İstanbul Yeni Havalimanı’nın tam olarak hizmete girmesine kısa bir süre kaldı.
Yeni havalimanının, bu ayın sonunda tam kapasiteyle çalışmaya başlaması hedefleniyor.
Bununla birlikte, havalimanını kullanacak havayollarına hizmet verecek olan operasyon binalarının inşaatlarının henüz tamamlanamamış olması, kafalarda soru işaretlerine yol açıyor.
Bunun en son örneği, Türk Hava Yolları’nın (THY) kargo operasyonuna ilişkin.
Özellikle son 4-5 yıl içerisinde büyük bir hızla büyüyen THY Kargo hacmi, şirketin bilançosuna çok ciddi katkıda bulunmuştu.
2013 yılında 565.000 ton olan kargo ve posta taşıması, 2017 yılında 1,1 milyon tonu aşmıştı.
Bu yıl bu miktarın, 1,3 milyon tona ulaşması bekleniyor.
Kargolar, Hem Yolcu Hem de Kargo Uçaklarıyla Taşınıyor
Hava kargo taşıması, hem yolcu uçakları (belly cargo), hem de tamamen bu işe özel olarak tasarlanan kargo uçakları (freighter) ile gerçekleştiriliyor.
Kimi hatlarda yolcu bileti satışlarından elde edilen gelirler yetersiz kalsa bile, kargo gelirleri sayesinde söz konusu hat kâr edebiliyor.
Bu yüzden, THY gibi stratejisini hem yolcu hem de kargoda transfer yani aktarmalı trafik üzerine kurmuş olan bir havayolu şirketi için, uçaklar arasındaki yolcu ve kargo aktarımı hayatî öneme sahip bulunuyor.
Toplam kargonun %25-30 civarındaki bölümü kargo uçaklarıyla, geri kalan %70-75 oranındaki bölüm ise yolcu uçaklarıyla taşınıyor.
THY’nin Kargo Uçağı Filosu Büyüdü
THY’nin kargo uçağı filosu son yıllarda hızla büyüdü. Kargo Başkanlığı, Genel Müdür Yardımcılığı seviyesine yükseltildi.
Şirket halihazırda 21 adet kargo uçağına sahip:
- 1 x Airbus A300-600F
- 3 x A310-300F
- 10 x A330-200F
- 3 x Boeing 747-400F
- 4 x Boeing 777F
Bunlara ilave olarak, 2020 yılı Şubat ayına kadar teslim alınması planlanan 4 adet Boeing 777F siparişi bulunuyor.
Kargo Uçakları, Atatürk Havalimanı’nı mı Kullanacak?
İstanbul Yeni Havalimanı’na ilişkin olarak yapılan açıklamalarda, yeni havalimanı hizmete girdiğinde, Atatürk Havalimanı’ndan icra edilmekte olan gerek charter ve gerekse tarifeli tüm “yolcu uçağı” seferlerinin, yeni havalimanına kaydırılacağı belirtilmişti.
Bununla birlikte, bu şart, “kargo uçakları” için geçerli değildi.
Yani, yeni havalimanı açıldıktan sonra da, arzu eden şirketler, kargo uçakları ile Atatürk Havalimanı’na sefer yapmaya devam edebilecekti.
Ancak, yukarıda da vurguladığımız üzere, THY’nin stratejisinin transfer trafiğe (yolcu ve kargo) son derece bağımlı olduğunu düşündüğümüzde, THY’nin kargo filosunu Atatürk Havalimanı’nda konuşlandırmaya devam edeceğini hiç tahmin etmiyorduk doğrusu.
Geçtiğimiz hafta Asia Cargo News adlı web sitesinde çıkan bir haberden ise, THY’nin en azından belli bir süreliğine, kargo operasyonunu hem Atatürk hem de Yeni Havalimanı’ndan sürdüreceği anlaşılıyor.
Bu amaçla, yeni havalimanında, 25.000 m² kullanım alanına sahip bir uydu tesis inşa edildi. THY Kargo’nun asıl binası ise tamamlandığında, 165.000 m² kullanım alanına sahip olacak.
Kargo operasyonunun tam kapasiteyle yeni havalimanına geçiş tarihi belli olmamakla birlikte, söz konusu sürenin bir yılı bulabileceği tahmin ediliyor.
Transfer Kargo Ne Olacak?
Tabii iş böyle olunca, yolcu ve kargo uçakları arasında aktarma yapması gereken kargonun, iki havalimanı arasında nasıl taşınacağı çok ciddi bir problem haline dönüşüyor.
Daha iyi anlaşılması amacıyla bir örnek verelim:
Hong Kong çıkışlı olan ve Avrupa’nın nispeten küçük kentlerine gidecek bir kargoyu ele alalım.
Söz konusu kargo, Hong Kong’tan THY’ye ait bir kargo uçağı ile İstanbul’a gelmesi halinde, ilk olarak Atatürk Havalimanı’na varacak. Burada kamyonlara aktarılacak olan yük, İstanbul Yeni Havalimanı’na taşınacak. Yeni havalimanında, varış noktalarına göre ayrılacak olan gönderiler, ilgili yolcu uçaklarına yüklenecek.
Yine Asia Cargo News’teki habere göre, THY bu iş için günde 150 seferlik bir kamyon operasyonu planlamış ve gerekli sertifikalara sahip nakliye firmalarıyla anlaşmış durumda.
Yani gün boyunca iki havalimanı arasında tam 150 kamyon seferi ile hava kargo taşınacak.
İki havalimanı arasındaki karayolu mesafesinin 50 km olduğu ve ortalama bir İstanbul trafiğinde bu mesafenin en az 1 saatte kat edildiği düşünüldüğünde, hem maliyet hem de yaşanması muhtemel aksaklıklar açısından, soru işaretlerinin sayısı daha da artıyor.
Dubai’de Durum Nasıl?
Buna benzer bir durum Dubai’de yaşanıyor.
Dubai’ye sefer yapan kargo uçakları, kentteki yeni havalimanına, El Maktum Havalimanı’na (DWC) inmek zorunda.
Buraya ulaşan kargonun, yolcu uçaklarına aktarılması gerekiyorsa, söz konusu kargo, kamyonlarla Dubai Havalimanı’na (DXB) taşınıyor. (veya tam tersi)
Bununla birlikte, Dubai’deki “hub taşıyıcı” Emirates’in filosunda sadece 13 adet kargo uçağı bulunuyor.
Ayrıca THY ile kıyasladığımızda, Emirates’in uçuş yaptığı nokta sayısı çok daha az.
Yani yolcu ve kargo uçakları arasında aktarılması gereken yük miktarı daha düşük.
Yine İstanbul ve Dubai’deki havalimanları arasındaki trafik durumunu düşündüğümüzde, Emirates’in işinin nispeten daha kolay olduğunu söyleyebiliriz.