Tokyo Haneda Uluslararası Havalimanı
| Havalimanı | Tokyo Haneda Airport |
| IATA Kodu | HND |
| ICAO Kodu | RJTT |
| Pistler (Batıdan Doğuya) | 2,500 x 60m (04/22) |
| 3,000m x 60m (16R/34L) | |
| 3,000m x 60m (16L/34R) | |
| 2,500m x 60m (05/23) | |
| Yolcu Sayısı | 72.8 milyon (2014) |
| İç Hatlar | 62.2 milyon (2014) |
| Dış Hatlar | 10.6 milyon (2014) |
| Konma Sayısı | 421,281 (2014) |
| İç Hatlar | 368,486 (2014) |
| Dış Hatlar | 52,795 (2014) |
| Kargo Tonaj | 1,024,062 ton (2014) |
Havayolu Şirketleri ve Pazar Payları (Haneda)
| Toplam Uçuşlar | |||
| Havayolu | Kod | Frekans | Koltuk Kapasite |
| All Nippon Airways | NH | 36.9% | 44.5% |
| Japan Airlines | JL | 36.1% | 34.5% |
| Skymark Airlines | BC | 6.1% | 4.3% |
| Star Flyer | 7G | 4.5% | 2.7% |
| Solaseed | 6J | 4.2% | 2.1% |
| İç Hat Uçuşları | |||
| Havayolu | Kod | Frekans | Koltuk Kapasite |
| Japan Airlines | JL | 38.9% | 37.2% |
| All Nippon Airways | NH | 38.5% | 47.9% |
| Skymark Airlines | BC | 7.1% | 5.1% |
| Star Flyer | 7G | 5.3% | 3.1% |
| Solaseed | 6J | 4.9% | 2.4% |
| Dış Hat Uçuşları | |||
| Havayolu | Kod | Frekans | Koltuk Kapasite |
| All Nippon Airways | NH | 27.1% | 24.4% |
| Japan Airlines | JL | 19.8% | 18.8% |
| Korean Air | KE | 4.6% | 5.0% |
| Asiana Airlines | OZ | 4.4% | 4.7% |
| Singapore Airlines | SQ | 3.5% | 3.8% |
Haneda Havalimanı Uçuş Destinasyonları
| Yolcu Uçağı Destinasyonları | 77 |
| İç Hatlar | 48 |
| Afrika | 0 |
| Asya Pasifik | 18 |
| Avrupa | 4 |
| Latin Amerika | 0 |
| Orta Doğu | 2 |
| Kuzey Amerika | 5 |
| Kargo Uçağı Destinasyonları | 3 |
| İç Hatlar | 3 |
| Afrika | 0 |
| Asya Pasifik | 0 |
| Avrupa | 0 |
| Latin Amerika | 0 |
| Orta Doğu | 0 |
| Kuzey Amerika | 0 |
Haneda Havalimanı – Servis Türüne Göre Pazar Payları
| Servis Türüne Göre | Oran |
| Full Servis | 85.8% |
| Düşük Maliyetli Taşıyıcı | 14.2% |
Haneda Havalimanı – Havayolu İttifakına Göre Pazar Payları
| Havayolu İttifakına Göre | Oran |
| oneworld | 35.8% |
| Star Alliance | 42.1% |
| Bağımsız | 19.6% |
| SkyTeam | 2.5% |
Haneda Havalimanı – Kabin Sınıfına Göre Pazar Payları
| Kabin Sınıfına Göre | Oran |
| First Class | 0.3% |
| Business Class | 9.0% |
| Premium Economy | 1.1% |
| Economy Class | 89.7% |
Haneda Havalimanı – Uçuş Süresine Göre Dağılım
| Uçuş Süresine Göre | Oran |
| 2 Saate Kadar | 80.7% |
| 2 Saat – 4 Saat | 11.4% |
| 4 Saat – 6 Saat | 1.9% |
Aylık Uçuş Sayısı
Tokyoda bulunan iki havalimanından iç hat uçuş ağırlıklı operasyon yapan Haneda Havalimanı’nda, Şubat dışındaki aylarda ortalama uçuş sayısı 35.000 civarındadır.
Dalga yapısı incelemelerimizi, en yoğun aylardan bir tanesi olan Ağustos’u baz alarak yapacağız.
Tarife Dalga Yapısı
Havayolu şirketleri; network yapıları, filo durumları, trafik akışları, uçucu ekip yeterlilikleri gibi iç faktörlerini ayarladıktan sonra, operasyon yapacakları havalimanı kısıtları, operasyonel ve ticari anlaşmalar, havalimanı ulaşımı gibi dış faktörleri göz önüne alarak tarifelerini hazırlayıp, gerekli onaylar akabinde yayınlarını yapıp, ilgili sistemlere tanıtırlar.
İyi bir networke sahip havayolu şirketleri özellikle aktarmalı yolcularını belirli paternlerde HUB dediğimiz dağıtım üssüne toplayıp, varan uçakları en kısa sürede bir sonraki sefere hazır hale getirerek, transfer edilmiş yolcuları gidecekleri havalimanlarına en az bekletme ile taşımak ister.
Gerek HUB taşıyıcısı firmanın gerekse de diğer havayollarının oluşturmuş olduğu tarife her zaman, uçulan havalimanının kapasitesi ile uyumlu olmalıdır.
Havalimanı otoriteleri en iyi operasyonu sağlamak amacı ile belirli saatlerde belirli havayolu şirketlerine uçuş izni verirken, bazılarına sonraki veya önceki saatleri önerebilmektedir.
Buna kısaca, “slot uygulaması” denir.
Slot; koordine edilen bir havalimanında, belirli bir gün ve saatte iniş veya kalkış amacıyla havaalanı alt yapısının tamamını kullanmak üzere koordinatörlük tarafından ilgili tarife döneminde uygun olarak verilen izin olarak da tanımlanabilir.
Çalışmamızda, tarife dalga yapısını, havayolu şirketlerinin yayınlamış olduğu tarifelere göre bir havalimanındaki tüm veya kısmi seferlerin 5’er dakikalık ilerlemelerle, son 60 dakikanın frekans veya koltuk adedi bazında hareketli toplamı olarak göstereceğiz.
Yani grafikteki herhangi bir noktayı, kendisinden önceki 60 dakikalık bir periyodun toplamı olarak değerlendiriyoruz.
Analizimizde sadece tarifeli yolcu uçaklarına ait veriler kullanılmış; kargo uçakları, özel jetler ve hava taksiler dahil edilmemiştir.
Temmuz ayı içerisindeki bir Cuma gününe ait tarifeli seferlere göre oluşturulmuş dalga yapıları şu şekildedir.
Tüm Uçuşlar Varış ve Kalkış Sefer Sayısı
İç hat ağırlıklı operasyona sahip bir havalimanı olarak Tokyo Haneda’nın, sabah kalkış zirvesi (peak) ve akşam dönüş zirvesi (peak) şeklinde iki ana dalgalı bir tarife yapısı vardır.
İç hat uçuşları, sabah saat 08:00-11:00 ve akşam 18:00-20:00 arasında yoğunlaşmıştır.
İç Hat ve Dış Hat Kalkış Sefer Sayısı
Haneda Havalimanı’ndaki uçuşların %85’i iç hatlarda gerçekleştirilmektedir. Günlük iç hat kalkış sayısı, 500’ün üzerindedir.
İç hatlar, günlük yoğunluk frekans sırasına göre şu şekildedir:
CTS (56), FUK (54), OKA (34), ITM (30), KOJ (23), KMJ (19), KMI (18), HIJ (17), KKJ(17), NGS (15), OIT (14)
Haneda ile CTS ve FUK arasındaki pazarlar aynı zamanda, sefer sayısı bakımından dünyanın en işlek hatlarındandır.
İç hatlardaki durum ise şöyledir:
GMP (12), TSA (8), HKG (8), SIN (7), BKK (6), SHA (4), CDG (4), PEK (4), LHR (3), MNL (3), FRA (3), HNL (3), PVG (3)
HUB Taşıyıcı ve Diğerleri Kalkış Sefer Sayısı
Haneda Havalimanı’nda, hâkim konumda bir HUB taşıyıcısı bulunmamaktadır.
Yazımızın başındaki tablolarda da görüldüğü üzere, uçuş frekansı bakımından toplam pazar yaklaşık %36’lık oranlarla Japan Airlines ve All Nippon Airways arasında paylaşılmıştır.
Bununla birlikte pazara arz edilen koltuk kapasitesi bakımından All Nippon Airways’in bir üstünlüğü vardır.
Aşağıdaki grafikte, hem Japan Airlines hem de All Nippon Airways’in dalga yapıları ayrı ayrı gösterilmiştir.
Kaynaklar: OAG, CAPA, Wikipedia, Google Earth
Havayolu 101’de yayınlanan tüm havalimanı analizlerine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.