Elektrikli motorlarla çalışan ve dikine kalkış/iniş yapabilen (electric vertical take-off and landing – eVTOL) araçlarla ilgili geliştirme çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor.
Gün geçmiyor ki bu konuda yeni bir haber gelmesin.
Son gelen haberlere baktığımızda, çok değil bundan sadece 3 – 4 sene kadar sonra bu tip araçların kent içi hava ulaşımında kullanılacağını göreceğimizi anlıyoruz.
Peki, eVTOL tipi hava araçlarının sivil havacılık sektörüne etkisi nasıl olacak?
Havayolları ve havalimanı işletmeleri bundan nasıl etkilenecek?
Temelde kent içi ulaşımında ve öncelikle helikopterlerin yerine kullanılacak hava taksilerin, kısa mesafeli şehirlerarası yolculuklarda da devreye girmesi bekleniyor.
OAG’nin bir analizinde, 500 km’den daha kısa olan ve eVTOL operasyonu için potansiyel oluşturabilecek en işlek hatlar ele alınmış.
İlk aşamada 500 km biraz iddialı olsa da zamanla bu mesafeler bile elektrikli hava taksi etkisi altına girebilir.
2019 verisine göre, tarifeli yolcu uçağı seferleri içinde 500 km’ye kadar olan uçuşlar %26 gibi son derece ciddi bir paya sahip.
Tabii eVTOL’lerin etkin bir biçimde kullanılacağı 300 km’ye kadar olan mesafelerde günümüzde daha ziyade Cessna ve benzeri pervaneli uçaklar ve helikopterler hizmet veriyor.
Bununla birlikte, 300 km – 500 km aralığına çıkıldığında, resim tamamen değişiyor.
Bu menzilde öyle hatlar var ki hem havayolları hem de havalimanı işletmecilerini ciddi biçimde etkileyebilir.
Boston – New York, Kuala Lumpur – Singapur, Rio de Janiero – Sao Paulo, Amsterdam – Londra, New York – Washington, Jeju – Seul, Osaka – Tokyo gibi son derece işlek hatlar, eVTOL kapsamına alınabilir.
Ülkemizden de İstanbul – İzmir ve İstanbul – Ankara hatlarını aynı gruba dahil edebiliriz.
İstanbul Atatürk Havalimanı, eVTOL Merkezi Yapılabilir
Bu noktada aklıma İstanbul Atatürk Havalimanı geliyor.
İstanbul Atatürk Havalimanı, eVTOL operasyonu için son derece uygun bir merkez haline dönüştürülebilir.
eVTOL tipi araçlar bir uçak gibi iniş kalkış yapmadığından, kentteki diğer havalimanlarının uçuş güzergâhlarını etkilemesi gibi bir durum da söz konusu olmaz.
Buradan Ankara ve İzmir başta olmak üzere, İstanbul’un yakın çevresindeki bir çok noktaya vızır vızır uçuş yapılabilir.
Hatta menzili 500 km olan eVTOL’lerle İstanbul’dan, ülkemizin güney sahillerine kadar uçulabilir.