Kredi sözleşmesine ilişkin yaşanan anlaşmazlık sebebiyle, Uganda’daki Entebbe Havalimanı’na, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından el konabileceği iddia ediliyor.
Entebbe Havalimanı’nın yanı sıra ülkedeki diğer bazı varlıklara da Çinlilerin eline geçmesinin söz konusu olduğu belirtiliyor.
35 yılı aşkın bir süredir iktidarda bulunan Uganda devlet başkanı Yoweri Museveni ise bu iddiaları yalanlıyor.
Entebbe Havalimanı Genişleme Projesi
Uganda’daki bu tartışmanın temelinde, 2015 yılında kabul edilen havalimanı genişleme projesi yatıyor.
Pistlerin yenilenmesi, terminal binasının modernizasyonu, yeni bir kargo operasyon merkezi ve otopark, bu projenin ana unsurları olarak öne çıkıyor.
O dönemde, ülkenin en büyük havalimanı niteliğindeki Entebbe Havalimanı’nın kapasitesini artırmak için gereken finansman konusunda Çin’le temasa geçiliyor.
Neticede 2015 yılında, Çin Exim Bank’ından 325 milyon USD tutarında bir kredi elde ediliyor. Bu tutarın 200 milyonluk bölümünün projenin ilk aşaması, geriye kalan 125 milyonun ise ikinci aşamasında kullanılmasına karar veriliyor.
Gelgelelim Ugandalı yetkililer, anlaşmanın finansman yönetimiyle ilgili bölümündeki bazı hassas noktaları bir şekilde gözden kaçırıyor.
Bu arada inşaat çalışmaları yine Çinli bir inşaat firmasının önderliğinde bir sonraki yılın Ocak ayında başlatılıyor.
Proje devam ederken, Uganda Sivil Havacılık Kurumu’ndan bazı yetkililer, Çin’le imzalanan anlaşmanın bazı maddelerine itiraz ediyor.
Toplam 13 maddede anlaşmazlık çıkıyor.
Proje çerçevesinde Eximbank’a tanınan ve Uganda’nın bağımsızlığını zedelemesi muhtemel bazı haklar rahatsızlık yaratıyor.
İşin en tuhaf yanlarından bir tanesi, taraflar arasında çıkması muhtemel anlaşmazlıkların çözümü için, Çin Uluslararası Ekonomik ve Ticaret Tahkim Kurumu’nun yetkilendirilmiş olması.
Bu durum üzerine Uganda yönetimi, geçtiğimiz mart ayında Çin’e bir heyet göndererek anlaşma maddelerinin gözden geçirilmesini talep ediyor.
Lâkin bu istek, Çinliler tarafından reddediliyor.
Çin Borç Tuzağı
Bu aşamada Çin hakkında son yıllarda ortaya atılan “borç tuzağı diplomasisi” yürüttüğü iddiası yeniden gündeme geliyor.
2017’nin aralık ayında Sri Lanka’nın Hambantota Limanı’nın ve 2018’in eylül ayında Zambiya’nın Kenneth Kaunda Havalimanı’nın yine benzer bir borç ödemesi sorunu sonrasında Çin yönetimine geçmesi, bu iddiaya kanıt olarak gösteriliyor.
Çin’in bir sonraki kurbanının Entebbe Havalimanı olabileceği söyleniyor.
Çin yönetimi bu iddiaları, Batılı ülkelerin propagandası şeklinde niteleyerek reddediyor.
Bununla birlikte, Cibuti’nin dörtte üçünün Çin’e ait olduğu ve Etiyopya ($13,7 milyar), Kenya ($9,8 milyar), Nijerya ($4 milyar), Zambiya ($6,3 milyar) ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti ($7,4 milyar) gibi ülkelerin Çin’e olan borçlarını ödemekte zorlandıkları belirtiliyor.