PNR ya da İngilizce yazılışıyla Passenger Name Record (Yolcu İsim Kaydı), yolcu bilgilerinin yer aldığı elektronik kayda, havayolu sektöründe verilen addır.

İlk olarak havayollarının kullanmaya başladığı PNR, zaman içerisinde seyahat sektöründeki diğer oyuncular (otel, oto kiralama, tren, havalimanı transfer) tarafından da kabul görmüştür.

Bir yolcu için bir rezervasyon yapıldığında, Amadeus, Sabre, Travelport gibi büyük genel dağıtım sistemlerinde ya da havayolu şirketinin kendi bilgisayarlı rezervasyon sisteminde, otomatik şekilde bir kayıt oluşturulur.

PNR ilk olarak havayolu sektöründe, yolcuların gideceği yere birden fazla havayolu ve birden fazla uçuş ile seyahat ettiği durumlardaki karışıklığı gidermek ve transfer edilecek yolcunun bilgisini net ve en kısa yoldan havayolu şirketleri arasında paylaşma ihtiyacı ile ortaya çıkmıştır.

PNR’ın Tarihçesi

Sivil havacılığın gelişme dönemlerinde her havayolu şirketi, kendi yolcusuna ait isim ve parkur gibi en temel bilgileri, kendisine ait kayıt sistemlerinde tutmaktaydı.

Daha sonraları yolcuların özel istekleri de bu kayıt sistemi içerisine alınmıştır.

1970’li yıllarında sonlarından itibaren müşteri bazlı pazarlama faaliyetlerinin gelişmesi ile başlayan süreç, 1980’li yıllarda havayolu şirketlerinin sadakat programları geliştirmesini beraberinde getirmiştir.

Sık uçan yolculara yönelik olarak üyelik sistemleri geliştirilmiş; bu kategorideki yolculara çeşitli ayrıcalıklar sunulmaya başlanmıştır.

Bilginin her geçen gün önem kazanması, sık uçan yolcu bilgilerinin de yukarıda belirttiğimiz kayıt sistemine dahil edilmesini gerektirmiştir.

Başlangıçta, yolcu bilgilerine yönelik uluslararası mekanizmalar yaptırım ve uygulatma konusunda sessiz ve bilgi olarak da sınırlıydı.

Resmi olarak bu konu ile ilgili ilk adım, 1944 yılında imzalanan Chicago Sözleşmesi’nin 29. maddesinin F bendinde belirtilmiştir:

Bir havayolu şirketi uluslararası uçuşlarla “yolcu taşıyorsa, (bu yolcuların) adlarıyla, bindikleri ve inecekleri yerleri gösteren bir liste” bulundurması zorunlu hale getirilmiştir.

PNR Bilgisinin İçeriği

PNR’ın, yolculara ait bilgilerin bulunduğu rezervasyon kaydı olduğunu söylemiştik.

Pek iyi; bu bilgiler nelerdir?

Bir PNR’ın içerisinde en fazla 999 adet farklı bilgi bulunabilir. Bunların beş tanesi ise zorunludur:

1. İsim Bilgisi: (Name) Yolcunun adı, soyadı ve cinsiyetini tanımlayan kod
2. Uçuş Parkuru: (Itinerary) Her bir uçuş için ayrı ayrı satırda parkurlar
3. İletişim Bilgisi: (Contact) İletişim bilgisi, genelde telefon numarası olmaktadır
4. Biletleme veya Opsiyon: (Ticketing) Biletleme yapıldıysa bilet numarası; sadece rezervasyon yapıldıysa biletlemenin en son ne zamana kadar yapılabileceği
5. PNR’ı kimin oluşturduğu: (Receiver from) Rezervasyonu yapan acente veya havayolu satış ofisine ilişkin bilgi

Bir PNR kaydı oluştururken her bilgiye karşılık gelen sayı ve karakter vardır. Bunlar aşağıdaki gibidir:

• – İsim
• 0 Parkur (uçuş) bilgileri, kaç koltuk tutuldu, statü durumu (onaylı veya yedek) ve ücret sınıfı
• 1 İlgili PNR’ın numarası
• 2 PNR’ın sahibi (havayolu, rezervasyon sistemindeki kullanıcı adı ve sorumluluğu)
• 3 Diğer Havayolu veya Servis Bilgisi (OSI) veya Özel Hizmet İsteği (SSR)
• 4 Diğer Havayolu OSI veya SSR adedi
• 5 İlave Bilgi
• 6 PNR’ın kimin tarafından oluşturulduğu
• 7 Biletleme veya opsiyon bilgisi
• 8 Biletleme için zaman kısıt bilgisi
• 9 İletişim

PNR’ın Kayıt Altına Alınması

PNR, havayolunun veya havayolu ile ilişkili rezervasyon sistemlerinin içerisinde kaydedilir.

Bir PNR üzerinde, oluşturulduğu tarihten itibaren yapılan tüm işlemler arka planda kaydedilir ve özel bir girişle (History) bu bilgilere ulaşılabilir.

PNR üzerine her havayolunun özelliğine göre farklı farklı bilgiler girilebilir ve bu bilgiler PNR’la ilgili işlem yapacak kişiler tarafından okunarak gerekli işlem yapılır.

Oluşturulmuş rezervasyonla yolcunun ilgili yolculuğuna ait ve sadece o kişiye ait rakam ve harflerden oluşan PNR, belirli bir süre boyunca saklanır ve asla başka bir yolcu için kullanılamaz.