Tedarik zincirindeki keşmekeş, denizyolu taşımacılarını havayolundan destek almaya mecbur kılıyor.
Covid-19’la başlayan kapasite sıkıntısı ve online alışverişte artış, salgın sonrası talep patlaması ve en nihayetinde Rusya – Ukrayna savaşı, dünya lojistik akışını darmaduman etti.
Bunlar yetmezmiş gibi, limanlarda yaşanan personel sıkıntısı, gemilerin yüklenip boşaltılmasında büyük gecikmelere yol açtı.
Bunun sonucunda, küresel lojistik ağının bazı noktalarında boş konteynırlar birikirken, bazı yerlerde malları koyacak konteynır bulunamıyor.
Avrupa’nın üç büyük denizyolu taşıyıcısı, Danimarkalı AP Moeller-Maersk, Fransız CMA CGM Group ve İsviçreli Mediterranean Shipping Co (MSC), havayollarından giderek daha fazla destek alıyor.
Otomobil parçası tedarikçileri, tekstil firmaları, teknoloji şirketleri gibi normalde denizyolunu tercih eden üreticiler, daha pahalı olmasına rağmen, teslimat tarihlerinde aksama yaşanması riski olan durumlarda havayolunu kullanıyor.
Özellikle ABD ve Avrupa’da çok önemli olan yılbaşı alışveriş dönemi yaklaştıkça, hava kargo tercihi giderek artıyor.
İş bununla da kalmıyor.
Mesela Maersk, Alman hava kargo aracı firması (forwarder) Senator International’ı satın alarak, hava kargo kapasitesini ikiye katladı.
Maersk ayrıca halihazırda 15 adet Boeing 767F tipi uçaktan oluşan filosunu yedi adet 767F (4 kiralık + 3 satın alma) ve iki adet Boeing 777F ile büyütmeye devam ediyor.
Hatırlanacağı üzere, bu yılın ilk yarısında Air France ile CMA CGM Group arasında geniş kapsamlı bir işbirliği anlaşması imzalanarak, hava – deniz lojistik ortaklığında yeni bir boyuta geçilmişti.
CMA bunun yanı sıra kendi uçak filosunu da kurmuştu.
Şu anda dört adet Airbus A330F ve iki adet Boeing 777F tipi uçaktan oluşan filoya, gelecek yıl iki adet Boeing 777F ve 2025-26 yıllarında da dört adet Airbus A330F daha katılması planlanıyor.
İsviçreli MSC ise Alman Lufthansa Group ile yakın duruyor.
MSC ve Lufthansa, sonunda kazanamasalar da geçtiğimiz aylarda İtalyan ITA Airways için satın alma teklifi bile vermişlerdi.
Neticede görünen o ki daha uzunca bir süre küresel tedarik zinciri, Covid-19 öncesine dönemeyecek.
Ve bu süre zarfında havayolları, artan hava kargo talebinin tadını çıkarmaya devam edecek.