Geçtiğimiz hafta Ukrayna ile Avrupa Birliği (AB) arasında önemli bir sivil havacılık anlaşması imzalandı.

2013’ten bu yana süren müzakerelerin ardından imzalanan bu kapsamlı anlaşma sayesinde, taraflar arasında ortak işbirliği çalışmalarının önü açıldı.

Ukrayna, Covid-19 krizi öncesindeki verilere göre, yıllık yaklaşık 10 milyon yolcuyla AB’nin 13. büyük dış hat pazarı niteliğini taşıyordu.

Önümüzdeki dönemde Ukrayna ile AB arasında sivil havacılık konusunda gerçekleştirilmesi hedeflenen kademeli entegrasyon sonrasında, bu hacmin daha da büyüyeceği tahmin ediliyor.

Yeni hatlar, daha fazla uçuş, verimli uçuş bağlantıları, daha fazla turist ve kargo, söz konusu işbirliğinin nihaî hedefi.

Tabii bunun elde edilebilmesi için Ukrayna’nın havacılık emniyeti, hava trafik yönetimi ve yolcu hakları noktalarında AB seviyesine çıkması gerekiyor.

Ryanair Devrede

Yolcu ve uçuş sayısı bakımından Avrupa’nın açık ara bir numaralı havayolu şirketi konumundaki Ryanair, Ukrayna ile imzalanan anlaşma için adeta pusuda bekliyordu.

Ryanair CEO’su Michael O’Leary eylül ayında yaptığı bir açıklamada, halihazırda bu ülkede 5 havalimanına sefer yaptıklarını ama bu sayıyı 12’ye çıkarmak istediklerini söylemişti.

Michael O’Leary ayrıca, Ukrayna iç hatlarında da faaliyet gösterebileceklerini belirtiyor.

1990’lı yıllardan itibaren AB’nin hem çekirdek üyeleri arasında hem de 2000’lerde hızlanan genişleme sürecinde katılan yeni üyeleriyle entegrasyonu konusunda, Avrupa’daki düşük maliyetli taşıyıcılar çok kritik bir rol oynamıştı.

Anlaşılan o ki sıra şimdi de -üye olmamasına rağmen- Ukrayna’ya gelmiş.

Avrupa Ortak Havacılık Sahası

Böylece Ukrayna gibi, AB üyeleri nezdinde büyük sayılabilecek bir ülke, Avrupa Ortak Havacılık Sahası’na (European Common Aviation Area) dahil olacak.

Bu çok önemli bir adım.

Zira anlaşmayla birlikte, AB merkezli herhangi bir havayolu şirketi, birlik üyesi ülkelerden Ukrayna’daki herhangi bir noktaya istediği kadar uçuş yapabilir hale geliyor. Aynı hak Ukrayna merkezli havayolları için de geçerli.

Buna paralel olarak, uçuş sıklığı ve kapasite gibi konulardaki tüm kısıtlamalar da kaldırılıyor.

AB, geçmiş yıllarda Fas, Gürcistan, İsrail, Moldova ve Ürdün’le de benzer anlaşmalara imza koymuştu.

Bunlara ilave olarak önümüzdeki bir kaç hafta içinde Ermenistan ve Tunus’un da Avrupa Ortak Havacılık Sahası’na katılması bekleniyor.

Türkiye İmzalamadı

AB ile Türkiye arasında da neredeyse on yıla yakın bir süre boyunca bir havacılık anlaşması imzalanması yönünde çalışmalar devam etmişti.

Önce yatay anlaşma niteliğinde gelişen görüşmeler, sürecin tıkanması üzerine kapsamlı anlaşmaya çevrilmişti.

Fakat bunda da başarı sağlanamamış ve AB, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de petrol ve doğalgaz arama çalışmaları yapmasını gerekçe göstererek, 2019 yılında müzakereleri askıya almıştı.