İngilizce’de “Thrust reversal” veya “Reverse thrust” olarak ifade edilen ve “uçak motorlarının itiş yönünün, tersine çevrilmesi” işlemi neye yarıyor, biliyor musunuz?

Yolcu uçakları piste teker koyar koymaz en kısa sürede ve en güvenli bir biçimde durabilmek için fren yapmaya başlar.

Jet motorlu yolcu uçakları, üç farklı yöntemi aynı anda kullanarak yavaşlar:

1- İniş takımlarındaki fren mekanizması

2- “Spoiler” adı verilen ve kanatların arka bölümünde yer alan kanatçıklar

3- “Thrust reversal” sistemi

Thrust Reversal Nedir?

Thrust reversal, adından da anlaşıldığı üzere, motorların sağladığı itiş gücünün yönünü tersine çevirir.

Motorların arkasında çıkmakta olan yüksek basınçlı hava, mümkün olduğunca, uçağın gidiş yönüne doğru püskürtülmeye başlar.

Bu sayede hem uçaklar çok daha kısa bir süre içerisinde durabilir, hem de iniş takımlarında bulunan fren mekanizmasının üzerine binen yük azaltılır.

Jet motorlu yolcu uçaklarında temel olarak üç farklı thrust reversal sistemi kullanılmaktadır:

1- Bucket Type Reverser (Demet Tipi)

Bu yöntemde, motorun üzerinde bulunan kapaklar motorun çıkışını bir demet gibi kapatarak, arkadan çıkan havayı ön tarafa yönlendirir.

Demet tipi geri itiş sistemi sadece fren yapmak için kullanılmaz. Bu sistem sayesinde uçakların geri geri gitmesi de mümkündür.

2- Clamshell Door Reverser (İstiridye Kabuğu Tipi)

Bu sistem devreye girdiğinde motorun çıkışı iç taraftan kapatılır ve motorun arkasında çıkmakta olan yüksek basınçlı hava, motorun yan veya üst taraflarında açılan pencerelerden dışarı verilir.

3- Cold Stream Reverser (Soğuk Akım Tipi)

Bu tip thrust reversal sisteminin iki farklı versiyonu bulunmaktadır:

a) Cold Stream Cascade Reverser

Motor kapağı geriye doğru bir sürgü biçiminde açılırken, motor çıkışı da kapanmaktadır.

b) Cold Stream Pivoting Doors Reverser

Motorun üzerinde bulunan dört küçük kapak açılırken, motor çıkışı da kapanmaktadır.