Avrupa Birliği (AB), Schengen Bölgesi sınır kontrollerinde yeni dönemin 10 Kasım 2024 tarihinde başlayacağını bildirdi.
Entry Exit System (EES) adı verilen sistemin devreye girmesiyle, AB sınır kapılarında, mevcut duruma göre daha “gelişmiş bir biçimde pasaport taraması” yapılacak.
Bu kapsamda, pasaportların sadece kimlik bilgileri değil, aynı zamanda giriş – çıkış tarihleri de mercek altına alınacak.
AB vatandaşı olmayan ve vize almaya gerek olmaksızın Schengen bölgesine girebilenlerin blokta geçirebilecekleri süreyi sınırlayan “90 gün kuralı”, EES sayesinde daha sıkı bir şekilde takip edilecek. (180 gün içinde en fazla 90 gün kalınabiliyor)
Bununla birlikte, söz konusu sistemin, Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve İrlanda hariç; İsviçre, İzlanda, Lichtenstein ve Norveç dahil olacak şekilde uygulanacağını da belirtmeden geçmeyeyim.
Aslında 2022 yılında devreye girmesi planlanan EES, çeşitli aksaklıklar sebebiyle gecikmişti.
EES, AB’ye vizesiz veya vizeyle seyahat eden herkesi kapsıyor.
EES’yi kullanacak kişiler, pasaportlarını sınır kapılarındaki self servis kiosklarda taratacak. Sistem, ilgili kişinin adını, soyadını, biyometrik bilgisini ve giriş/çıkış yapılan yeri ve tarihi kaydedecek. Sınır polisinin pasaporta mühür vurması ise tarih olacak.
Girişin reddedilmesi durumunda, bu da sisteme kaydedilecek.
İlk kez kullanacak yolcuların, parmak izi alınacak ve yüzünün fotoğrafı çekilecek. Bu süreç sebebiyle özellikle yoğun günlerde, havalimanlarında yolcu yığılması yaşanabileceğinden endişe ediliyor.
ETIAS, Altı Ay Sonra Devreye Girecek
EES’nin devreye girişinden altı ay kadar sonra sıra European Travel Information and Authorization System (ETIAS) adı verilen ikinci aşamaya gelecek.
ETIAS, EES’den farklı olarak, sadece AB’ye vizesiz seyahat etme hakkı olan yabancıları kapsıyor.
AB’ye gelen ziyaretçiler, bu yeni kural çerçevesinde, vize için önceden kayıt yaptırmak ve 7 Euro ücret ödemek zorunda. Vize üç yıl geçerli olacak ve birden fazla seyahat için kullanılabilecek.
Geçen yıl AB’ye yaklaşık 700 milyon yabancının seyahat ettiği belirtiliyor. En basit bir hesapla bile, AB bütçesi için küçük de olsa toplamda önemli bir ilave gelir elde edileceğini söylemek mümkün.
ETIAS, Yeşil Pasaportu Etkileyecek mi?
Ülkemizde son yıllarda sık sık tartışılan konulardan bir tanesi, yeşil pasaport uygulaması.
AB, Türk vatandaşlarına vize vermeyi zorlaştırdıkça, yeşil pasaport daha sık gündeme gelir oldu.
ETIAS’ın kurallarına bakarsak, yeşil pasaportun da bu süreçten etkilenmesi kaçınılmaz görünüyor.
Yeşil pasaport sahibi Türk vatandaşları da önceden kayıt yaptırıp, 7 Euro ödemek zorunda kalacak.
Tabii asıl mesele, ETIAS’a talep girildikten sonra, yeşil pasaport sahiplerine otomatik olarak onay gelecek mi, yoksa bordo pasaporttaki gibi ret cevaplarıyla mı karşılaşılacak?
Bu soruların cevabını ancak 2025 yılında, uygulama başladıktan sonra öğrenebileceğiz.