Sivil havacılık sektöründe özellikle ticarî açıdan sık sık ilginç kurallarla karşılaşmak mümkün.
Bunlardan bir tanesi, ABD’de uygulanan Çember Kuralı.
Çember Kuralı, New York ve Washington’da şehir merkezine uzak noktalarda inşa edilen JFK (Idlewild) ve Dulles havalimanlarını yolcular ve havayolları nezdinde cazip kılabilmek için çıkarılmıştı.
LaGuardia Havalimanı merkezli 1.500 kara mili ve National Havalimanı merkezli 1.250 kara mili (1966 yılında 650 mille başlayan kural, 1980’lerde önce 1.000 ve sonrasında 1.250 mile kadar esnetildi) yarı çapında daireler çizilerek, bu havalimanlarına yapılacak uçuş operasyonları bu çemberler içerisinde kalan bölgelerle sınırlandırılmıştı.
Böylece dış hat ve uzun mesafeli iç hat uçuşlarının çok büyük bir bölümü, yeni açılan JFK ve Dulles havalimanlarına kanalize edilmişti.
Yıllar geçtikçe bu kural bir takım istisnalarla biraz gevşetilmiş olsa da günümüzde geçerliliğini koruyor.
Mesela halen bu iki meydandan, ABD iç hatlarının en kârlı pazarı olan “doğu – batı kıyıları” arasında 5 – 6 istisna dışında serbestçe direkt uçuş yapılamıyor.
Washington National Havalimanı’ndan Daha Fazla Uzun Menzilli Uçuş
Başını Delta Air Lines’ın çektiği kurum ve kuruluşlar, Washington National Havalimanı’ndan daha fazla uzun menzilli uçuş yapılmasını talep ediyor.
Capital Access Alliance adı altında örgütlenen bu grup, National’dan, Çember Kuralı’nın ötesindeki bölgede 28 yeni noktaya uçuş izni verilmesini istiyor.
Yeni hatların 20 adedi Delta, geri kalan sekiziyse diğer havayolları tarafından işletilecek.
Gelgelelim herkes aynı fikirde değil.
Washington DC’de havalimanına yakın bölgede yaşayanlar, National ve Dulles havalimanlarının işletmecisi (Metropolitan Washington Airports Authority) ve Dulles’ı hub olarak kullanan United Airlines, National’dan daha fazla uzun menzilli uçuş yapılmasın karşı çıkıyor.
Bunların ilk ikisi konuya, artacak uçak trafiğinin sebep olacağı sıkıntıları düşünerek, United ise ticarî kaygılarla yaklaşıyor.
Ara bir çözüm olarak, Çember Kuralı’nın tamamen kaldırılması lâkin ilave uçuş izni verilmemesi gibi bir alternatif de öneriliyor.
Bakalım ABD’nin New York ve Washington kentlerinde uygulanan bu garip kural daha ne kadar devam edecek?