Havalimanlarının küresel ölçekteki temsilcisi ve sesi olan ACI (Airports Council International), havayollarının aslında havalimanlarında kullandıkları altyapıların yatırım maliyetlerine karşılık, havalimanlarına doğrudan herhangi bir ücret ödemediklerini düşünmekte.
“Hatta bazı havayolları, yolculara bilet fiyatlarının daha ucuz yansıtılabilmesi ve ekonomilerde ek istihdam yaratılabilmesi argümanlarıyla havalimanlarına daha düşük fiyat tarifeleri uygulaması noktasında baskı yapmaktadır.”
Havalimanları ise günümüzde gelirlerinin %62’sini perakende ve diğer aktiviteler yoluyla yolcular üzerinden kazanırken, %38’sini hizmet verdikleri havayolları üzerinden elde etmektedirler.
Esas olarak iki kategoriye ayrılan bu gelirleri sırasıyla Aeronautical Revenues (Havacılık gelirleri) ve Non-Aeronautical Revenues (Havacılık dışı gelirler) olarak adlandırıyoruz.
Buradan hareketle, havalimanlarının gelirlerinin çok ciddi bir kısmını havayollarından aldıkları konma/konaklama gibi ücretlerden yani Aeronautical Revenulerden elde ettikleri görülmektedir.
Fakat havayollarına uygulanan söz konusu bu ücret ve tarifelerin giderek ucuzlaması baskısı sebebiyle bir çok havalimanı işletme giderlerini karşılamakta zorlandığı için ACI, eğer havayollarının, havalimanlarının yüklendikleri yatırım maliyetlerine katılımları ve katkıları ile ilgili bir regülatif değişiklik olmadığı taktirde önümüzdeki 15 sene içinde dünyada havalimanı altyapısı arzında açık oluşacağını öngörmekte.
ACI yayınladığı raporlarda sık sık havalimanlarının pozitif finansal performanslar üretmekte zorlandığını ifade ederken, 2014 yılında yayınladığı Yıllık Ekonomik Raporu’nda ise dünyadaki havalimanlarının %69’unun faaliyet zararı açıkladğına yer verdi.
Söz konusu havalimanlarının bir çoğu ise – ki dünya’daki toplam havalimanı sayının %81’ine tekabül etmektedir – yıllık 1 milyon yolcu rakamının altındadır.
Öte yandan, yıllık 1 Milyondan fazla yolcu ağırlayan havalimanlarında ise finansal sonuçların, yolcu sayısı ve kargo tonajının arttığı ölçüde iyi olduğu gözlemlenmektedir.
Bu durum özellikle tüm dünyadaki havalimanlarının %3’üne tekabül eden, 15-25, 25-40 ve 40 milyon yolcu trafiği üstü kategorilerindeki havalimanlarında geçerli olmaktadır.
Havalimanlarının Finansal Performansları, Havayolu 101’de
Yazı dizimizin ilerleyen bölümlerinde ise söz konusu bu teori, dünyadaki 15-25, 25-40 ve 40 milyon yolcu üstü kategorilerinde bazı havalimanlarının 2015 yılı 1. Yarı finansal sonuçları üzerinden test edilecek ve hava trafiğinin genel anlamda yeniden toparlanma sürecinde olduğu bir dönemde farklı veya aynı coğrafyalardaki havalimanlarının kârlılıkları kıyaslanabilecektir.
İncelenecek olan havalimanları 2015’in ilk yarısında trafiğin yaklaşık %5 arttığı hatta bir havalimanının ise %50 büyüme yakaladığı ve genel olarak batı yarımküredeki havalimanlarından çok daha iyi performans sergileyen Asya-Pasifik bölgesi havalimanları ile başlayacak.
İlk yazımızda ise Hong Kong Uluslararası Havalimanı ile Çin Anakarasında’ki havalimanlarının finansal performanslarını inceleyeceğiz.