Yüzölçümü açısından dünyanın ikinci büyük kıtası olan ve dünya nüfusunun %13’ünü (1 milyar) barındıran Afrika, küresel havayolu pazarında yolcu sayısı bakımından %3’ten daha düşük bir paya sahip.

Sonuçlara yolcu-kilometre açısından baktığımızda görünüm daha da olumsuz.

Bu kritere göre Afrika merkezli havayollarının 2018 yılında dünya havacılığındaki payı sadece %2,1.

Bununla birlikte, Afrika’da halen 75 milyon civarında olan yıllık yolcu sayısının, 2025 yılında 300 milyona ulaşması bekleniyor.

Afrikalılar İçin Uçak Yolculuğu Yapmak Hâlâ Çok Pahalı

Afrika havayolu pazarının gelişmesinde en önemli engel, bu kıtada uçak yolculuğu yapmanın, Afrikalılar için hâlâ çok pahalı olması.

IATA tarafından hazırlanan bir grafik, kıta genelindeki dramatik durumu gayet berrak bir biçimde yansıtıyor.

Grafik, bir gidiş-dönüş uçak bileti satın alabilmek için, bir kişinin yıllık ortalama gelirinin kaç haftalık bölümünü harcaması gerektiğini ortya koyuyor.

Çalışma kendi içinde ikiye bölünmüş.

Sol taraftaki parçada, dünyanın çeşitli bölgeleri içerisinde uçakla seyahat etmenin maliyeti ele alınmış.

Sağ taraftaki parçada ise her bir bölge ile dünyanın diğer bölgeleri arasındaki uçak yolculuğu maliyeti gösterilmiş.

Buna göre, bir Avrupa Birliği vatandaşı, Avrupa içerisindeki iki nokta arasında yapacağı uçak seyahati için yıllık gelirinin sadece 0,3 haftalık bölümünü harcıyor.

Bir Afrikalı ise kendi kıtası içindeki bir uçak yolculuğu için neredeyse üç haftalık gelirini gözden çıkarmak zorunda.

Benzer durum, kıta dışına yapılan seyahatlerde de geçerli.

Bir Avrupa Birliği vatandaşı için dünyanın diğer bölgelerine uçakla seyahat etmek 0,7 haftalık gelirine mâl olurken, bir Afrikalı için bu rakam 6,6’ya yükseliyor.

Yani her iki durumda da Afrikalılar için uçağa binmek, Avrupalılara göre yaklaşık 9 kat daha maliyetli.

Bu durum, kişilerin uçakla seyahat etme sıklığına da yansıyor.

Bir Avrupalı veya Kuzey Amerikalı, yılda ortalama bir kez uçağa biniyor.

Ama mesela dünyanın en kalabalık ülkelerinden bir tanesi konumundaki Nijerya’da, bir kişi ortalama 50 yılda bir uçağa binebiliyor.

Tabii ortaya çıkan bu tablonun ardında yatan sorun, uçak biletlerinin pahalılığından çok, Afrika genelinde insanların gelir seviyelerinin düşük olması.

Afrika Ortak Hava Ulaştırma Pazarı Çözüm Olur mu?

Afrika Birliği tarafından yürütülen çalışmaların neticesinde, 28 Ocak 2018 tarihi itibarıyla bu dev kıtada serbest bir havayolu pazarına ilk adım atılmıştı.

İlgili anlaşmaya imza atan 23 Afrika ülkesi arasındaki havayolu pazarı tamamen liberalleşecek.

Benin, Botsvana, Burkina Faso, Cape Verde, Kongo, Fildişi Sahili, Mısır, Etiyopya, Gabon, Gana, Gine, Kenya, Liberya, Mali, Mozambik, Nijer, Nijerya, Ruanda, Sierra Leone, Güney Afrika, Swaziland, Togo ve Zimbabve, Afrika’da bu önemli adımı atan ilk devletler olarak tarihe geçmişti.

Ancak ilk aşamada, söz konusu 23 ülkeden sadece altı tanesi gerekli süreçleri tamamlayarak ortak havayolu pazarına hazır hale gelmişti.

Single African Air Transport Market (SAATM) yani Afrika Ortak Hava Ulaştırma Pazarı sayesinde kıta içerisindeki uçuşların artması, ülkeler arası entegrasyonun sağlanması ve ciddi oranda ekonomik aktivite ve istihdam artışı sağlanması hedefleniyor.

Bununla birlikte, 23 üye ülke, kıta nüfusunun yarıdan fazlasını bünyesinde bulunduruyor ve toplam GSMH’leri 1,5 milyar USD’yi aşıyor.

Bu önemli gelişmenin, yine Afrika Birliği tarafından sürdürülen “Afrika Pasaportu” ve kıta genelinde bir serbest ticaret alanı oluşturma projelerine de büyük destek sağlayacağına inanılıyor.