiye de yol açabilir.
Not: Havayolu 101′in yapmış olduğu çalışmalarda, “Dated Brent, West Texas Intermediate ve Dubai Fateh” petrol fiyatlarının basit ortalaması kriter alınmaktadır.
ABD Jet Akaryakıt Spot Fiyatı
