Uçak kanatlarının uçları neden kıvrıktır; biliyor musunuz?

Bu sorunun cevabı kesinlikle “estetik” ile ilgili değildir.

Yani hiç bir uçak üreticisi, uçakları daha zarif görünsün ve göze hoş gelsin diye böyle bir tasarım tercihinde bulunmuyor.

İngilizce’de winglet olarak tâbir edilen kıvrık kanat uçları temel olarak, sabit kanatlı hava taşıtlarında verimliliği artırmak için kullanılan bir tasarım tercihidir.

Aslına bakacak olursak, yolcu uçakları bu küçük aerodinamik kıvrık kanat uçları olmadan da uçabilir.

Ancak bu küçük parçaların hem gürültü kirliliğini azaltması hem de yakıt tasarrufu sağlaması açısından önemli görevleri vardır.

Uçakların havada tutunabilmesi, kanatların üstündeki ve altındaki hava basıncının farklı olması sayesinde gerçekleşir.

Basınç farkından dolayı, kanat üzerinde akıp giden hava, kanat ucunu terk ederken girdaplar (vorteksler) oluşur.

Bu vortekslerin şiddeti uçağın ağırlığı, hızı ve kanat yapısına göre değişebilir.

Uçakların kalkış aşamasına geçmesinden, tekerlek koyuşuna kadar meydana gelen vorteksleri önlemek için uçak kanatlarının ucuna ilave edilen bu parçalar, kanat uçlarındaki hava akışını düzenleyerek bu noktada meydana gelen sürtünmeyi azaltarak uçağın daha az güç ve dolayısıyla daha az yakıt sarf etmesini ve böylelikle havayolu şirketlerinin işletme maliyetlerinin azaltılmasın sağlamıştır.

Kıvrık kanat uçlarına sahip uçaklar aynı zamanda nispeten daha kısa mesafede kalkış yapma kabiliyetine de sahiptir.

Winglet’ler ilk olarak Boeing tarafından 1980’li yılların ortalarında hizmete sokulan 747-400 tipi uçaklarda kullanılmıştır.

Yine Boeing, 2002 yılından itibaren yeni nesil 737 tipi uçaklarında da “sharklet” olarak adlandırılan ve 1,8 metrelik uzunluğu ile oldukça dikkat çekici olan kıvrık kanat uçlarını kullanmaya başlamıştır.

Bununla birlikte Boeing firması, 777, 747-8 ve 787 modellerinde winglet yerine “eğimli” (raked) kanat uçları kullanmayı tercih etmiştir.

İşte Havayolu 101 arşivinde yer alan fotoğraflarla, çeşitli uçak tiplerine ait kıvrık kanat uçları…