Çin sivil havacılığının patronu olan Civil Aviation Administration of China (CAAC), geçtiğimiz aylarda yaptığı bir açıklama ile ülkedeki sivil havalimanlarının inşaatı ve operasyonu süreçlerinde özel sermayenin katılımına izin verileceğini duyuran bir bildiri yayınladı.

CAAC ayrıca sivil havalimanları için hayata geçirilecek olan Kamu-Özel Ortaklığı modelinde kurulacak finansal modellerin de kontrol ve denetimini yapacağını duyurdu.

Çin pazarındaki bu önemli hamlenin arkasında, özel sermayenin yatırım yapmasına izin vererek havalimanlarındaki hizmet kalitesi ve verimliliğin artırılmasının dışında ayrıca devlet kontrolünde işletilen havalimanı sayısının da azaltılarak, bir anlamda kamusal tasarruf oluşturulması hedefi yatıyor.

Özel sermayenin Çin havalimanları pazarında şimdilik “imtiyaz sözleşmesi”, “imtiyaz haklarının devri”, “hisse alımı” gibi seçeneklerle havalimanı yatırımı yapabilmesi planlanıyor.

Henüz taslak aşamasında bulunan proje hayata geçirildikten sonra, Çin’de özel şirketlerin havalimanı ve havalimanı terminal binası veya sivil havalimanlarının diğer bileşenlerine yatırım yapabilmesi için Çin Devleti’nden ayrıca izin almasına gerek kalmayacak.

Hayata geçirilecek bu yeni düzenleme ile yatırımcıların dışında yabancı finansal aracılık hizmetleri sağlayıcısı şirketler de pazarda oyuncu olarak yer alabilecek.

Çin ayrıca 2020 yılında 22 Milyar USD büyüklüğe ulaşması beklenen genel havacılık terminali işletmelerini de özel sektör yatırımlarına açarak bu konuda tecrübeli FBO (Fixed-Base Operator) işletmelerini ülkeye çekmek istiyor.

Halihazırda ülkede iç hat uçuşlara hizmet eden havalimanlarının sayısı, artan yolcu talebi karşısında yetersiz kalmış durumda.

Pazarın yatırımcılara ve özel sermayeye açılmasıyla, yeni havalimanları inşa edebilmek için kamu kaynakları üzerinde oluşan finansal baskının azaltılması hedefleniyor.

Amerikan uçak üreticisi Boeing, önümüzdeki 20 yıl içinde Çin havacılık pazarının toplam değerinin 1 Trilyon USD’yi geçeceğini ve 6.810 adet yeni uçağa ihtiyaç duyacağını öngörmekte.

Ancak ülkedeki sivil havalimanı sayısındaki sınırlı artış, pazarın artan talebe cevap verebilme kabiliyetine sekte vuruyor.

Çin devletinin yapacağı bu hamlenin pazardaki arz-talep dengesini oluşturmak, havalimanlarının operasyonel verimliliğini artırmak, pazara yabancı yatırımcılar çekerek kamu harcamaları yükünü azaltmak gibi hedeflerini gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğini önümüzdeki yıllarda göreceğiz.

Ancak hiç şüphe yok ki Çin’deki havalimanları pazarı, son üç yılda düzenli olarak %10’un üzerinde büyüyen hava trafiği yolcu sayısı ve son olarak 2015 yılında havalimanlarında ağırladığı tam 435 milyon yolcusu ile sektördeki havalimanı yatırımcısı ve operatörü şirketlerin iştahını kabartacaktır.

Kim bilir; belki günün birinde Türkiye’den de bir şirketin Çin’de havalimanı inşa edip daha sonra da işletmeye aldığını da görebiliriz.