OAG (Official Airline Guide) tarafından sonuçları yayınlanan güncel bir çalışmaya göre 2015 yılının operasyonel açıdan en dakik havalimanları belli oldu.
Raporda inceleme altında alınan dakiklik kavramı, söz konusu havalimanına iniş gerçekleştiren veya o havalimanından kalkış yapan uçakların, tarifede belirtilen zamanında varış ve zamanında kalkış saatlerine ne kadar uyduğunu kapsıyor.
Dakiklik Performansı ya da İngilizce deyimiyle On-Time Performance (OTP), bir havalimanında uçuş operasyonu gerçekleştiren uçakların, yayınlanan tarifedeki iniş-kalkış saatlerine göre iniş-kalkış yapıp yapmadığını ölçerken, 15 dakikaya kadar olan gecikmeleri aksamaları makûl kabul ediyor.
OAG’nin raporunda temel olarak havalimanları, tarifeli uçuşlarının yüzde kaçı oranında OTP sergileyebildiği dikkate alınarak sıralanıyor.
OAG’nin 2015 yılı için yayınladığı bu raporu 2014 yılındakinden farklı kılan en önemli unsur ise kurumun, 2015 yılında Gerçek-Zamanlı Uçuş Bilgisi Sağlayıcısı FlightView Inc adlı şirketi satın almış olması.
Bu sayede, 2015 yılına ilişkin rapor, önceki yıllara göre daha yüksek veri kapsama oranına sahip.
Şüphesiz ki bu durum raporun doğruluk ve güvenilirliğini artırıcı bir etken. Hazırlanan çalışma 2015 yılı içinde kayıt altına alınan 50 milyon uçuş üzerinden gerçekleştirildi.
2015 yılı tarifeli uçuşlarında 3 milyondan daha az sayıda koltuk arzına sahip olan ve tarifeli uçuşlarınnın %80’inden daha azının OAG’nin kayıtlarında olduğu havalimanları ise çalışma kapsamının dışında tutulmuş durumda.
Çalışma kapsamına giren havalimanları ise aşağıdaki başlıklar altında incelenmiş:
- Küçük Havalimanları: Tarifeli Koltuk Arzı 10 milyondan az
- Orta Ölçekli Havalimanları: Tarifeli Koltuk Arzı 10 ilâ 20 milyon arasında
- Büyük Ölçekli Havalimanları: Tarifeli Koltuk Arzı 20 milyondan fazla
- 2015 yılında 2014’e kıyasla en çok gelişim gösteren havalimanları
- Toplantı ve kongre merkezi niteliğindeki şehirlerin havalimanları
Tarifeli Koltuk Arzı 10 Milyondan Az Olan Havalimanları
Bu kategoride en iyi performans sergileyen ilk 20 havalimanı, 2015 yılı tarifeli uçuşlarında %89,8 oranında OTP sergileyebilmiş. Söz konusu ilk 20 havalimanı için veri kapsama oranı %92.5 seviyesinde.
Bu kategorideki en iyi performans ilk 20 havalimanı aşağıdaki şekilde sıralanıyor:
Osaka ve South Charleroi havalimanları geçen seneki pozisyonlarını korurken, üçüncü sıradaki Panama City Havalimanı kendi kategorisinde ilk defa 2015 senesinde üçüncülüğü elde ediyor.
Bu kategorideki en ciddi değişim ise Berlin Schoenefeld Havalimanı’nda (SXF) görülüyor. 2014’te üçüncü sırada olan SXF 2015’de %88,3’lük OTP oranı ile 14. Sırada yer alıyor.
Tarifeli Koltuk Arzı 10 ilâ 20 Milyon Arasında Olan Havalimanları
Bu kategoride en iyi performans sergileyen ilk 20 havalimanının 2014 yılı OTP oranı %85.5 olurken, 2015 yılında bu oran %86.2 mertebesine yükselmiş. Söz konusu havalimanlarına ilişkin veri kapsama oranı ise %93.5 seviyesinde.
Bu kategoride en iyi performans gösteren ilk yirmi havalimanı şu şekilde sıralanıyor:
Bu kategoride ilk sırada gördüğümüz Kopenhag (CPH), her ne kadar OTP oranı %89.8’den %88.5’e düşmüş olsa da, 2014 yılındaki üçüncülükten 2015 yılında birinciliğe yükselmiş durumda.
Görüldüğü gibi bu kategorideki hiç bir havalimanı %90’dan daha fazla OTP gösteremiyor ki bu durumu aslında havalimanlarının yaşadıkları kapasite kısıtının bir yansıması olarak da düşünebiliriz.
Son yıllarda kapasite artışı sağlayabilen Atina Havalimanı da (ATH) bu sene ilk yirmi içinde yer alabilmiş durumda.
İskandinavya’nın önde gelen havalimanları olan Helsinki (HEL), Kopenhag (CPH), Oslo (OSL) ve Stokholm (ARN) havalimanlarını da yine ilk yirmi içerisinde görebiliyoruz.
Tarifeli Koltuk Arzı 20 Milyondan Fazla Olan Havalimanları
Büyük havalimanları kategorisindeki ilk yirmi havalimanının ise 2015 yılı OTP oranı %83,3 seviyesinde gerçekleşti.
Söz konusu havalimanları için veri kapsama oranı %82,9 seviyesinde.
Görüldüğü gibi havalimanları yoğunlaştıkça kabul edilebilir gecikme seviyeleri (15 dakika) dahilinde iniş kalkış yapabilen uçuşların oranı giderek azalmakta.
Bu kategoride en iyi performans gösteren ilk yirmi havalimanı aşağıdaki şekilde sıralanıyor:
Bu kategoride %90’ın üzerinde OTP gösterebilen tek meydan, Tokyo Haneda Havalimanı.
Haneda bu performansıyla, 2014 yılında zirverede yer alan Münih Havalimanı’nı birincilik koltuğundan indirmiş durumda.
Listeye bu sene ilk defa giren Sao Paolo Guarulhos Havalimanı ise üçüncü sırada yer alıyor.
Hiç bir Orta Doğu ülkesinin yer almadığı liste 2015 yılında, beş Amerikan havalimanına ilk defa ev sahipliği yapıyor.
Bunlar Phoenix, Las Vegas, Orlando, Boston ve Dallas Fort/Worth.
2014 Yılına Göre Performansını En Fazla Artıran Havalimanları
Tüm kategorilere genel olarak bakıldığında, tarifeli uçuşlarda OTP’si en çok artan beş havalimanının şunlar olduğu görünüyor:
Bergamo Havalimanı’nın listede birinci sırada yer almasının en önemli sebebi, 2015 Mayıs ayında pistlerinden birini kapatarak bir aylık bşr bakıma alması.
Bu durum pistin hiç kullanılmamasına yol açarak, oransal olarak havalimanının yaşadığı gecikmelerinin o ay için ortadan kalkmasını sağlamış.
Lisbon Havalimanı’ndaki performans artışının asıl sebebi ise Ryanair’in buradaki toplam tarifeli koltuk arzındaki payını %6’dan %10,3’e yükseltmiş olması.
Listedeki diğer üç havalimanı ise Kolombiya’dan.
Toplantı ve Kongre Merkezi Niteliğindeki Şehirlerin Havalimanları
Son olarak dünyadaki uluslararası toplantı, kongre ve fuarlar için en çok tercih edilen ilk yirmi şehrin havalimanlarına bakacağız.
International Congress and Convention Association (ICCA) tarafından duyurulan ilk yirmi şehirdeki havalimanlarının yakaladığı OTP oranlarını aşağıdaki tablodan görebiliriz.
ICCA’nin yapmış olduğu sıralamada İstanbul’u dokuzuncu, Paris ise ilk sırada bulunuyor.
Tabloda her ne kadar şehirler üzerinde kıyaslama yapılsa da, görülen IATA kodu, o şehirdeki en büyük havalimanının kodudur.
Ancak İstanbul için OTP hesaplanırken, hem Atatürk Havalimanı hem de Sabiha Gökçen Havalimanı’nın değerleri baz alınmıştır.
Benzer şekilde Londra için de Heathrow, Gatwick, Stansted, Luton, City ve Southend havalimanlarının tamamı dikkate alınmıştır.
Listeden de görüldüğü gibi bu sıralamada en iyi performansı gösteren, Kopenhag şehri oldu.
İstanbul ise dünyada uluslararası toplantı ve kongre organizasyonları için en çok tercih edilen dokuzuncu şehir olmasın karşın, dakiklik performansı açısından ancak 18. sırada yer alabiliyor.
Buradan hareketle İstanbul’daki havalimanlarında yaşanan yoğunluğun, şehrin iş turizmi konusunda coğrafi konumu dolayısıyla sahip olduğu rekabetçi avantajına olumsuz etki ettiği söylenebilir.
Aynı şekilde, Londra’nın da yine İstanbul ile benzer durumda olması, ülkede uzun yıllardır tartışılan yeni pist ihtiyacının ne kadar acil olduğunu göstermekte.
Rapordan da açıkça görülebileceği gibi havalimanlarındaki yoğunluk seviyesi arttıkça, ortalama OTP seviyeleri azalmakta.
