Zaman ve akaryakıt tasarrufu söz konusu olduğundan, alternatif push-back ve taksi yöntemleri uzun yıllardan beri gerek havalimanı işletmecilerinin gerekse havayolu şirketlerinin ilgisini çekiyor.

Zira özellikle yoğun bir trafiğe sahip havalimanlarında, yer işletme jargonuyla söylemek gerekirse, uçağın çevrilmesi işleminin süresi çok daha kritik bir hâl alıyor.

Bundan üç yıl kadar önce Havayolu 101’de, push-back ve taksi konusunda yürütülmekte olan alternatif projeleri ele almıştık:

1- WheelTug

2- DLR (Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt)

3- Lufthansa Technik + L-3 Communications

4- Safran + Honeywell

Bu projelerden ilk ikisinde, uçağı kendi motorları çalışmaksızın hareket ettirecek olan küçük elektrik motorları, ön tekerleğe yerleştirilirken, diğer iki projede bu motorlar, ana iniş takımlarına monte ediliyordu.

Söz konusu projeler arasında en iddialı olan WheelTug firmasının çözümünün, 2013 yılı sonunda hizmete girmesi hedefleniyordu.

Ancak 2015 yılının Şubat ayı itibarıyla henüz böyle bir gelişme olmadı.

Lufthansa, TaxiBot Aracını Denemeye Başladı

Yukarıda bahsettiğimiz ve uçakların üzerine küçük de olsa ilave bir motorun monte edildiği sistemlerin yanı sıra, TaxiBot adı verilen bir yöntem daha bulunuyor.

TaxiBot aslında, konvansiyonel push-back yönetiminin alternatif bir biçimde yeniden formulüze edilmiş hali.

Uçak yine bir push-back aracı ile itiliyor. Ancak push-back’in ardından başlayan taksi süreci, tamamen farklı bir görünüme bürünüyor.

Uçağın kontrolü pilota geçiyor ancak push-back aracı ön dikmeden ayrılmıyor ve uçak, pist başına kadar motorlarını çalıştırmadan, push-back aracı ile taksi yapıyor.

Pist başına gelindiğinde push-back aracı uçaktan ayrılıyor ve operatör tarafından gate’e geri götürülüyor.

TaxiBot’un, diğer alternatiflere göre bazı avantajları bulunuyor.

Bu yöntemde uçak üzerinde ve APU’da herhangi bir sistemsel değişiklik yapılmıyor, uçağın üzerine ilave bir ağırlık binmiyor ve push-back aşaması mevcut standartlar dahilinde gerçekleştirildiğinden pilotların işi zorlaşmıyor.

TaxiBot, Lufthansa Technik’in bir alt şirketi olan Lufthansa Engineering and Operational Services (LEOS) ile İsrail merkezli Israel Aerospace Industries (IAI) tarafından ortaklaşa geliştirildi.

European Aviation Safety Agency (EASA) tarafından sertifiye edilen 800 beygir gücünde bir hibrit-elektrik motoruna sahip olan TaxiBot’un ilk gerçek operasyon denemesi, geçtiğimiz hafta Perşembe günü (19 Şubat 2015), Frankfurt Havalimanı’nda gerçekleştirildi.

Medya tanıtımı çerçevesinde yapılan denemede Lufthansa’ya ait bir Boeing 737 kullanıldı. TaxiBot’un geniş gövdeli uçaklarda kullanımı için ise testler devam ediyor.

TaxiBot’un kullanımıyla birlikte, Lufthansa’nın sadece uzun menzilli uçuşlarında yılda 2.700 ton akaryakıt tasarrufu sağlayabileceği hesaplanıyor.

TaxiBot şu an itibarıyla dünyanın tek sertifiye edilmiş ve gerçek operasyonda kullanılan alternatif push-back ve taksi yöntemi olma özelliğine sahip bulunuyor.

Diğer Faydalar

Alternatif push-back ve taksi yöntemlerinin, zaman ve akaryakıt tasarruflarına ilave olarak diğer bazı getirileri de bulunuyor.

Motor kullanım süresinin ve dolayısıyla yıpranmasının azalması, taksi esnasında motora yabancı cisim kaçma (FOD) ihtimalinin düşmesi ve tekerlek frenlerinin kullanımının minimuma inmesi gibi faktörler, bakım giderlerinin azalmasının önünü açacak.

Ayrıca taksi esnasında üretilen gürültü ortadan kalkacak ve bazı yöntemlerde push-back operasyonu için ihtiyaç duyulan personel sayısı azalacak.

Tüm bunlar hesaba katıldığında, alternatif push-back ve taksi sistemlerinin, bir takım maliyetleri olmasına karşın, havayolu şirketlerine sağlayacağı zaman ve maliyet tasarrufları sayesinde çok faydalı olacağına inanıyoruz.

Kim bilir, belki de ilerleyen yıllarda Airbus A320NEO ve Boeing 737 MAX gibi uçak tiplerinde, bu tür cihazlar opsiyon olarak müşterilere sunulmaya başlanır.