Geçen hafta, uzun yıllardır Almanya’da faaliyet gösteren Germania iflasını açıkladı.
Şirket bir kaç hafta önce ekonomik olarak gerekli finansmanı bulduğunu açıklasada bir kaç hafta sonra beklenen son yaşandı.
Bir Alman şirketinin batması Türkiye’yi ne kadar ilgilendirir sorusunun cevabı ise Zonguldak Havalimanı’nda yatıyordu.
Germania, Zonguldak’a yazın tarifeli uçan tek havayoluydu. Germania’nın batmasına en çok Zonguldaklılar üzüldü.
Havayolu, 41 yıl önce kurulmuştu. 35 uçaklık filoya kadar çıkmıştı. Ama 2013’ten bu yana sürekli zarar ediyordu. Özel hatlara, farklı pazarlara sefer yapmıştı. Ama sürekli zarar şirketin 900’den fazla çalışanı ile birlikte kapısına kilit vurmasına neden oldu.
Küçük Balık, Büyük Balık
Almanya pazarının devlerinden Air Berlin 2017’de kapısına kilit vurmuştu.
Dev pazarda Lufthansa yavaş yavaş tek havayolu olarak kalacak gibi duruyor. Yani büyük balıklar küçükleri yutuyor. Charter yani tarifesiz sefer yapan havayolları ayakta durmakta zorlanıyor.
Bir dönem Türkiye’de Türk Hava Yolları ile özel havayollarının uçak sayısı birbirine yakındı. 2000’li yılların başında kamu ve özel sektörü toplayınca 120 – 130 uçağa ulaşıyordu. Özel şirketlerin tamamı charter pazardaydı.
Bugün Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün rakamlarına göre toplam yolcu uçağımız 515. Bu sayısının 355’i THY ve SunExpress’e ait.
Yani neredeyse üçte ikilik pazar THY’nin kontrolünde.
Küçükler Nasıl Ayakta Kalacak?
Küçük şirketlerin ayakta kalmasının yolu iş modelinin değişmesinden geçiyor.
Geçmişte charter yapan şirketler Pegasus gibi ya düşük maliyetli oluyor, tarifeliye yöneliyor. İş tutarsa, borsaya açılıp büyüyor.
Ya da Onur Air gibi geniş gövdeli Airbus A330 sayısını artırıp hac operasyonuna yükleniyor.
Veya hem tarifeli hem de charter’ı dengeli tutup AtlasGlobal gibi yollarına gidiyorlar. Irak gibi zor girilen pazarlara bakım hizmeti veriyor.
Aralarında Free Bird gibi butik devam edip yeni açılımı Malta ile yapıyor.
Hızlı Balık Olmak
Hizmetten çıkan 747’yi satın alıp Amsterdam’da Schiphol Havalimanı’nın yanına çeken Corendon grubu, Türkiye ile birlikte hem Hollanda hem de Malta’da havayolu sahibi.
Corendon Turizm Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Karaer büyük-küçük balık olmaktansa ‘hızlı balık’ olmak zorundayız diyor.
Ayakta kalabilmenin yolu kendi işini, kendi yolcusunu taşımaktan geçiyor.
Yoğun sezon bittiğinde uçaklar göçmen kuşlar gibi ihtiyaç olan bölgelere gidiyor. Girmekte zorlandıkları ülkelere ise Hollanda veya Malta gibi Avrupa Birliği bayrağı ile operasyon yapıyorlar.
Otellerinde ise Türkiye’nin yanı sıra Karayipler, Ibiza gibi bölgelere yayılıyor. Veya bahçesine taşıdıkları Boeing 747 Jumbo Jet ile adlarından söz ettiriyorlar.
Hızlı olmayan, çabuk karar alamayan sadece havacılıkta değil hiç bir sektörde ayakta kalamıyor.