Sivil havacılık tarihinin belki de gelmiş geçmiş en fantastik uçağı olan Concorde hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz acaba?

Altısı test amaçlı olmak üzere toplamda sadece 20 adet üretilen ve bir mühendislik, teknoloji ve havacılık harikası olarak kabul edilen Concorde, ticarî açıdan ise tam mânâsıyla bir hüsrandır.

İşte; hizmetten kaldırılmasının üzerinden yaklaşık 13 sene geçmiş olan bu süper-sonik güzellik hakkında bilmemiz gereken 21 şey:

1- Concorde için sadece sesten hızlı demek yeterli olmaz. Concorde, sesin tam iki katı hızla uçabilmekteydi.

2- Rolls-Royce motorları o kadar kuvvetliydi ki, bu durum uçağın yerde taksi yapmasını güçleştiriyordu. Pilotlar bu yüzden, taksi yaparken, uçağın dört motorundan sadece ikisini kullanıyordu.

3- Concorde’un azamî uçuş yüksekliği 18 bin metreydi. Bu sayede, seyir esnasında pencereden dışarı baktığınızda, dünyanın yuvarlaklığını ve uzayın karanlığını görmeniz mümkün oluyordu.

İrtifanın bu denli fazla olması, uçuş sırasında ekibin ve yolcuların maruz kaldığı radyasyon miktarının da sürekli bir biçimde takip edilmesini gerektiriyordu.

4- Uçuş sırasında yolcular uçağın hızını ve irtifayı, kabin içerisine yerleştirilmiş olan ekranlardan takip edebiliyordu. O dönemki diğer yolcu uçaklarında böyle bir imkân bulunmuyordu.

5- Her bir Concorde’un maliyeti, gelişmiş savaş uçaklarından dahi daha fazlaydı. Bugünkü değere göre hesaplandığında bir Concorde’un maliyeti neredeyse 200 milyon USD’ye denk geliyor.

6- Concorde, “fly-by-wire” olarak tâbir edilen seyrüsefer sistemleriyle kumanda edilen ilk yolcu uçağıdır.

7- Concorde, İngilizcede başında “The” olmadan telaffuz edilen nadir uçaklardandır.

8- Concorde’u sevenler olduğu kadar, sevmeyenler de vardı. Özellikle ses hızını aşarken meydana getirdiği sonik patlamalar, Concorde’un bir çok ülkede kara üzerinde ses üstü hızlarla uçmasının yasaklanmasına sebep olmuştur.

9- Concorde’a muhalefet o kadar fazlaydı ki, ulaştırma konularından sorumlu olan The New York-New Jersey Port Authority, Concorde’a özel bir yasak getirmiş ve bununla ilgili itirazın duruşması yapılana kadar yaklaşık iki sene, Concorde New York’a uçamamıştır.

10- Concorde’un bir de Sovyet rakibi bulunuyordu. Tupolev Tu-144 adlı bu uçak aslında uçuşlara Concorde’dan daha önce başlamıştı. Ama Tu-144 arka arkaya yaptığı kazalar sebebiyle, hizmete giremeden emekli olmak zorunda kalmıştı.

11- Concorde’un kanatlarının şekline, geç Orta Çağ dönemi mimarisinde çok popüler olan “deveboynu kemer” adı verilmişti.

12- Concorde’un azamî süratini sınırlayan şey motor gücü değil; sıcaklıktı. Zira ses hızının iki katına ulaşıldığında, uçağın özellikle burun kısmındaki sıcaklık neredeyse, alüminyum kaplamanın yumuşamaya başlayacağı seviyeye kadar yükseliyordu.

13- Concorde’ların gövdesi, sıcaklığı düşük tutabilmek amacıyla çok büyük oranda beyaza boyanıyordu.

14- Uçağın burnu, iniş ve kalkış esnasında pilotlara daha iyi bir görüş sağlayabilmek amacıyla aşağıya indiriliyordu.

15- Bir hayli dik olan inme açısı sebebiyle, tekerleklerden önce motorların yere değme riski vardı. Bunu önlemek için uçağın kuyruğuna küçük bir tekerlek eklenmiştir.

16- Dunlop firması Concorde için özel bir karbon karışımlı fren sistemi üretmişti. Concorde’un iniş hızının neredeyse 300 km/s olduğu düşünüldüğünde, neden özel bir üretim yapıldığı daha kolay anlaşılacaktır.

17- Concorde adı, uçağı üreten İngiltere ve Fransa’nın yaptığı işbirliğini simgeliyordu. Zira “concord” kelimesi anlaşma, bağdaşma, ahenk gibi anlamlara sahiptir. Kelimenin sonunda “e” harfinin olup olmayacağı, İngilizlerle Fransızlar arasında tartışma konusu olmuştur.

18- Concorde’un ABD içerisinde tarifeli sefer yaptığı ilk havalimanı Dallas Fort-Worth’tur.

19- Concorde, 25 Temmuz 2000 tarihindeki ilk ve tek kazasından sonra yere çekilmiştir. Peki; bu kazanın ardından Concorde ilk yolculu uçuşunu yeniden ne zaman yapmıştı dersiniz? Cevap: 11 Eylül 2001!

11 Eylül saldırılarının yarattığı sansasyon sebebiyle, Concorde’un geri dönüşü gölgede kalmıştır.

20- Concorde son uçuşunu, 26 Kasım 2003 tarihinde gerçekleştirmiştir.

21- Toplam 20 adet üretilen Concorde’lardan günümüzde sadece ikisi bizimle değildir. Geri kalan 18 uçak, dünyanın çeşitli yerlerinde sergilenmektedir.