2015 yılıydı.

Uluslararası bir konferansa katılmak üzere, THY ile İstanbul’dan Johannesburg’a seyahat edecektik.

Atatürk Havalimanı’nda, gece yarısından sonraki bir saatte, uçağa binmek için kapıda (Gate) sıralanmıştık.

Birden yanıma, yer hizmetleri firması TGS’nin bir personeli yanaştı.

Uçağın dolu olduğunu ve gönüllü olarak bu seyahatten vazgeçip vazgeçmeyeceğimi sordu.

Hafızam beni yanıltmıyorsa, ertesi günkü uçağa kalmam karşılığında 300 Euro ödeme yapılacaktı. Tabii bir günlük otel konaklaması da sağlanacaktı.

Konferansa yetişmemiz gerektiğinden, TGS’nin bu cazip teklifini reddetmek zorunda kaldım.

Yolcuların Kabullenmekte Zorlandığı Uygulama: Overbooking

Overbooking, havayolu sektöründe, uçaktaki koltuk kapasitesinden fazla bilet satmak anlamına geliyor.

Havayolu şirketlerinin kâr maksimizasyonu hesaplarında büyük öneme sahip olan overbooking ayrıca, son dakika iptalleri sebebiyle boş kalması muhtemel koltukların diğer yolculara tahsis edilmesine imkân verdiğinden, yolcuların da yararınadır.

Gelgelelim, özellikle bayram tatilleri ve yaz ayları gibi yoğun dönemlerde, bilet satın alan yolcuların büyük bölümü uçuş için havalimanına geldiğinde kıyamet kopuyor.

Check-in işlemini önceden yaptıranlar uçağa binebilirken, koltuk kapasitesini aşan sayıdaki yolcular bir sonraki seferi beklemek zorunda kalıyor.

Uçağa binemeyen yolculara belli bir tazminat ödemesi yapılsa da son derece can sıkıcı bir durum olduğu tartışmasız.

ABD’de, gönüllü olarak uçuştan vazgeçmek isteyen yolculara kolayca ulaşabilmek için, check-in kiosklarında konuyla ilgili bir uyarı çıkıyor.

Biz de iki ay kadar önceki Honolulu – San Francisco uçuşumuzda böyle bir uyarıya denk geldik.

Fakat bir sonraki uçuş altı saat sonra olduğundan, bu teklifi kabul etmedik.

ABD’deki havalimanlarında dikkatimi çeken bir diğer husus, stand-by yani bekleme listesindeki yolcuların şeffaf bir biçimde sıralanıp gösterilmesi.

Çeşitli kriterlere göre sıralanan stand-by yolcular, uçağa binebilmek için kaç koltukluk yer açılması gerektiğini buradan takip edebiliyor.

Mesela bizim uçağımızda, otuza yakın stand-by yolcu bulunuyordu.

Bu sayede, kapıda yaşanması muhtemel bir itiş kakış ve tartışmanın önüne geçiliyor. Özellikle pass biletle seyahat eden yolcular açısından bu konu bir hayli önemli.