Covid-19 hastalığına karşı Pfizer/BioNTech tarafından geliştirilen aşının ABD’de dağıtımına dün (13 Aralık 2020) başlandı.
Pfizer’in Grand Rapids (Michigan) kentindeki tesislerinde üretilen aşılar, lojistik devi FedEx’in kamyon ve uçaklarına yüklendi.
Fabrikadan çıkan aşılar ilk olarak şehrin 21 km kadar güneydoğusunda bulunan Gerald R. Ford Havalimanı’na (IATA: GRR, ICAO: KGRR) getirildi.
İlk parti aşılar, Airbus A300 tipi bir kargo uçağına yüklenerek, yaklaşık bir buçuk saatlik bir uçuşla FedEx’in Memphis hub’ına gönderildi.
Aslında Kalamazoo/Battle Creek Havalimanı (AZO), Pfizer’in fabrikasına daha yakın.
Fakat böylesine kritik bir öneme sahip bir ürünün nakliyesi için Gerald R. Ford Havalimanı’nın altyapısı daha uygun olduğu için orası tercih edildi.
Memphis’te uçaktan indirilen kargo, ABD’nin diğer noktalarına ulaştırılmak üzere yine FedEx’in diğer uçak ve kamyonlarına aktarıldı.
FedEx’in yanı sıra lojistik sektörünün diğer dev firması UPS de Pfizer/BioNTech aşısının dağıtımında büyük rol oynayacak.
UPS söz konusu dağıtım işini, kendi hub’ı Louisville Muhammad Ali Havalimanı üzerinden gerçekleştirecek.
Gerek FedEx ve gerekse UPS’in üst düzey yöneticileri geçtiğimiz günlerde yaptıkları açıklamalarda, bu tarihî operasyon (Operation Warp Speed) için hazır olduklarını ve bu iş için yolcu uçaklarının kargo kapasitesine ihtiyaç duymayacaklarını belirtmişti.
Amerikan senatosunda bilgi veren yetkililer, FedEx’in ABD’nin batısı, UPS’in ise doğusundaki dağıtımdan sorumlu olacağını söylemişti.
Havayolları, Covid-19 Aşısını Nasıl Taşıyacak?
Covid-19 aşısının geliştirilmesi ve üretimi kadar, dağıtımı da büyük önem taşıyor.
Sadece bir doz aşının yeterli olduğu varsayımıyla yapılan bir hesaba göre, 8 milyarlık dünya nüfusu için ihtiyaç duyulan dağıtımın sağlanması için 8.000 adet Boeing 747-400F kapasitesine denk uçuş yapılması gerekiyor.
Birden fazla doz aşının yapılması durumunda bu sayı daha da artıyor. Muhtemel toplam sayı değişmekle birlikte, 20 milyar doz aşıya ihtiyaç duyulacağı hesaplanıyor.
Aşılar dondurulmuş bir biçimde taşınacağından, bu tarihî işin üstesinden gelebilecek uçak sayısı iyice azalıyor.
Pfizer’in ürettiği aşı, mRNA adı verilen nispeten yeni bir teknolojiye sahip.
Bu yüzden, bu aşının üretiminden taşınmasına, oradan da uygulanma noktasına kadar kusursuz bir soğuk zincir süreci sağlanması gerekiyor.
Normal bir grip aşısı standart bir buzdolabı ortamında saklanabilirken, Pfizer’in aşısı için -70° gibi son derece düşük bir sıcaklığa ihtiyaç duyuluyor.
Bir diğer ABD’li ilaç firması Moderna’nın ürettiği aşı ise -20° sıcaklıkta saklanabiliyor.
Türk Hava Yolları, Lufthansa, United Airlines, Korean Air gibi az sayıda havayolu firması, bu zorlu operasyonu üstlenebilecek soğuk kargo zincirine sahip.
Bunların yanı sıra dünya lojistik devi FedEx’in de aşıların taşınmasına yönelik olarak daha H1N1 salgını döneminden hazırlıklı olduğu belirtiliyor.
Diğer büyük lojistik firmaları UPS ve DHL’in de benzer hazırlığa sahip olduğu biliniyor.
Aşıların taşınması sırasında, standart bir operasyona göre çok daha fazla kuru buz kullanılacak ve bununla ilgili olarak ilgili resmî kurumlardan özel izin alınacak.
Uçakla taşımalarda ise bu iş için özel olarak üretilen konteynırlar kullanılacak.