Dünyanın en değerli hava sahası niteliğindeki Sibirya, Rusya ile Çekya arasında gerginliğe yol açtı.

İlk olarak, Rusya, Czech Airlines’ın Sibirya hava sahasını kullanımına henüz ayrıntıları belli olmayan bir takım kısıtlamalar getirdi.

Czech Airlines bu bölgeyi, Prag ile Güney Kore’nin Seul kenti arasındaki uçuşları için kullanıyor.

Bunun üzerine, Çekya Ulaştırma Bakanlığı, Rusya merkezli üç havayolunun ülkeye yaptığı uçuşların izinlerini kaldırdı.

Aeroflot, Çekya’ya yapması gereken altı uçuşun dört tanesini iptal etmek zorunda kaldı.

Diğer Rus taşıyıcılar Pobeda ve Ural Airlines da Çekya seferlerini iptal etti.

Ancak Rus ve Çek taraflarının hızlı bir biçimde gerçekleştirdiği temasların ardından, Czech Airlines’a, 7 Temmuz 2019 tarihine kadar Sibirya hava sahasını kullanma izni verildi.

Buna karşılık olarak Rus havayollarının Çekya seferlerine yeniden izin verildi.

Pazar gününe kadar anlaşmaya varılamaması halinde ne olacağı ise henüz belirsizliğini koruyor.

Sibirya Hava Sahası

Avrupa ile Doğu Asya arasındaki en kısa rota olması sebebiyle, Sibirya üzerindeki hava sahası, dünyanın en değerli hava sahası olarak değerlendiriliyor.

Rusya, burayı kullanmak isteyen havayolu şirketlerinden oldukça yüksek tutarda üst geçiş ücreti talep ediyor.

Üst geçiş ödemeleri çerçevesinde yılda yaklaşık 300 milyon USD, Rusya’nın, daha doğrusu ülkenin millî havayolu firması Aeroflot’un kasasına giriyor.

Rusya bunun yanı sıra, Sibirya hava sahasını kullanmak isteyen havayolu şirketlerini tek tek seçiyor.

Bir başka deyişle, uluslararası sivil havacılıkta 1. Trafik Hakkı olarak adlandırılan izin, Rusya tarafından sıkı sıkıya kontrol ediliyor.

Sovyetler Birliği zamanında hiç bir yabancı havayolunun Rusya üzerinde uçmasına izin verilmiyordu. Havayolları o tarihlerde ya Akdeniz havzasını kullanarak ya da Alaska üzerinden aktarma yaparak Doğu Asya’ya ulaşıyordu.

1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Rusya Federasyonu, yabancı havayollarının ülke üzerinden uçuş yapmasına izin vermeye başladı.

Bu önemli gelişme üzerine Avrupalı ve Asyalı bir çok havayolu, rotalarını buna göre güncelledi.

Gelgelelim, özellikle Avrupa ile yaşadığı siyasî gerilimlerde Rusya, hava sahasını kapatma konusunu sık sık bir politika aracı olarak kullanmakta.

Özellikle 2014 yılındaki siyasî kriz sırasında, hava sahasının Avrupalı taşıyıcılara tamamen kapatılmasının eşiğinden dönülmüştü.

Söz konusu hava sahasında haftada 40’a yakın havayolu şirketi tarafından 1.600 civarında uçuş gerçekleştiriliyor. (Rusya topraklarında başlayıp burada biten uçuşlar bu veriye dahil değil)

Ve bu uçuşların neredeyse yarısı, Avrupa Birliği merkezli 14 farklı havayolu şirketine ait.

İşe bu açıdan bakıldığında, Sibirya hava sahası, dünyanın en değerli hava sahası olarak değerlendiriliyor.

Hem havayollarından tahsil edilen ücret hem de Rusya’ya sağladığı siyasî güç açısından…