Geçtiğimiz günlerde Amerikalı iki büyük havayolu şirketinin, Delta ve Southwest‘in bilgisayar sistemlerinde yaşanan geniş çaplı arızalar, gözlerin buraya çevrilmesine yol açtı.

Bundan tam bir yıl kadar önce de, Amerikalı bir diğer taşıyıcı, United, benzer bir sorunla baş etmek zorunda kalmıştı.

United’ın yaşadığı sorun nispeten kısa süreliydi.

İki saat boyunca devre dışı kalan sistemler, biletleme ve uçuş ekiplerinin görevlendirilme işlemlerinin yapılamamasına yol açmıştı.

Bu süre zarfında 800 civarında United uçuşu ya tamamen iptal edilmiş ya da tehirli bir biçimde icra edilebilmişti.

20 Temmuz 2016 ve takip eden bir kaç gün içerisinde Southwest’i etkileyen bilgisayar arızası ise daha kapsamlı olmuştu.

2.000’den fazla uçuşun tamamen iptal edildiği krizin Southwest’e maliyetinin 54 milyon USD civarında olduğu tahmin ediliyor.

Bu rakamın yanı sıra ortaya çıkan yolcu memnuniyetsizliğinin maliyetinin ise kolay kolay hesaplanamayacağını düşünüyoruz.

Geçtiğimiz Pazartesi (8 Ağustos 2016) gününden bu yana Delta sistemlerinin maruz kaldığı durum ise, havayolu sektöründe yakın dönemin en büyük bilgisayar arızası olarak değerlendiriliyor.

Şirketin tüm dünya genelindeki operasyonunu etkileyen arıza sebebiyle 2.000 civarında uçuş iptal edilirken, binlerce yolcu mağdur oldu.

Pek iyi; havayolu şirketlerinin bilgisayar sistemleri neden bu kadar sık çöküyor acaba?

Havayolu şirketlerinin yaşamış olduğu böylesine büyük çaplı arızaların temelinde, kullanılan sistemlerinin çok eski tarihli olması yatıyor.

Kimi havayolu şirketlerinin, bundan 25-30 sene önce hazırlanan rezervasyon sistemlerini halen kullanmaya devam ettiği bilinen bir gerçek.

Uçuş operasyonunun yönetilmesinden biletlemeye, boarding’ten web sitesine, mobil uygulamalardan ekip planlamaya ve hatta zaman zaman mâlî işlere kadar farklı bir çok unsur, aynı devasa ve karmaşık bilgi teknolojileri üzerine kurulmuş durumda.

Buna ilave olarak, özellikle Amerika’da geçtiğimiz 10 yıl içerisinde yaşanan son derece büyük çaptaki şirket birleşmeleri, farklı havayolu şirketlerinin farklı sistemlerinin entegrasyon ihtiyacını da beraberinde getirmişti.

Son yıllarda yolcu davranışlarının hızla değişmesi ve insanların artık uçak seyahatiyle ilgili işlemlerini büyük bir oranda online ortamda kendi başlarına yapması da hesaba katıldığında, bilgisayar sistemlerinin üzerine binen yük daha iyi anlaşılabilir.

Neticede, özellikle kuruluşu eski tarihlere uzanan havayolu şirketlerinin bu gibi arızaları yaşaması, çok da şaşırtıcı olmamaktadır.

Havayolu şirketleri bu duruma karşı, ciddi meblağlar tutan altyapı yatırımları yaparak, mevcut sistemlerini yenileme yoluna gidiyor.

Mesela Delta, sadece bu yıl içerisinde 150 milyon USD tutarında teknoloji yatırımı yapıyor.

Ancak şunu hiç bir zaman unutmamak lazım; bir havayolu şirketinin rezervasyon sisteminde yapılacak güncelleme veya değişiklikler, bir kalp veya beyin ameliyatındaki kadar hassas davranmayı gerektiriyor.