1950’li yıllarda ilk kullanılmaya başlandığı zamandan günümüze kadar geçen süre içerisinde yolcu uçaklarının jet motorlarının çapları, istikrarlı bir biçimde arttı.

Örnek vermek gerekirse; Boeing firmasının ilk jet motorlu yolcu uçağı olan 707 modelinde kullanılan Pratt & Whitney JT3D tipi motorun çapı 1,37 metreydi.

Aynı firmanın 777 tipi yolcu uçaklarında kullanılan General Electric GE90 tipi motorun çapıysa 3,3 metre.

Yani aradan geçen 40 sene içerisinde, yolcu uçaklarının motor çapları neredeyse iki buçuk katına çıkmış durumda.

Peki; bunun sebebi ne?

Yolcu uçaklarının motorları neden bu kadar büyük?

Neden, mesela, savaş uçaklarının motorları benzer bir biçimde geniş bir çapa sahip değil?

Yolcu Uçaklarının Motorları Neden Bu Kadar Büyük?

Akla ilk gelen şey, zaman içerisinde yolcu uçaklarının gövdelerinin büyüdüğü ve bu yüzden nispeten daha büyük motorlara ihtiyaç olduğudur.

Bu gerekçe bir dereceye kadar doğru ama sorumuzun tam cevabını vermiyor.

Zira kimi durumlarda, daha küçük boydaki bir uçağın motorlarının, gövdesi daha büyük bir uçağa göre daha geniş bir çapa sahip olduğu görülebilir.

İşin sırrı aslında çok basit; verimlilik.

Yolcu uçaklarının motorları büyüdükçe, belli bir noktaya kadar verimlilikleri artmaktadır.

Az miktarda havayı çok fazla hızlandırmak yerine, çok miktarda havayı nispeten daha az hızlandırarak aynı itiş kuvvetini elde etmek mümkün.

Hem de çok daha az akaryakıt sarf ederek.

Neticede, küçük jet motorları kullanıldığında, uçağı ivmelendirmek için çok yüksek miktarda enerjiye ihtiyaç duyulur.

Tam tersi olduğunda ve çok büyük bir motor kullanıldığında ise, aşırı sürtünme sebebiyle büyük miktarda enerji kaybı yaşanır.

Bu iki durumun arasını bulmak ve optimum noktayı yakalamak için yapılan hesaplamalarda, modern yolcu uçaklarının motor çaplarının 4 metre civarında olması gerektiği saptanmış.

Günümüzde yolcu uçaklarında kullanılan en büyük jet motorunun 3,4 metre çapındaki GE90 olduğunu düşündüğümüzde, gelecek yıllarda kullanıma girmesi muhtemel yeni jet motorlarının çaplarının artmaya devam edeceğini söyleyebiliriz.