İran’a yıllardır uygulanmakta olan ambargolar bugün kalkıyor.

Siyasî arenada yakın tarihin bu çok önemli gelişmesi yaşanırken, havayolu sektörü de ambargoların kaldırılmasından nasibini alıyor.

Tasnim Haber Ajansı’nda yer alan bir habere göre, İran Ulaştırma Bakanı Abbas Akhoundi yaptığı açıklamada, Airbus’tan 114 adet uçak satın almayı planladıklarını belirtti.

Bu haberle ilgili olarak Airbus’ten henüz net bir açıklama yapılmadı.

Satın alınacak uçaklar, bir yeniden yapılanma programı çerçevesinde baştan aşağı yenilenecek olan İran Air filosunda hizmet verecek.

Öte yanda, Atlantik Okyanusu’nun diğer yanında, geçtiğimiz Cuma günü ABD Başkanı Barack Obama, Amerikalı şirketlerin İran’a yolcu uçağı satışını serbest bırakmıştı.

İran Sivil Havacılık Örgütü başkan vekili Mohammad Khodakarami 2015 yılı içerisinde yaptığı bir açıklamada, önümüzdeki dönemde yılda ortalama 80-90 civarında yeni uçağın, İranlı havayolu şirketleri tarafından satın alınacağını belirtmişti.

Khodakarami ayrıca şirket ismi vererek, bu uçakların dünyanın önde gelen iki uçak üreticisi konumundaki Boeing ve Airbus’tan yapılacağını da sözlerine eklemişti.

İran Sivil Havacılık Örgütü tarafından hazırlanan büyüme ve yenileme planına göre, 2020 yılına gelindiğinde İranlı şirketlerin filolarında toplam 300 civarında uçak bulunacak.

Havayolu şirketlerinin uçak alımları için İran devleti her türlü kredi desteğini verecek.

Yapılan hesaplamalara göre İran’da, önümüzdeki 10 yıl içerisinde piyasa değeri yaklaşık 20 milyar USD olan 400 uçaklık bir pazarın oluşacağı tahmin ediliyor.

İran, Sukhoi Superjet 100 Siparişi Vermişti

İranlı yetkililer tarafından yeni uçak siparişleri için Airbus ve Boeing markaları telaffuz edilse de, ilk aşamada tercih edilen uçak, İran’ın yakın müttefiki Rusya’ya ait Sukhoi Superjet 100 olmuştu.

Sputnik’te yer alan habere göre, Ağustos ayı içerisinde Moskova’da düzenlenen MAKS-2015 havacılık fuarında İran, Rusya’dan, 21 milyar USD değerinde uydu ekipmanları ve Sukhoi Superjet 100 siparişi verdi.

İran’ın, bölgesel jet kategorisindeki bu uçaktan kaç adet satın alacağı haberde yer almıyor.

Satın alınacak Superjet 100’lerin hangi havayolu şirketinin filosunda kullanılacağı da belirtilmemiş.

Superjet 100’ün liste satış fiyatı, 35 milyon USD civarında bulunuyor.

İran’daki Havalimanları Yeniden Doğuşa Ne Kadar Hazır?

İran Ulaştırma ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı bir kamu kuruluşu olan ve İran’da 56 adet havalimanı işleten Iran Airports Holding Company (IAHC), önümüzdeki 15 sene içerisinde çok ciddi sayıda havalimanı yatırımı gerçekleştirmeyi planlıyor.

Söz konusu yatırımların içinde Ahvaz ve Buşehr kentlerinde yapılması düşünülen yeni havalimanları da yer almakta.

2014 yılı itibarıyla İran, 67 havalimanı ve yıllık ortalama %6 büyüme oranı ile toplam 47 milyon hava yolcusuna sahip durumda.

Ülkenin en önemli havalimanı Tahran’da bulunan, sadece uluslararası uçuşlara ev sahipliği yaparak İran’ı dünyaya bağlayan en önemli kapı konumundaki İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı (IATA: IKA, ICAO: OIIE).

Katar, Abu Dhabi ve Dubai’ye yaklaşık olarka eşit mesafede bulunan IKA, bölgedeki avantajlı konumuyla İran adına rekabetçi bir hub olarak geliştirilebilir.

2016 yılından itibaren kademeli olarak kaldırılması beklenilen ambargoları takiben IAHC, önümüzdeki 15 sene içerisinde havalimanı yatırımlarına doğrudan 1.3 Milyar USD harcamayı planlıyor.

Ayrıca Ulaştırma ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre ülke çapında, 27 tanesi modernizasyon ve 5 tanesi yeni havalimanı inşaatı projesi olmak üzere 2016-2025 yılları arasında tamamlanması planlanan toplam 32 proje için 8 Milyar USD’lik yatırım ön görülmekte.

Fransız ve Çinli firmaların, İran’daki havalimanı yatırımlarıyla çok yakından ilgilendiklerini ve daha şimdiden bir çok projeyi üstlendiklerini özellikle vurgulamak istiyoruz.

Açıkçası, ambargo sonrası dönemde İran’da sadece havayolu şirketlerinin değil, başta havalimanları olmak üzere havayolu sektöründeki tüm unsurların bir yeniden yapılanma sürecinden geçeceğini tahmin ediyoruz.

Kim bilir, uzun vadede belki de, İran Air’in 1970’li yıllardaki o pırıltılı günlerine döndüğünü bile görürüz.