Bugün, 17 Nisan.
Sekizinci cumhurbaşkanımız Sayın Turgut Özal’ın vefatının yıldönümü.
Turgut Özal, Türk siyasetinde aktif rol aldığı kısa dönemde bir çok önemli işe imza atmıştı.
Özal’ın dokunuşuyla sıra dışı bir gelişim hamlesine girişen kurumlardan bir tanesi hiç şüphesiz ki Türk Hava Yolları’ydı. (THY)
Turgut Özal’ın başbakan olduğu yıl (1983) aynı zamanda THY’nin 50. kuruluş yıldönümüydü.
Şirketin filosunda, çoğu eski nesil 30 civarında uçak bulunuyordu. Toplam koltuk kapasitesi ise 4.000 civarındaydı.
1993 yılı sonuna gelindiğinde ise, büyük bölümü yeni nesil uçaklardan oluşan 58 uçaklık bir filo ve 9.275 adetlik bir koltuk kapasitesine ulaşılmıştı.
Turgut Özal’ın iktidarı döneminde THY’nin atılımı, Airbus A310 tipi uçakların filoya dahil edilmesiyle başlamıştı.
1985 yılının yaz aylarında THY filosuna dahil olan A310’lar, 15 yılı aşkın bir süre şirkete hizmet verdi.
Toplamda 14 adetle THY, en fazla A310 siparişi veren dördüncü havayolu şirketidir.
A310’ların gelişiyle birlikte, THY tarihinde ilk kez uzun menzilli uçuşlarla tanışırken, First ve Business Class hizmetleri başlatılır.
1986 yılında Singapur, 1988 yılında New York ve 1989 yılında Bangkok ve Tokyo hatları açılır.
1989 yılının Şubat Avustralya’nın Sydney kentinde “off-line” statüde (uçuşu olmayan) bir satış ofisi hizmete sokulur.
Belki de Turgut Özal’ın THY ile ilgili almış olduğu en kritik karar, Cem Kozlu’nun şirketin yönetim kurulu başkanı ve genel müdürü olarak tayinidir.
1988 yılının sonlarına doğru göreve gelen Cem Kozlu, öncelikle SAS’ın efsanevî genel müdürü Jan Carlzon ile bir görüşme yaparak, THY’yi nasıl dönüştürebileceğinin yollarını arar.
Kozlu döneminde network planlamadan tarife yapısına, insan kaynaklarından pazarlamaya kadar bir çok noktada devrim niteliğinde değişiklikler yapılır.
Bunun sonucunda THY’nin uluslararası arenadaki imajında ciddi bir iyileşme gözlemlenir.
1990 yılının Mart ayında, o dönemin en büyük yolcu uçaklarından olan Airbus A340 siparişi verilir ve ilk uçaklar 1993 yılında teslim alınır.
1989 yılının Aralık ayında THY’nin Sovyetler Birliği atılımı başlar. İlk olarak Moskova hattı açılır.
Takip eden dönemde, 1991 yılında dağılan Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını kazanan ülkelerin başkentlerine art arda seferler başlatılır.
Bakü, Almatı, Taşkent, Aşkabat, Kiev, Bişkek, Tiflis gibi hatlar, 1990’lı yıllarda THY’nin uçuş ağına katılır.
Şirket 1990 yılında, %1,5 gibi küçük bir oranla da olsa İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) halka arz edilir. THY hissesi İMKB’de ilk kez 20 Aralık 1990 tarihinde, 2.700 TL üzerinden işlem görür.
THY’nin özelleştirilmesi ile ilgili karar 25 Eylül 1990 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanır. Şirket bu tarihten itibaren Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na (Kamu Ortaklığı İdaresi) bağlanır.
THY’nin günümüzde de kullanmakta olduğu Genel Yönetim Binası’nın temeli 1985 yılında atılır ve bina, 1988 yılında hizmete girer.
Yine günümüzde THY’nin teknik bakım birimi tarafından kullanılmaya devam edilen Yeni Hangara ilişkin ilk proje çalışmaları 1980’li yılların ikinci yarısında gerçekleştirilir.
Özal döneminden günümüze miras kalan bir diğer unsur, THY ve Lufthansa ortaklığı ile kurulan SunExpress şirketidir.
Almanya ile Türkiye arasındaki charter turist pazarına hitap etmesi amaçlanan bu havayolu ile ilgili olarak 27 Temmuz 1989 tarihinde taraflar arasında bir ‘niyet mektubu’ imzalanmış ve havayolu 1990 yılında resmen uçuşlara başlar.
Neticede, Turgut Özal’ın iktidar yıllarında THY, gerek filo yapısı gerek uçulan hatlar ve gerekse gerçekleştirdiği kurumsal değişim ile baştan aşağıya yenilenir.
Özal Döneminde Açılan Yurt Dışı Hatları
| Ülke | Şehir | Kod | Açılış Tarihi |
| Suriye | Şam | DAM | 22 Şubat 1984 |
| Almanya | Hamburg | HAM | 27 Nisan 1984 |
| Almanya | Köln | CGN | 27 Nisan 1984 |
| İspanya | Madrid | MAD | 16 Kasım 1984 |
| Bahreyn | Bahreyn | BAH | 1 Haziran 1986 |
| Singapur | Singapur | SIN | 1 Haziran 1986 |
| Fransa | Lyon | LYS | 1 Kasım 1987 |
| İsviçre | Basel | BSL | 1 Ocak 1988 |
| Tunus | Tunus | TUN | 20 Mart 1988 |
| ABD | New York | JFK | 26 Ağustos 1988 |
| S. Arabistan | Riyad | RUH | 2 Kasım 1988 |
| Tayland | Bangkok | BKK | 14 Ağustos 1989 |
| Japonya | Tokyo | NRT | 14 Ağustos 1989 |
| Rusya | Moskova | SVO | 4 Aralık 1989 |
| Azerbaycan | Bakü | GYD | 25 Mart 1991 |
| Kazakistan | Almatı | ALA | 25 Mayıs 1992 |
| Özbekistan | Taşkent | TAS | 25 Mayıs 1992 |
| Fransa | Nice | NCE | 5 Haziran 1992 |
| Almanya | Düsseldorf | DUS | 1 Kasım 1992 |
| Almanya | Hanover | HAJ | 1 Kasım 1992 |
| Almanya | Stuttgart | STR | 1 Kasım 1992 |
| Türkmenistan | Aşkabat | ASB | 29 Mart 1993 |
| Romanya | Bükreş | OTP | 29 Mart 1993 |
| Almanya | Nürnberg | NUE | 31 Ekim 1993 |
| Ukrayna | Kiev | KBP | 1 Kasım 1993 |