Yılda hizmet verdiği 120 milyon yolcuyla bu açıdan Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise beşinci havayolu şirketi olan Ryanair, İtalya’nın başı bir türlü sıkıntıdan kurtulmayan markası Alitalia ile yakından ilgileniyor.

Geçtiğimiz Salı günü (27 Haziran 2017) Roma’da bir açıklama yapan Ryanair CEO’su Michael O’Leary, Alitalia ile yakından ilgilendiklerini ancak muhtemel bir satın alma durumunda, şirketin yarıdan fazlasını satın alarak hâkim ortak olmayı hedeflediklerini belirtti.

Mayıs ayında yönetimine kayyum atanarak bir kez daha yeniden yapılanma sürecine alınan Alitalia için şu ana kadar 30 civarında yatırımcının ilgi gösterdiği belirtiliyor.

Ancak İtalyan medyasının verdiği haberlere göre söz konusu yatırımcılar Alitalia’nın tamamıyla ilgilenmekte yerine, filodaki uçaklar veya şirketin belli başlı bazı havalimanlarındaki slot haklarına odaklanmış durumdalar.

İtalyan yetkililer, 21 Temmuz 2017 tarihine kadar “bağlayıcı olmayan” teklifleri toplayacaklarını vurguluyor.

Son bir kaç yıldır uzun menzilli hatlara giriş yapmanın yollarını arayan Ryanair, geçtiğimiz Mayıs ayı içerisinde Air Europa ile Madrid çıkışlı seferleri kapsayan ve 16 farklı ülkede 20 noktayı içeren bir anlaşma imzalayarak, yolcuların, Ryanair’in web sitesi üzerinden Air Europa’nın uzun menzilli uçuşlarının biletlerini satın alabilmesine imkân tanınmıştı.

Taraflar arasındaki ortak aktarmalı uçuşların ise 2017 yılının sonlarına doğru hizmete girmesi bekleniyor.

Bu gelişmeye ilave olarak Ryanair’in şirket tarihinde ilk kez aktarmalı uçuşlara başlaması ve bunun için ilk olarak Roma ve Milano havalimanlarını seçmesi de, şirketin Alitalia’ya olan ilgisindeki dikkat çekici bir başka nokta.

Ryanair halihazırda %23’lük oranla, Alitalia’nın da önünde İtalya’da pazar lideri konumunda bulunuyor.

Halihazırda ABD, Arjantin, Brezilya, Çin, Güney Kore, Küba, Meksika ve Şili gibi uzun menzilli pazarlara sefer yapmakta olan Alitalia’nın 100 uçaklık filosunda 14 adedi Airbus A330 ve 12’si Boeing 777 tipinde olmak üzere toplam 26 adet uzun menzilli – geniş gövdeli uçak yer alıyor.

Bu veriler ışığında değerlendirdiğimizde, Ryanair’in Alitalia’nın yarıdan fazlasına sahip olması veya uzun menzilli hatlarda yakın işbirliği yapması, şaşırtıcı olmayacaktır.

Alitalia’nın İflas Süreci

İtalya’nın kadim havayolu şirketi Alitalia, bir kez daha iflas sürecine girmişti.

24 Nisan 2017 tarihinde yapılan oylamada Alitalia personelinin, şirket yönetimi tarafından kendilerine teklif edilen yeniden yapılanma planını reddetmesinin ardından gözler, 2 Mayıs 2017 tarihindeki yönetim kurulu toplantısına çevrilmişti.

Toplantıda oybirliği ile alınan karara göre Alitalia, iflas yönetimi için resmen başvuruda bulunmuştu.

İtalyan kanunlarına göre hükûmet Alitalia yönetimine kayyum ataması yaparak şirketin yeniden yüzdürülmesi veya faaliyetlerine tamamen son vermesi yönünde çalışmalara başlamıştı.

Hükûmet ayrıca, şirketin kısa vadede faaliyetlerine devam edebilmesi amacıyla 600 milyon Euro tutarında bir köprü kredi sağlamıştı.

Alitalia yönetiminin iflas yönünde görüş belirtmesinde, 2014 yılında şirketin %49 oranındaki bölümünü satın alarak büyük hissedar konumuna gelen Etihad Airways’in bundan böyle mâlî destek vermeyeceğini açıklamasının etkisi büyük.

İlk olarak 1946 yılında kurulan Alitalia’nın iflası yönünde karar verilirse, Avrupa sivil havacılık tarihinde yakın geçmişte faaliyetlerine son verecek üçüncü havayolu şirketi olacak.

Hatırlanacağı üzere 2009 yılında Yunan Olympic Airlines‘ın ardından 2012 yılının başlarında da, Macaristan’ın bayrak taşıyıcı şirketi Malev iflas ederek pazara veda etmişti.

Malev’in iflasından doğan boşluk özellikle, Budapeşte’ye sefer yapan düşük maliyetli taşıyıcılar tarafından hızlı bir biçimde doldurulmuştu.

Bakalım İtalya’da benzer bir durum meydana gelecek mi?

Ümidimiz, Alitalia’nın bu zorlu süreçten başarıyla çıkarak faaliyetlerine devam etmesi yönünde.

Alitalia Çalışanları, “Kurtarma” Planını Reddetmişti

24 Nisan 2017 tarihinde yapılan oylamada Alitalia personeli, şirket yönetimi tarafından sunulan ve sendikanın dahi desteklediği planı reddetmişti.

Plana hayır diyenlerin oranı %70’i bulmuştu.

70 yıllık tarihinde ancak bir kaç defa yıllık kâr açıklayan Alitalia’nın, içerisinde bulunduğumuz yüzyıl içerisinde kârlı bir biçimde kapattığı yıl bulunmuyor.

Şirketin halihazırda günde 500.000 Euro zarar ettiği ve çok yakın bir gelecekte nakit sıkıntısıyla yüz yüze geleceği iddia ediliyor.

Açıklanmış olan en son mâli rapora göre Alitalia 2015 yılında, 199 milyon Euro net zarar etmişti.

Planın reddedilmesi üzerine acil bir toplantı yapan Alitalia yönetim kurulu, gelinen son durumla ilgili olarak İtalyan hükûmetine başvurmaya karar vermişti.

2009 yılındaki özelleştirme öncesinde İtalyan devleti, sık sık iflas noktasına gelen Alitalia’yı kurtarmak için toplamda 4 milyar Euro civarında bir harcama yapmıştı.

Alitalia yönetiminin “iflas” noktasına gelindiğini belirterek hükûmete başvurması üzerine, yukarıda da belirttiğimiz üzere şirketin başına özel bir yönetici atanarak, altı ay içerisinde yeni bir yeniden yapılanma planı hazırlayacak.

Veya bir diğer alternatif; şirketin kurtarılmasının mümkün olmadığına kanaat getirilerek, Alitalia’nın iflası istenecek.

Mevcut İtalyan hükûmetinin, Alitalia’nın yeniden devletleştirilmesine sıcak bakmadığı biliniyor.

Alitalia, Rekabetle Baş Edemedi

Doğrusunu söylemek gerekirse, Alitalia, özellikle geçtiğimiz 15 yıl içerisinde rekabetle baş edemedi.

Bir yandan Ryanair, easyJet gibi düşük maliyetli taşıyıcılar ve belli başlı İtalyan kentlerine orta – uzun menzilden sefer düzenleyen kaliteli havayolu şirketleri, diğer taraftan hızlı tren hatları, Alitalia’ya adeta oyun alanı bırakmadı.

On yıl önce 30 milyon yolcuya hizmet veren şirket, 2015 yılını 22 milyon yolcuyla kapattı.

Alitalia, 2007 yılında İtalya pazarının %23’ünü elinde bulundururken, 2015 yılında bu oran %18’e geriledi.

Ryanair, %23’lük bir oranla İtalya’da pazar lideri olurken, easyJet’in pazar payı da %12’ye ulaştı.

Alitalia’nın Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’daki hatlar hariç tutulduğunda, sadece 15 dış hat noktasına seferi bulunuyor.

Hatırlanacağı üzere şirket, 1 Aralık 2016 itibarıyla İstanbul – Roma uçuşlarını durdurmuştu.