Geçtiğimiz Kasım ayı içerisinde Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) ve Amerika Federal Havacılık İdaresi (FAA)’dan tip sertifikasını alan Airbus A320neo ilk olarak Lufthansa filosunda hizmete girecek.
A320neo’nun lansman müşterisi aslında, Qatar Airways’ti.
Ancak Qatar Airways, Pratt & Whitney tarafından geliştirilen PW1000G tipi motorların testleri sırasında yaşanan bir takım aksaklıklar sebebiyle, bu uçakları teslim almayı erteleyince, sıra Lufthansa’ya geçti.
Geçtiğimiz Mayıs ayında, Airbus’ın bazı test uçuşlarını iptal etmesiyle ilk kez kamuoyuna yansıyan sorun, motorda kullanılan önemli bir kelepçeyle ilgili.
İşin enteresan tarafı, bu sorunun etkisi, motor çalıştıktan sonra 1,5 – 2 saat kadar bir süre için kapatılırsa görülüyor.
Bu süre içerisinde motorun üst bölümü, diğer kısımlarına oranla daha yavaş soğuyor.
Dengesiz soğuma, motorun şaftında, bir santimetrenin 10.000’de 13’ü kadar bir eğilmeye sebep oluyor. Şaft bu haldeyken motor çalıştırılırsa, motor kompresöründe sürtünme meydana geliyor.
Pratt & Whitney bu duruma kısa vadeli bir çözüm olarak, çalıştırılmadan önce üç dakika boyunca motorun içerisine hava üflenmesini tavsiye ediyor. 2016 yılının Şubat ayında motorda yapılacak bir revizyonla sorun kesin bir biçimde çözülmüş olacak.
Motorun bir saatten daha kısa veya üç saatten daha uzun sürelerde kapalı kaldığı durumlarda ise bu sorun yaşanmıyor.
Qatar Airways, uçuş güvenliği açısından herhangi bir sıkıntı olmamakla birlikte, söz konusu sorun sebebiyle operasyonel aksaklıklar yaşanabileceğini düşünerek, A320neo’ları teslim alma noktasında aceleci davranmıyor.
Neticede, ilk deneme uçuşunu 25 Eylül 2014 tarihinde gerçekleştiren A320neo, yaklaşık bir senelik test sürecinin ardından resmî olarak hizmete girmenin eşiğine gelmiş durumda.
Aralık ayında, yani önümüzdeki iki haftalık süre içerisinde ilk A320neo’nun Lufthansa’ya teslim edilmesinin ardından, 2016 yılının Ocak ayında yeni motorlu uçakların yolcularıyla birlikte göklerdeki yerlerini alması bekleniyor.
Böylece, Türkiye’de ilk kez bundan tam beş yıl önce Havayolu 101’de Tolga Özbek’in yorumuyla kapsamlı bir biçimde ele alınan Airbus A320neo – Boeing 737 MAX rekabeti, yeni bir aşamaya geçmiş olacak.
Zira ancak geçtiğimiz hafta ilk Boeing 737 MAX fabrikadan çıkarılmış; test uçuşlarının ise 2016 yılının ilk aylarında başlatılacağı açıklanmıştı.
737 MAX’ın ilk teslimatının ise en erken, 2017 yılının üçüncü çeyreğinde yapılması hedefleniyor.
A320neo’dan, 1.070 Saatlik Test
Pratt & Whitney motorları ile güçlendirilen üç test uçağı, 350 uçuşta 1.070 uçuş test saatini başarı ile tamamladı.
Söz konusu 1.070 uçuş test saatinden 300’ü, gerçek bir havayolu operasyonuymuş gibi gerçekleştirildi.
Böylece uçak, hizmete girmeden önce operasyonel olgunluğa erişmiş oldu.
Pratt & Whitney motorları ile güçlendirilen A320neo, NEO Ailesinin Tip Sertifikası alan ilk modeli.
CFM motorları ile güçlendirilen A320neo’nun sertifikasyonu ise önümüzdeki aylarda tamamlanacak ve bunu iki motor seçeneğinde de A321neo ve A319neo takip edecek.
A320neo ailesi yeni nesil motorlar ve “sharklet” adı verilen kanatçıklar ile birlikte %15’ten fazla yakıt tasarrufu sağlayan en son teknolojileri bir arada sunuyor.
2020 yılına kadar kabin içi yeniliklerin de uygulanmasıyla, yakıt tasarrufunun %20’ye kadar çıkması bekleniyor.
1 Aralık 2010 tarihinde lansmanı yapılan A320neo, havayollarına, Pratt & Whitney Pure Power PW1000G ve CFM International LEAP motorları arasından seçim şansı sunuyor.
Ülkemizde Hangi Havayolu Şirketleri A320neo Siparişi Verdi?
2012 yılının son günlerinde açıklanan dev siparişle Pegasus Hava Yolları, ülkemizde A320neo ve A321neo siparişi veren ilk havayolu şirketi olmuştu.
75’i kesin, 25’i opsiyonlu olmak üzere toplam 100 adede ulaşan bu siparişin kesinleşen 75 uçaklık bölümü, 58 adet A320neo ve 17 adet A321neo’dan oluşuyor.
Pegasus’tan bir kaç ay sonra, Mart 2013’te bu kez Türk Hava Yolları (THY), halen Türkiye sivil havacılık tarihinin “en büyüğü” ünvanını koruyan, 82 adedi kesin ve 35 adedi opsiyonlu olmak üzere tamamı Airbus’tan toplam 117 adetlik bir uçak sipariş vermişti.
Bu dev siparişin 25 adedi A321-200, 4 adedi A320neo ve 88 adedi ise A321neo tipi uçaklardan oluşmaktaydı.
1 Aralık 2015 tarihinde yapılan bir açıklama ile THY’nin, bu siparişteki 20 adet A321neo opsiyonunu kesinleştirdiği duyuruldu.
Airbus A320neo Ailesi
Bilindiği üzere, Airbus’ın bel kemiğini oluşturan A320 ailesi, neo adı altında yenilenmekte.
A320neo’nun en önemli yeniliği, adından da anlaşılacağı (neo: New Engine Option) üzere motorları.
Müşteriler, CFM International LEAP veya Pratt & Whitney PW1000G motorlarından bir tanesini tercih edecekler.
Böylece akaryakıt maliyetinde %15’e varan tasarruf sağlanırken, uçağın işletme giderlerinde %8 azalma elde edilecek.
2020 yılına kadar kabin içi yeniliklerin uygulanması ile birlikte, akaryakıt sarfiyatındaki tasarruf oranının %20 seviyesine ulaşacağı vurgulanıyor.
Airbus’ın iddiasına göre, A320neo, Boeing’in yeni nesil motorlara sahip 737 MAX modeline nispeten %8 oranında daha az akaryakıt sarf ediyor.
Buna ilave olarak yeni motorların daha sessiz ve çevreye karşı daha duyarlı olduğu da belirtiliyor.
A320neo’nun gövdesindeki en fark edilir yenilik ise, kanatların ucuna eklenen Sharklet‘ler.
İç tasarımda ise daha büyük bagaj bölümü ve iyileştirilmiş havalandırma sistemi öne çıkıyor.
Önümüzdeki günlerde resmen hizmete girmesi hedeflenen Airbus A320neo ailesi için şu ana kadar 75’ten fazla farklı müşteri, yaklaşık 4.500 adet (A321neo: 1.067, A320neo: 3.327, A319neo: 49) sipariş vermiş durumda.
Kasım 2015 itibarıyla Airbus A320neo ailesi ve Boeing 737 MAX siparişlerini mukayese ettiğimizde, pazar payının %60’ının Airbus tarafında olduğunu görüyoruz.
Bakalım uzun vadede, yolcu uçakları arasında en çok satış yapılan bu segmentte hangi üretici firma galip gelecek?