Airbus tarafından ilk olarak 1990 yılında duyurulan çok büyük hacimli yolcu uçağı projesi, 1994 yılından itibaren A3XX adı altında sürdürülmeye başlanmış; projenin ilerleyen aşamasında bu isim A380 olarak kesinleştirilmişti.

Geliştirme aşamasında yaşanan bazı aksaklıklar sebebiyle dev jumbo jetin ilk deneme uçuşu bir kaç yıl gecikmeyle ancak 27 Nisan 2005 tarihinde gerçekleştirilebilmiş; A380 en nihayetinde, 25 Ekim 2007 tarihinde Singapore Airlines filosunda resmen hizmete girmişti.

Airbus’ın büyük zahmetler ve umutlarla pazara sunduğu bu dev tayyare, hizmete girişinin üzerinden sekiz sene geçmiş olmasına karşın, bir türlü istenen sayıda sipariş alamaması sebebiyle tartışma konusu oluyor.

Airbus, A380 Üretimini Durduracak mı?

Airbus CFO’su Harald Wilhelm geçtiğimiz yılın Aralık ayında yaptığı bir açıklamada, önlerinde iki seçenek bulunduğunu; A380’in ya yeni motorlarla üretime devam edeceğini, ya da A380 üretiminin tamamen durdurulacağını belirtmişti.

Harald Wilhelm ayrıca, 25 senelik geçmişi ve yaklaşık 25 milyar USD maliyeti bulunan A380 projesinin ancak 2015 yılında ilk kez kâr etmeye başlayacağını, 2016 ve 2017’de bu durumun devam edeceğini, ancak mevcut siparişler ve pazar şartları göz önüne alındığında, projenin 2018 yılından itibaren yeniden zarar etmeye başlayacağını da sözlerine ekledi.

A380’in en büyük müşterisi durumundaki Emirates’in CEO’su Tim Clark ise yaptığı açıklamada, Airbus yönetiminin A380 üretimini durdurmak yerine, daha verimli motorlarla güncellenmiş yeni bir modeli havayolu şirketlerine sunarak, satışları artırmaya odaklanması gerektiğini söylemişti.

Clark ayrıca, Airbus’ın A380 üretimini durdurması halinde, sipariş aşamasındaki uçakları teslim almayabileceklerini de belirtmişti.

Airbus yönetimi ise buna karşılık olarak, A380 projesine inanmaya devam ettikleri yönünde kısa bir açıklama yapmakla yetinmişti.

A380 Siparişleri Ne Durumda?

A380’in sipariş defterine bakıldığında, durumun ciddiyeti daha sarih bir biçimde anlaşılıyor.

Şu ana kadar A380 siparişi veren kurum sayısı toplam 18.

Toplm 317 adet siparişin 16 adedi havayolu şirketi ve bir uçak kiralama şirketine aitken, 10 adetlik bir siparişin ise sahibi açıklanmamış durumda.

İşin daha da vahim tarafı, A380 için verilen siparişlerin neredeyse yarısı sadece tek bir havayolu şirketine ait; Emirates.

A380 sipariş ve teslimatlarında dikkat çeken bir başka nokta, önde gelen bir çok havayolu şirketinin teslimatlarının büyük ölçüde tamamlanmış olması.

Air France, Lufthansa, Singapore Airlines, Korean Air, British Airways, Malaysia Airlines gibi şirketlere ait teslimatlar neredeyse bitmiş durumda ve bu şirketlerin yeni A380 siparişi bulunmuyor.

Hatırlanacağı üzere 2012 yılında Qantas, kalan A380 teslimatlarını dört yıl kadar erteleme kararı almıştı. Benzer şekilde Air France da, siparişindeki son iki uçağın teslimatını ötelemişti.

A380’in Japonya’daki tek müşterisi konumundaki Skymark Airlines’ın, 6 adetlik siparişini geçtiğimiz yaz aylarında iptal ettiğini; Virgin Atlantic’in ise A380 siparişi konusunda ne yapacağını henüz netleştirmediğini de hemen ilave edelim.

Şu an için filosunda bir A380 bulunan havayolu şirketi sayısı 13.

Airbus A380neo

A380’in geleceğine ilişkin tartışmalar alevlenirken, şirketin CEO’su Fabrice Bregier yaptığı bir açıklamayla, dev tayyarenin yeni versiyonlarının yolda olduğunu duyurmuştu.

Yeni nesil motorların kullanılacağı A380neo modeliyle, mevcut duruma nispeten koltuk başına düşen maliyette %10 civarında bir tasarruf sağlanması hedefleniyor.

A380-900 adlı diğer alternatifte ise, -800 modelinin boyu uzatılarak, koltuk kapasitesinin yaklaşık %20 oranında artırılması planlanıyor. Böylece, üç kabin sınıflı -800 modelinde yaklaşık 550 yolcu taşınabilirken, -900 ile bu sayı 650’ye yükselecek.

A380neo modelinin ne zaman uçmaya başlayacağı noktasında ise Airbus’ın üst yönetimi içerisinde de bir takım fikir ayrılıkları olduğu görülüyor.

Airbus COO’su John Leahy yaptığı bir açıklamada yeni model süper jumbonun 2022 veya 2023 yıllarında hizmete girebileceğini belirtirken, şirketin CEO’su Fabrice Bregier, bu tarihin erken olduğunu söyledi.

A380’in en büyük müşterisi konumundaki Emirates’in CEO’su Tim Clark, A380neo için acele edilmesini talep ederken, Airbus’ın yeni nesil motorlu bir A380 üretilmesine yönelik olarak henüz bir program başlatmadığını da vurgulamamız gerekiyor.

Anlaşılan o ki Airbus, A380 için net bir gelecek görememesi halinde, kolay kolay yeni versiyonun üretim sürecini başlatmayacak.