Zaman zaman yanlış bir biçimde “hava boşluğu” şeklinde tâbir edilen türbülans, uçak yolculuklarının belki de en can sıkıcı şeylerinden bir tanesidir.

Özellikle nispeten kuvvetli türbülans esnasında yaşanan ani düşüş hissi, bir çok yolcunun yüreğini ağzına getirir.

Aslında türbülans, uçakların ani bir biçimde irtifa kaybetmesine sebep olan ve hava cebi ya da hava çalkantısı olarak isimlendirilen atmosferik durumdur.

Bir başka deyişle türbülans; irtifa, performans ve uçuş güvenliği yönlerinden uçak üzerinde önemli etkiye sahip olan düzensiz hava akımlarıdır.

Uçağın rotası üzerinde yaşanan yukarı-aşağı hava hareketleri veya esmekte olan rüzgârın hızının ani bir biçimde değişmesi, türbülansa yol açabilir.

Aşırı şiddetteki türbülans, yolcular ve kabin görevlileri için tehlike oluşturabilir.

2015 yılının Aralık ayında bir Air Canada uçağında, 21 kişi ani türbülans sebebiyle yaralanmıştı.

Yine 2015 yılı içerisinde Doha-Manila seferini yapan bir Qatar Airways uçağı (Boeing 777-300ER), inişe 30 dakika kala türbülansa girmiş ve o olayda da toplam 40 kişi yaralanmıştı.

2016 yılının Mayıs ayında bu kez Etihad Airways’in bir uçağının, Endonezya’nın başkenti Cakarta’ya inişi öncesinde türbülansa girmesi sonucu 31 kişi benzer akıbete uğramıştı.

Bununla birlikte, her ne kadar rahatsız edici bir his olsa da, türbülanstan pek de korkmaya gerek yoktur.

İşte türbülans hakkında bilmemiz gereken 10 şey:

1- Türbülans genelde zararsızdır

Türbülans aslında sık görülen bir olgudur. Ve aşırı şiddetli olanları dışında pek de zararı yoktur.

2- Türbülans sebebiyle yaralanmalar olabilir; ama nadiren

FAA tarafından yapılan açıklamaya göre ABD’de yılda ortalama 58 kişi türbülans sebebiyle yaralanıyor. ABD’de her yıl 800 milyon civarında yolcunun uçakla seyahat ettiği düşünüldüğünde, türbülans sebebiyle yaşanan yaralanmaların bir hayli düşük bir oranda olduğu söylenebilir.

3- Pilotlar, ne zaman olacağını bilir

Pilotlar çoğu zaman çalkantılı bir hava ortamına girileceğini önceden bilerek yolcuları anons sistemi üzerinden ikaz eder ve kemer ikaz ışıkları yanar. Uçuş öncesi hazırlanan raporlar, uçaktaki hava durumu radarı ve çevredeki uçakların bildirimleri, pilotları türbülansa karşı tetikte tutar.

4- “Açık hava türbülansı” ise biraz farklı bir durumdur

En tehlikeli türbülans türüdür. Açık havada meydana gelir ve uçaktaki hava durumu radarı tarafından tespit edilemez. Gerek uçuş ekibi ve gerekse yolcular hazırlıksız yakalanabilir. Bu yüzden türbülans kaynaklı yaralanmaların büyük bir bölümü açık hava türbülansı sebebiyle meydana gelir. Havayolu 101 olarak tüm yolculara, koltukta oturulduğu sürece mutlaka emniyet kemeri bağlı bir biçimde seyahat etmeyi tavsiye ediyoruz.

5- Açık hava türbülansları artıyor

İşin can sıkıcı tarafı, küresel ısınma sebebiyle açık hava türbülanslarının sayısı artıyor. Bilim adamlarının tahminlerine göre, içerisinde bulunduğumuz yüzyılın ortalarına gelindiğinde bu türden hava çalkantılarının sayısı şimdiye nispeten ikiye katlanacak.

6- Emniyet kemeri ikazına dikkat!

Yukarıda da belirttiğimiz üzere, emniyet kemeri takılı bir biçimde oturmak, türbülansa karşı bir yolcunun alabileceği basit ama en kesin tedbirdir. Özellikle de emniyet kemeri ikazı yandığında…

7- Türbülans sebebiyle uçağınız düşmez

Her ne kadar yaşanan duygu son derece kötü olsa da, şiddetli türbülans sebebiyle uçak düşmez. Uçaklar buna son derece dayanıklıdır. Mesela geniş gövdeli uçakların kanatları metrelerce esneyebilir. İnanmıyorsanız; şu Airbus A350’nin kanatlarına uygulanan teste bir göz atın!

8- Pilotlar, türbülans konusunda eğitimlidir

Pilotlar bu konuda eğitimlidirler ve tespit edilebilen türbülanslardan, rotada değişiklik yaparak kaçınırlar.

9- Özel bebek koltukları kullanılabilir

Türbülans esnasında bebekler, belki de en fazla riske maruz kalan yolculardır. Zira iki yaşından küçük bebeklerin koltuğu olmaz ve ebeveyninin kucağında seyahat eder. Buna karşı bir önlem olarak, uçak uyumlu otomobil bebek koltuğu kullanılabilir. Ama bunun için ilave bir bilet satın almanız gerekeceğini unutmayın.

10- Yakın bir gelecekte türbülanstan tamamen kurtulabiliriz

Halen denemeleri devam eden morötesi lazer teknolojisi destekli sistemlerle, açık hava türbülanslarını dahi tespit etmek mümkün olabilecek.