Son altı aydır havacılık sektörünün en önde gelen gündem maddelerinden bir tanesi hiç şüphesiz ki Boeing 737 MAX tipi uçaklar.
13 Mart 2019 tarihinde yere çekilen Boeing 737 MAX’ların ne zaman yeniden uçmaya başlayacağı adeta bir yılan hikâyesine dönmüş durumda.
Bu uçaklar yeniden uçuş izni alınca işin iki farklı yanı olacak.
Birincisi, havayollarının filolarındaki mevcut uçakların uçurulması.
İkincisi ise halihazırda Boeing’in fabrikasında üretilmiş veya üretilmekte olan uçakların, havayollarına teslimatı.
İlk aşama nispeten kolay. Havayolları, ellerindeki uçaklarını gerekli bakım ve güncellemeleri yaparak sefere hazırlayacak.
Ancak ikincisi için, yani Boeing’in fabrikasındaki uçakların teslimatı için aynı şeyi söylemek pek mümkün değil.
Zira uçak yere çekilmiş olsa da Boeing üretime devam etti.
Aradan geçen aylar boyunca yeni üretilmiş 737 MAX’lar, Boeing’in fabrikasında birikti durdu.
İş öyle bir boyuta ulaştı ki, personel otoparkına dahi MAX’lar park edilmeye başlandı.
Boeing bu duruma karşı sınırlı bir tedbir olarak, aylık 52 adet olan 737 MAX üretimini, Nisan ayı ortasından itibaren 42 adede düşürmüş ve hatta üretimi bir süreliğine tamamen durdurabileceğini duyurmuştu.
Bununla birlikte şu an itibarıyla üretim devam etmekte.
Neticede en basit bir hesapla, Boeing’in fabrikasında 250 adet civarında 737 MAX, teslim edilmeyi bekliyor.
Soruna bir çözüm bulunduğunu ve uçakların Aralık ayı sonunda uçuşa hazır hale geldiğini varsaysak, fabrikadaki MAX sayısı 400’ü bulacak ve hatta belki de geçmiş olacak.
Bir anda bu kadar çok sayıda uçağı teslim edecek personel Boeing tarafından sağlansa bile, havayolları aynı sayıda pilot ve teknisyenini gönderemeyebilir.
Gönderse bile, tüm şirketler teslimat sırasındaki kontrol işlemlerinde kılı kırk yaracağından, süreç her zamankinden çok daha uzun olabilir.
Ne kadar doğru bir tahmin olduğunu kestirmek güç ama sektör içerisindeki yorumlara göre, Boeing’in Seattle’daki fabrikasının normal işleyişe dönmesi için 2-3 sene geçebilir.
Tabii bu noktada sorulması gereken bir başka soru daha var:
“Boeing ya 737 MAX için gerekli izni kısa vadede alamaz ve bu iş uzarsa; o zaman ne olur?”