Delta Air Lines, Meksika pazarında yakın işbirliği yaptığı Aeromexico’nun yüzde 49 oranındaki bölümüne sahip olmak amacıyla daha önceden vermiş olduğu teklifi yükseltti.
Daha önce Aeromexico’ya hisse başına 43,59 Peso’luk teklif yapmış olan Delta bu rakamı, 53 Peso’ya çıkarttı.
Yeni fiyat teklifi açıklandığında, Aeromexico’nun borsada işlem gören hisse fiyatının yaklaşık yüzden 34 oranında üzerinde bulunuyordu.
Haberin ardından hızla değer kazanan Aeromexico hisseleri geçtiğimiz Cuma gününü 46 Peso’dan kapattı. Bu rakam, yeni teklifin açıklanmasının ardından yüzde 18 civarında bir artış anlamına geliyor.
Delta’nın daha önce yaptığı teklifi güncellemesinin temelinde, Donald Trump’ın ABD Başkanı seçilmesinin ardından Meksika ile olan ilişkiler konusunda yaptığı açıklamaların ardından Peso’nun, ABD Doları’na karşı hızla değer kaybetmesi yatıyor.
Delta’nın, Aeromexico’daki hisselerini artırmaya yönelik planlarını ilk açıkladığı Ekim 2015 tarihinden günümüze dek Peso’nun değer kaybı yüzde 18’e ulaştı.
ABD Doları bazında bakıldığında, Delta’nın teklifi aslında hemen hemen ilk teklifle aynı seviyede bulunuyor: 2,60 USD/hisse
Şu an için Delta, yüzde 4,2 oranında Aeromexico hissesine sahip. Şirket buna ilave olarak, yüzde 12,8 oranında daha hisse satın alma opsiyonunu elinde bulunduruyor.
Ancak yukarıda da belirttiğimiz üzere, Delta’nın nihaî hedefi, Aeromexico’da yüzde 49’luk payı elde etmek.
Bilindiği üzere Delta’nın, Virgin Atlantic’teki payı da bu seviyede bulunuyor.
Delta – Aeromexico İşbirliği
Taraflar arasındaki yakın işbirliğinin ilk adımı geçtiğimiz yılın sonlarına doğru atılmıştı.
ABD Ulaştırma Bakanlığı, Delta Air Lines ile Aeromexico arasında imzalanan ve ABD – Meksika pazarını derinden etkileyecek işbirliği anlaşmasına “geçici” de olsa yeşil ışık yakmıştı.
Bakanlık açıklamasında, bu yakın işbirliği anlaşmasına izin verilme gerekçesi olarak şu noktalara dikkat çekmişti:
- aktarma süreleri daha kısa olacak,
- iki ülke arasındaki uçuş sayısı artacak, ve,
- daha fazla noktaya sefer düzenlenecek.
Delta ve Aeromexico, ABD ile Meksika arasında uçuşlara ilişkin bilet fiyatlarını ve uçuş tarifesini birlikte hazırlayabilecek.
Ve neticede kamu yararı doğmuş olacak.
Bakanlık söz konusu izni verirken, pazardaki rekabet ortamını koruyabilmek amacıyla her iki havayolu şirketinin de belli bir miktardaki slotundan feragat etmesini şart koşmuştu.
İki şirket toplamda; Mexico City Havalimanı’nda 24 ve New York JFK Havalimanı’nda 6 olmak üzere toplam 30 adet slotu, pazardaki rakip firmaların kullanımına verilmek üzere devredecek.
Açığa çıkacak olan slotların en önde gelen taliplerinden bir tanesinin, JetBlue olacağı tahmin ediliyor.
Bakanlık buna ilave olarak, bu tarz joint venture anlaşmalarında pek görülmeyen bir karar daha alarak, Delta – Aeromexico anlaşmasını beş yıl ile sınırlamıştı.
Buna gerekçe olarak da, anlaşma sonrasında oluşacak pazar şartlarında ortalama bilet fiyatlarının düşüp düşmeyeceğinin net bir biçimde ortaya çıkması gerektiği gösterilmişti.
Sonuçta, ABD’nin ikinci büyük havayolu pazarı olan Meksika’da, yeni bir dönem başlayacak.
Delta, Meksika pazarında, United Airlines ve American Airlines’a nispeten ciddi bir üstünlük kuracak.
Meksika Federal Rekabet Komisyonu, taraflar arasındaki yakın işbirliği anlaşmasını geçtiğimi Mayıs ayı içerisinde onaylamıştı.
Havayolu Sektöründe İşbirliği Aşamaları
Havayolu şirketlerinin gerçekleştirebileceği işbirlikleri, Qantas tarafından bundan beş sene kadar önce bir sunum çerçevesinde hazırlanan grafikte gayet anlaşılır bir biçimde anlatılmaktadır.
X ekseninde şirketler arasındaki ilişkinin olgunluğu, Y ekseninde ise şirketler arası entegrasyonun derinliği bulunan grafikte, havayolu sektöründeki işbirliği aşamalarını dört safhaya ayrılmış:
- Interline
- Codeshare
- Joint Business Agreements
- Equity Partnerships
Grafiğin sağ tarafında ayrıca, işbirliği aşamalarının ticarî kıymetleri de verilmiş.
Yıllardan beridir interline ve codeshare anlaşmalarıyla adeta “deli pösteki sayar gibi” işlerin içinde debelenip duran sektör, buradaki grafiğe göre yorumlamak gerekirse artık üçüncü aşamaya geçti denilebilir.
İkili, hatta üçlü joint venture anlaşmaları, tam şirket birleşmelerinden önceki son durak şeklinde yorumlanabilir.
Interline ve codeshare ile yapılamayan bir çok şey, joint venture’lar sayesinde gerçekleştirilebiliyor.
Kâr-zarar ortaklığı, yolcularla olan ilişkilerdeki bütünsellik, ücret ve tarife yapısının senkronize edilmesi ve bunların dağıtımı, joint venture anlaşmalarının sağladığı faydalardan hemen akla gelenler.
Bunun bir sonraki aşamasında ise sınır-ötesi şirket birleşmeleri geliyor ki, Avrupa Birliği dahilinde hile-i şer’iye yoluyla zaten yapılmakta olan bu tür işbirlikleri, önümüzdeki beş sene içerisinde tamamen serbestleşebilir.
O dönem geldiğinde, hem mâlî hem de operasyonel açıdan güçlü olanlar ayakta durmaya devam ederken, bu şartları yerine getiremeyen şirketler ya kepenk kapatmak ya da büyük şirketlerin kanatları altına girmek zorunda kalacaklar.