Özellikle büyük havalimanlarında yolcular uçağa, halk arasında “köprü” veya “körük” şeklinde tâbir edilen uzunca bir koridordan geçerek biner.
İngilizce’de “Jet Bridge“ (jetway, gangway, aerobridge/airbridge, air jetty, portal, skybridge) adı verilen bu yapının sektördeki genel adı ise ‘Yolcu Biniş Köprüsü’dür (Passenger Boarding Bridge).
Modern havalimanlarındaki yolcu biniş köprüleri, terminal binası ile rotunda arasındaki sabit (Fixed Loading Bridge) ve rotunda ile uçak arasındaki bağlantıyı sağlayan hareketli (Apron Drive Bridge) kısım olmak üzere iki parçadan oluşur.
Havayolu ile seyahat edenlerin sayısı artıp havalimanları büyümeye başlamadan önce, yolcu biniş köprüleri bulunmuyordu.
Bunun yerine yolcular, binecekleri uçağa apronda yürüyerek veya otobüslerle ulaşıyordu. (Küçük havalimanlarında durum hâlâ böyle)
Pek iyi; yolcu biniş köprülerinin ilk defa hangi havalimanında ve hangi havayolu şirketi tarafından kullanıldığını biliyor musunuz?
Yıl 1959.
Amerikalı taşıyıcı Delta Air Lines, filosuna ilk kez katılacak olan Douglas DC-8 tipi uçakları için hazırlıklarına devam etmektedir.
United Airlines ile birlikte Delta, bu tip uçakları kullanacak ilk havayolu şirketidir.
Ana merkezi olan Atlanta Havalimanı’nda bu yeni uçak için farklı bir şeyler yapmayı amaçlayan Delta, yolcuların uçağa binişini ebediyen değiştirecek olan bir yeniliğe imza atar.
Delta ekipleri, 22 Temmuz 1959 tarihinde teslim aldıkları DC-8 için “Jetway” adını verdikleri yolcu biniş köprülerini ürettirir. Pacific Iron and Steel adlı firmaya verilen köprü siparişi sayısı 17’dir.
Bununla birlikte Chicago O’Hare, Los Angeles LAX, New York LaGuardia ve San Francisco havalimanları da yolcu biniş köprülerini ilk kez kullanan havalimanı olma iddiasında bulunmaktadır.
Öte yandan United’ın kurum tarihçileri, 1954 yılından itibaren yolcu biniş köprülerinin şirket tarafından denenmeye başladığını iddia ediyor.
1959 yılı içerisinde United, JBT AeroTech adlı firmayla temasa geçerek toplam 19 adet yolcu biniş köprüsü siparişi verdiği ve bunları New York JFK, Los Angeles ve San Francisco havalimanlarında kullandığı biliniyor.
Günümüzde Airbus A380 tipi uçaklara yönelik olarak hazırlanan ve aynı anda üç kapıdan bağlantı imkânı veren tipteki yolcu biniş köprülerinin fiyatı 600.000 USD civarında bulunuyor.
Tabii havalimanı işletmecilerinin, yolcu biniş köprüleri için havayolu şirketlerinden kullanım bedeli tahsil ettiğini ve bu köprülerin havalimanlarının reklam açısından en değerli yerlerinden bir tanesi olduğunu da hemen ekleyelim.