Dünkü yazımızda, dünyanın en uzun taxi sürelerine sahip havalimanlarını incelemiştik.

Bugün, fazladan yapılan bir dakika taxi’nin havayollarına ne kadara mâl olduğuna bakacağız.

Konuyla ilgili olarak gerek ABD’de ve gerekse Avrupa’da yapılmış bir çok akademik çalışma bulunuyor.

İşte bunlardan bir tanesinde, kalkış öncesi yapılan taxi hareketi sırasında (taxi-out), dar gövdeli çeşitli uçak tiplerine göre dakikada 15 ilâ 25 kg kadar akaryakıt harcandığı tespit edilmiş.

Dünyanın en işlek havalimanlarında her gün 500-600 civarında kalkış yapıldığı düşünüldüğünde, taxi süresinde yaşanacak artışın maliyeti daha iyi anlaşılabilir.

Basit bir hesap yapalım:

500 kalkış x 20 kg = 10 ton

Bugünkü (24 Aralık 2019) Jet A1 fiyatı: (629.72 USD/mt)

10 ton x 630 USD = 6.300 USD

6.300 USD x 365 gün = 2,3 milyon USD

Bu hesap, geniş gövdeli uçakları ve taxi-in yani iniş sonrasındaki taxi hareketini dahil edecek şekilde yapıldığında, fatura iyice kabarıyor.

Zira mesela, Boeing 747 tipi bir uçağın 15 dakikalık bir taxi süresince sarf ettiği akaryakıt miktarı neredeyse bir tonu buluyor. (66 kg/dak)

Londra Heathrow’da Durum Nasıl?

Taxi sürelerinin maliyeti ile ilgili bir başka hesaplama ise İngiltere’den.

İngiltere hava sahasının yönetiminden sorumlu olan NATS’ın web sitesinde 2013 yılının Eylül ayında yayımlanmış bir yazıya bakıyoruz.

Yazıdan anladığımız kadarıyla Londra Heathrow Havalimanı’nda, “Taxi Time Monitoring Tool” adı verilen bir yazılım ile uçakların yerdeki hareketi yakın takibe alınmış.

Taxi süresinde kalkış başına elde edilecek ortalama bir dakikalık tasarrufla yılda 30 milyon Pound (o tarihte yaklaşık 45 milyon USD) tutarında bir meblağnın havayollarının cebinde kalacağı iddia edilmiş.

Heathrow’daki yıllık kalkış sayısının 240.000 civarında olduğunu ve söz konusu hesabın yapıldığı tarihlerde petrol fiyatlarının günümüzdekinin iki katı kadar bir seviyede bulunduğunu hatırlatalım.

Rötarların Maliyeti

Airlines for America adlı girişim ise daha geniş bir perspektifle, blok saatteki (her bir uçağın yerde ve havada geçirdiği toplam süre) bir dakikalık uzamanın maliyetini hesaplamış.

ABD’de faaliyet gösteren tarifeli havayolları için 2018 verileri kullanılarak yapılan hesaplamaya göre, blok saatteki bir dakikalık artışın bedeli, 74 USD olarak bulunmuş.

Aynı çalışmada, rötarlar sebebiyle yolcuların kaybettiği zamanın maliyeti de verilmiş.

Amerikan istihdam ofisi istatistiklerine göre, her bir yolcunun kaybettiği bir saatin maliyeti 49 USD olarak belirlenmiş.

Neticede, toplam taxi maliyetlerinin, havalimanlarının trafik yoğunluğuna, taxi yollarının uzunluğuna ve kullanılan uçak tiplerine göre değiştiğini ve hassas bir biçimde çok yakından takip edilmesi gerektiğini söyleyebiliriz.