Bu ayın başına yapılan bir açıklamada, aralarında British Airways’in de bulunduğu çok sayıda havayolunu çatısı altında barındıran IAG’nin, Madrit merkezli Air Europa’yı satın alacağı duyurulmuştu.
Rekabet açısından herhangi bir engel görülmemesi halinde, 1 milyar USD tutarındaki bu işlemin 2020 yılının ikinci yarısında tamamlanması bekleniyor.
Bu haberin duyulmasının hemen ardından son derece doğal olarak rekabet açısından tartışmalar başladı.
Zira IAG bünyesinde halihazırda İspanya merkezli olarak faaliyet gösteren tam üç farklı marka yer alıyor:
Iberia, Vueling ve LEVEL.
Iberia ve Vueling’ten sonra İspanya’nın üçüncü büyük havayolu konumundaki Air Europa’nın da bunlara katılacak olması, bu önemli pazardaki rekabet şartlarının geleceğinin sorgulanmasına yol açtı.
Ayrıca, satın alma işleminin onaylanması durumunda, bir kaç yıl içinde Air Europa’nın tamamen Iberia’ya katılacağı da iddialar arasında.
Güney Amerika Pazarı
IAG’nin bu hamlesinin ilk aşamada, Avrupa – Güney Amerika arasındaki havayolu pazarıyla ilgisi olduğu söylenebilir.
IAG ve American Airlines, Güney Amerikalı havayolu grubu LATAM’a ortak olmak istemiş; ama bu talep geçtiğimiz Mayıs ayında Şili tarafından engellenmişti.
Oneworld ittifakı çatısı altındaki bu işbirliğine izin çıkmazken, Slyteam’in lider üyelerinden Delta son derece sürpriz bir kararla, yaklaşık 2 milyar USD karşılığında LATAM’ın %20 oranında hissesini satın alacağını duyurmuştu.
Avrupa – Güney Amerika arasındaki pazara baktığımızda, Air Europa’nın tek başına 9 puanlık bir paya sahip olduğunu görüyoruz.
Iberia (%15) ve British Airways’i de (%3) eklediğimizde, IAG’nin bu pazardaki payı %27 gibi oldukça ciddi bir seviyeye ulaşıyor.
OAG verisine göre Air Europa, Karayipler hariç olmak üzere Güney Amerika’da tam 16 farklı noktaya direkt sefer düzenliyor.
Şirketin Madrit’ten bu bölgeye haftalık kalkış sayısı 66’yı buluyor.
Bununla birlikte, Air Europa ve Iberia, Madrit çıkışlı 10 noktada birbirleriyle çakışıyor.
Anlaşma sonrasında bu hatlarda herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmayacağı merak konusu.
Avrupa Pazarı
Air Europa’nın Madrit Havalimanı’ndaki pazar payı %17 civarında.
Şirketin buradan sunduğu kapasitenin %70 civarındaki bölümü ise Avrupa’daki noktalara.
Dolayısıyla, Air Europa’nın IAG’ye katılması, Madrit’teki görünümü ciddi bir biçimde değiştirecektir.
Buradaki en büyük havayolu Iberia ve pazar payı %43 mertebesinde. IAG üyesi diğer taşıyıcılar British Airways ve Vueling’i de hesaba kattığımızda, grubun Madrit’teki payı %67’ye yükseliyor.
Madrit’teki üçüncü büyük havayolu Ryanair’in pazar payı ise %11 civarında bulunuyor.
Pazar payındaki bu dramatik değişim sebebiyle Ryanair’in, Madrit Havalimanı’ndan ilave slot tahsis talebinde bulunacağı belirtiliyor.
Bu noktada akıllara, Air Europa ile Ryanair arasında 2017 yılında imzalanan anlaşma geliyor.
Madrit aktarmalı olarak çok sayıda Avrupa ve Amerika hattını kapsayan bilet satış anlaşmasının yeni dönemde de devam edip etmeyeceği merak konusu.
Yeni Bir Güçlü Hub: Madrit Barajas Havalimanı
Rekabet konusunda yöneltilmesi muhtemel eleştirilere karşı IAG’nin savunması şimdiden hazır.
Şirket yönetimi, Air Europa’nın gruba dahil edilmesiyle birlikte Madrit Barajas Havalimanı’nın, Amsterdam, Frankfurt, Londra ve Paris Charles De Gaulle havalimanlarının karşısına gerçek güçlü bir hub olarak çıkabileceğini iddia ediyor.
IAG’ye göre Madrit, Güney Amerika ile Avrupa ve Asya pazarları arasında bir aktarma noktası olabilir.
Gelgelelim, Air Europa’nın Asya’da herhangi bir uçuş noktası bulunmazken, Iberia sadece Tel Aviv, Tokyo ve Şanghay’a sefer düzenliyor.
Bu çerçevede baktığımızda, Madrit’in Güney Amerika – Asya arasında etkin bir rol oynamasının pek de mümkün olmadığını söyleyebiliriz.
Lâkin 2018 yılı yolcu sayılarına göre hazırlanan bir çalışma, Madrit ile Asya arasındaki potansiyel hatları gözler önüne seriyor.
Bangkok, Seul, Tokyo, Pekin, Singapur, Manila gibi önemli noktalara ya hiç uçuş yok ya da bu pazarlardaki yolcuların yarıdan fazlası aktarmalı uçuşlarla taşınıyor.
İspanya İç Hatları
İspanya iç hat pazarındaki durum, rekabet açısından daha da karamsar bir tablo çiziyor.
Madrit çıkışlı tam dokuz iç hat noktasında sadece Iberia ve Air Europa uçuş yapıyor.
Bu iki şirketin aynı çatı altına girmesi, bu hatlarda rekabetin ortadan kalkması anlamına gelecek.
Bunun yanı sıra, Avrupa’da iki ve Amerika’da dört hatta daha sadece Iberia ve Air Europa var.
Benzer bir rekabet kaybı, bu hatlarda da söz konusu olacak.
Neticede, IAG için son derece iyi, yolcular ve rakip havayolları için ise can sıkabilecek bir anlaşma ile karşı karşıyayız.
Bakalım rekabetle ilgili resmî kurumların fikri ne yönde olacak?