Bundan neredeyse bir yıl önce Rusya’nın Ukrayna’yı işgâl girişimiyle başlayan savaş devam ediyor.

Daha en başından itibaren sivil havacılık sektörünü derinden etkileyen kriz, ülkemizi de yakından ilgilendiriyor.

ABD’nin Türkiye’yi, Rusya’ya uygulanan yaptırımları by-pass etme niteliğindeki ihracat kalemleri açısından ikaz ettiği belirtiliyor.

Son günlerde işin sivil havacılık boyutunda ise Airbus ve Boeing üretimi olan ve Batılı kiralama firmalarının mülkiyetindeki yolcu uçaklarına Rusya’nın savaşın hemen başlarında el koyması meselesi öne çıkıyor.

Rusya, kiralama firmalarının iade talebini reddederek, bu nitelikteki 500 kadar yolcu uçağını kullanmaya devam etmişti.

Kimi ülkeler bu uçaklara hava sahalarını kapatırken, Türkiye gibi kimi ülkelerse Rus havayollarının işlettiği Airbus ve Boeing marka uçaklara herhangi bir kısıtlama uygulamamıştı.

Sadece 1 Ekim 2022 – 31 Ocak 2023 tarihleri arasında bile Rusya ve Belarus menşeli havayolları Türkiye’ye, Boeing marka uçaklarla 2.100’den fazla uçuş yapmıştı. 

Havaş, Rus Havayollarına Mektup Yazdı

Geçtiğimiz günlerde basına yansıyan bir mektup, bu konuyu yeniden gündeme taşıdı.

Ülkemizdeki havalimanı yer hizmetleri firmalarından bir tanesi olan Havaş’ın, Rus havayollarına gönderdiği 31 Ocak 2023 tarihli bir mektup, yaptırım konusunu ele alıyor.

Mektupta, Amerikan resmî kurumlarına atıf yapılarak, yüzde 25’ten fazla ABD teknolojisi kullanan uçaklara yer hizmeti verilmemesi durumunun söz konusu olabileceği belirtiliyor.

Başta Aeroflot olmak üzere AirBridgeCargo, Azur Air, I Fly, Pegas Fly, Pobeda, Russia, S7, Utair, Ural Airlines, Red Wings, Nordwind ve Yamal gibi Rus havayollarının yanı sıra Belarus’tan Belavia ve İran’dan Iran Air ile Mahan Airlines gibi çok sayıda şirket, yaptırım listesinde yer alıyor.

Her ne kadar konu Havaş’la gündeme gelse de aynı ikazın TGS ve Çelebi için de geçerli olması kuvvetle muhtemel.

Havaş, TAV’a ait bir şirket. TAV’ın hâkim ortağı, Fransız devlet firması Aeroport de Paris. Öte yandan Çelebi’nin de başta Hindistan olmak üzere farklı ülkelerde yabancı ortaklıkları bulunuyor. TGS’nin sahibi ise yüzde ellişer payla THY ve Havaş.

Türk sivil havacılık ve turizm sektörleri açısından hem Rusya hem de Avrupa Birliği ve ABD büyük önem taşıyor.

Bu çerçevede bakalım önümüzdeki dönemde bu kritik hususta ne gibi gelişmeler yaşanacak?