Boeing, bundan bir kaç gün önce durdurduğu 737 MAX deneme uçuşlarına, iki günlük bir aranın ardından yeniden başladı.
Hatırlanacağı üzere, 737 MAX tipi uçaklarda kullanılan CFM International imalatı Leap-1B motorlarında bulunan düşük basınçlı türbin disklerinde ortaya çıkan “üretim hatası”, uçuşlara ara verilmesine sebep olmuştu.
Deneme uçuşlarının yeniden başlamasıyla birlikte, 737 MAX’ın ilk teslimatları için hedeflenen tarihte herhangi bir şaşma olmayacağı belirtiliyor.
İlk Boeing 737 MAX teslimatları, bu ayın (Mayıs) sonunda, Endonezyalı düşük maliyetli taşıyıcı Lion Air’in bir iştiraki olan Malindo Air’e yapılacak.
Tabii 737 MAX’ın yeniden uçuşuna izin verilirken, ilgili yetkililerin getirmiş olduğu bir şarta dikkat çekmemiz gerekiyor.
Yetkililer, Boeing 737 MAX’ın, hatasız olan motorlarla uçuşuna izin vermiş durumdalar.
Yani Boeing, deneme uçuşlarına devam edebilmek için, düşük basınçlı türbin disklerinde meydana gelen üretim hatası bulunmayan Leap-1B tipi motorları kullanmak durumunda.
Boeing’in elinde halihazırda, az sayıda da olsa hatası olmayan motor bulunduğu belirtiliyor.
General Electric ve Safran ortaklığı olan CFM International tarafından üretilen yeni nesil motorlardan 30 kadarının, yukarıda belirttiğimiz üretim hatasından etkilendiği ortaya çıkmıştı.
Arızalı disklerin, tek bir alt üreticiden geldiği ve diğer üreticiler tarafından sağlanan disklerde böyle bir hataya rastlanmadığı vurgulanıyor.
Yeni Nesil Motorlarda Sıkıntı Yaşanıyor
Büyük umutlarla sektöre sunulan ve mevcut motorlara nispeten ciddi oranda akaryakıt tasarrufu sağlaması beklenen yeni nesil motorlarda çeşitli sıkıntılar yaşanmaya devam ediyor.
Bir diğer önde gelen uçak üreticisi Airbus’ın A320neo adını verdiği yeni nesil uçaklarında da motorlara ilişkin sorunlar bir türlü tamamen aşılabilmiş değil.
A320neo siparişi veren havayolu şirketlerinin, CFM International LEAP ve Pratt & Whitney PW1000G motorları arasından seçim yapma şansı bulunuyordu.
Airbus’ın en çok satan yolcu uçağı A320 serisinin yeni nesil üyesi ‘neo’nun teslimatları, 2016 yılının Ocak ayında başlamıştı.
A320neo’yu teslim alan ilk havayolu şirketi, Lufthansa olmuştu. Ama aslında yeni uçağın ilk müşterisinin Qatar Airways olması kararlaştırılmıştı.
Fakat A320neo’larda kullanılan Pratt & Whitney PW1000G tipi motorlarda tespit edilen bir arıza, Qatar Airways’in bu uçakları teslim almayı reddetmesiyle sonuçlanmıştı.
Daha 2016 yılının başlarında, Qatar Airways’in A320neo’daki motor tercihini değiştireceği konuşulmaya başlanmış ve aynı yılın sonunda da bu karar resmîleşmiş ve şirket, 16 adet A321neo ve 34 adet A320neo olmak üzere toplam 50 uçakta, CFM LEAP 1-A motorları kullanacağını açıklamıştı.
2016 yılının Mart ayında ise, A320neo’yu filosuna ilk dahil eden havayolu şirketi olan Lufthansa yaptığı açıklamada, söz konusu problemin henüz çözülememesi sebebiyle, daha ikinci uçaktan başlamak üzere yeni A320neo’ların teslimatının ertelendiğini belirtmişti.
İş bununla da kalmamış, motor sorunları, 250 adedi A320neo ve 180 adedi A321neo olmak üzere toplam 430 adet siparişle bu uçak ailesinin en büyük müşterisi konumuna gelecek olan IndiGo ve bir diğer Hindistanlı taşıyıcı GoAir’i de etkilemişti.
Söz konusu şirketlerin yönetimleri, pilotlarına gönderdiği bir duyuruyla, A320neo tipi uçakların en fazla 30.000 feet (9.000 metre) yükseklikte uçurulması talimatını vermişti.
Bu kararın, motorların yağlama sisteminde meydana gelmesi muhtemel bir aksaklığı engellemek için alındığı belirtilmişti.
Nispeten daha düşük bir yükseklikte motorların daha az zorlanacağı ve daha az ısınacağı; böylelikle de tahmin edilen arızanın önüne geçileceği söyleniyordu.
Kısa bir süre içerisinde Pratt & Whitney firmasının bu duruma bir çözüm üretmesi bekleniyor.
Ancak bu uçakların 11.000 – 12.000 metre gibi daha yüksek seviyeler yerine, 9.000 metre seviyesinde seyretmesinin, %4 ilâ 6 oranında ilave akaryakıt sarfiyatına yol açacağı hesaplanıyor.