Son aylarda Amerikan iş dünyasının merakla takip ettiği konuların başında, dünya perakende devi Amazon’un, Seattle’daki genel yönetim merkezinin yanısıra ikinci bir merkez için hangi şehri tercih edeceği geliyor.
ABD ve hatta Kanada’daki bir çok kent yönetimi, Amazon’un kendilerini seçmesi için yoğun çaba sarf ediyor.
Aralarında Chicago, Dallas, New York, Boston, Washington DC, Los Angeles, Toronto ve Vancouver gibi adayların bulunduğu 50’den fazla kent, Amazon’un yeni genel yönetim merkezi için yarışıyor.
Zira işin ucunda 50.000 adet yüksek maaşlı istihdam imkânı ve 5 milyar USD tutarında yatırım bulunuyor.
Resmen teklif vermek için kent yönetimlerine tanınan süre, 19 Ekim 2017 tarihinde sona erdi.
Amazon’un, sunulacak olan teklifleri, beş temel kriter çerçevesinde değerlendireceği tahmin ediliyor:
1- İş ortamı
2- İnsan kaynağı kalitesi
3- Maliyet
4- Hayat kalitesi
5- Ulaşım
Amazon’un Yeni Merkezi, Havalimanına Ne Kadar Uzaklıkta Olacak?
Ulaşım konusunu ikiye ayırmak gerekiyor.
Birincisi, kent içi ulaşım ve daha ziyade çalışanların, ofise nasıl ulaşacağı ile ilgili.
İkincisi ise, Amazon gibi bir perakende devinin gerek ABD içi ve gerekse yurt dışı noktalara nasıl bağlanacağı hakkında.
Amazon tarafından hazırlanan ihale şartnamesinde, şirket merkezinden uluslararası uçuşların yapıldığı bir havalimanına olan sürenin en fazla 45 dakika olması şartı koyulmuş.
Havayolu bağlantısı o kadar önemli ki, Chicago kent yönetimi tarafından hazırlanan teklifin komisyon üyelerinden bir tanesi, United Airlines CEO’su Oscar Munoz.
Seattle-Tacoma (Sea-Tac) Havalimanı Nasıl Gelişti?
ABD’nin kuzey-doğu ucunda kalan Seattle, Amazon’un yanı sıra Microsoft ve Boeing gibi dev şirketlere de ev sahipliği yapıyor.
Bununla birlikte, söz konusu şirketler arasında son yıllarda en hızlı büyüyen hiç şüphesiz ki Amazon.
2010 yılında 600.000 olan kent nüfusu, 2016 yılında 700.000’i aştı. Seattle ve çevresinin toplam nüfusu ise 4 milyonu buluyor.
Bu büyümeden Sea-Tac Havalimanı da nasibini alıyor.
2011 yılından bu yana yolcu sayısını %40 oranında artıran havalimanı, 2016 yılı sonu itibarıyla 45,7 milyon yolcuya ulaşarak, ABD genelinde 9. ve dünya genelinde ise 28. sıraya yükseldi.
Aralarında Lufthansa, Emirates, British Airways, Korean Air, Norwegian gibi bir çok uluslararası havayolu şirketi buraya tarifeli sefer düzenlerken, Air France’ın da 2018 yılı yaz tarifesiyle birlikte uçuşlara başlaması planlanıyor.
En fazla dış hat yolcusu Vancouver (Kanada) hattında seyahat ederken, onu, Seul (Güney Kore) ve Londra (İngiltere) takip ediyor.
Bunun yanı sıra, kargo operasyonu da tabii olarak Sea-Tac için büyük önem taşıyor.
Başta FedEx, DHL, Cargolux gibi dev taşıyıcılar olmak üzere, Amazon’un kendi lojistik markası Prime Air de Sea-Tac Havalimanı’ndan sefer yapıyor.
Amazon, Kurumsal Seyahat Pazarını da Etkiliyor
Amazon, ABD’deki kurumsal seyahat pazarının en büyük 19. müşterisi konumunda bulunuyor.
Çok değil, beş yıl öncesine kadar ilk 100’de dahi yer almayan Amazon’un bu hızlı yükselişi göz kamaştırıyor.
Amazon 2016 yılında sadece havayolu ile seyahat eden çalışanlarının biletleri için yaklaşık 216 milyon USD tutarında harcama yaptı.
Alaska Airlines ve Delta Air Lines, Seattle merkezli kurumsal seyahat pazarı için kıyasıya mücadele ediyor.
Amazon Türkiye’de Faaliyete Geçecek mi?
Geçtiğimiz yaz aylarının Türkiye e-ticaret sektöründeki en sıcak konusu, Amazon’un Türkiye merkezli bir şirket kurduğu iddiası olmuştu.
Yine Amazon’un web sitesinde yayınlanan bazı iş ilanları, şirketin kısa bir süre içerisinde faaliyete geçeceğinin belirtisi olarak algılanmıştı.
Dev şirketin muhtemel Türkiye planlarına ilişkin bir diğer iddia, Hepsiburada.com’un Amazon tarafından satın alınacağı yönündeydi.
Ancak şirketten konuyla ilgili resmî bir açıklama yapılmaması, tüm bu konuşulanların iddia seviyesinde kalmasına yol açmıştı.
Amazon’un Türkiye pazarına girişi gerçek olursa, akıllara ilk gelmesi gereken soru, şirketin merkez tesislerinin ülkemizin hangi şehrinde olacağıdır.
Bu sorunun cevabı İstanbul’sa, İstanbul’un hangi semtinin Amazon’un kriterlerini karşılayabileceği merak konusu.
Havalimanına yakınlık kriterinin önemli olduğu düşünüldüğünde, halen yapımı devam eden İstanbul Yeni Havalimanı bünyesindeki dev kargo kenti, Amazon’un Türkiye ve hatta onun da ötesinde Balkanlar, Orta Doğu, Kafkasya ve Orta Asya operasyonu için biçilmiş kaftan olabilir.