Overbook yani havayollarının uçaktaki koltuk sayısından fazla bilet satması uygulaması, yolcuların korkulu rüyası, havayollarının ise ticarî getirisi sebebiyle vazgeçemediği bir şeydir.

Tadında yapıldığında yolcuları pek mağdur etmeyen bu uygulama, zaman zaman çığırından çıkabiliyor.

2017 yılında United Airlines’ın bir uçuşu öncesinde yaşanan vahim hadise hepimizin hafızasındadır.

Vietnam kökenli 69 yaşındaki Amerikalı doktor David Dao Duy Anh, bindiği uçaktan overbook sebebiyle indirilmek istenmişti.

Bu isteğe karşı çıkan Dao, uçaktan sürüklenerek çıkarılmış ve bu olay tüm dünyada tepkiyle karşılanmıştı.

Belki de bu olayın bir sonucu olarak, ABD’de 5 Ekim 2018 tarihinde yürürlüğe giren yeni havacılık kanununda, “uçağa binmiş bir yolcu, uçakta “overbook” var denilerek aşağıya indirilemeyecek.” şeklinde bir ibare de yer almıştı.

Hangi Amerikalı Havayolu En Fazla “Denied Boarding” Yapıyor?

Havayolları her ne kadar ihtimamlı davransalar da overbook uygulamasının tabii bir sonucu olarak denied boarding yani uçağa bindirmeme durumları yaşanabiliyor.

150 koltuk kapasiteli bir uçağın olduğunu ve bir uçuş için 160 bilet sattığımızı varsayalım. (Fazladan 10 bilet)

Ve uçuşa 155 yolcunun gelmiş olduğunu düşünelim. (5 yolcu no-show oldu)

Böyle bir durumda, havayolunun veya ona hizmet veren yer hizmetleri firmasının yetkililerinin, uçağa biniş başlamadan hemen önce 5 yolcuyu ikna ederek, uçuştan vazgeçirmesi gerekir.

Ücretsiz otel ve bilet, indirim kuponu gibi önerilerle yolcuların aklı çelinmeye çalışılır.

Gerekli sayıda yolcunun ikna edilemediği durumdaysa ortalık gerilir ve zaman zaman iş, sert tartışmalar ve hatta kavgalar yaşanmasına kadar varır.

Neticede bizim örneğimizde 5 yolcu uçağa binemez yani denied boarding olur; kimi gönüllü olarak, kimiyse mecburen…

ABD Ulaştırma Bakanlığı sistematik bir biçimde ülkedeki ulaştırma faaliyetlerine ilişkin istatistikler yayımlar.

Geçtiğimiz günlerde, 2019 yılının ilk altı aylık dönemindeki denied boarding sonuçları açıklandı.

Hazırlanan tabloda, denied boarding sayıları “gönüllü” ve “mecburen” olmak üzere ikiye ayrılmış.

Hawaiian Airlines, oransal bazda yapılan sıralamaya göre, bu konuda yolcularını en az üzen havayolu olarak listenin en başında yer aldı.

Daha ziyade bölgesel kapsamda hizmet veren Endeavor Airlines ikinci ve dünyanın en büyük havayollarından bir tanesi olan Delta Air Lines üçüncü oldu.

Altı aylık süre zarfında 61.097 adet denied boarding uygulaması yapan Delta’nın bunlardan sadece bir tanesinde yolcuyu ikna edememiş olması gerçekten sıra dışı bir performans.

Şirketin 2011 yılından bu yana uygulamakta olduğu etkin gönüllülük sistemi, bu başarının altında yatan sebeplerden bir tanesi.

Delta’nın bu uygulaması, overbook olan uçuşların biniş aşamasında kapılarda yaşanan kaos ve tartışmaları neredeyse tamamen ortadan kaldırıyor.

BTS’nin raporunda dikkat çeken bir diğer husus, American Airlines ve Southwest’in denied boarding sayılarındaki muazzam artış.

Her iki havayolu da bu duruma sebep olarak, neredeyse altı aydır yerde bekleyen Boeing 737 MAX tipi uçaklardan doğan kapasite sıkıntısını gösteriyor.

Overbook Nedir?

Overbook; havayolu şirketlerinin kullanmakta oldukları gelir yönetimi sistemleri sayesinde, seferlerdeki muhtemel “no-show”, yani bilet satın aldığı halde uçuşa gelmeyen yolcu sayısını tahmin ederek, uçaktaki yolcu doluluk oranını maksimize etmek amacıyla, arz edilen koltuk kapasitesinden fazla bilet satmasıdır.