Bünyesinde çok sayıda havayolu şirketinin de bulunduğu HNA Group’un yönetim kurulu başkanı Chen Feng, uçağa binmekten men edildi.
Söz konusu yasak, Çin’de son yıllarda uygulamakta olan sosyal kredi sistemi çerçevesinde konuldu.
Chen Feng’in sadece uçağa binmesi değil, trenle seyahat etmesi, tatil yapması, otelde konaklaması, gece kulüplerine gitmesi, gayrimenkul satın alması da yasak.
Feng’in çocuklarının özel okula gitmesi de mümkün değil.
Çin’deki Sosyal Kredi Sistemi
Basına yansıya bilgiye göre, Chai Jin adlı bir kişi, HNA Group çatısı altındaki online yatırım platformu Jubaohui hakkında bir dava açtı.
Mart ayında sonuçlanan davada HNA Group ve ona bağlı üç şirket on gün içerisinde davacı Chai Jin’e, 36.000 Yuan (5.300 USD) tutarında bir ödeme yapmaya mahkum edildi.
Fakat ödeme yapılmadı ve bu noktada sosyal kredi sistemi devreye girdi.
İlgili mahkeme geçtiğimiz günlerde bir karar alarak, HNA Group’un yönetim kurulu başkanı Chen Feng hakkında yukarıda değindiğimiz yasağı yürürlüğe soktu.
Hatırlanacağı üzere, Çin Halk Cumhuriyeti, ilk olarak 2018 yılında duyurduğu sosyal kredi sistemi çerçevesinde, milyonlarca vatandaşının uçağa binmesini yasaklamıştı.
Yıl boyunca 17,5 milyon uçak bileti ve 5,5 milyon tren bileti satın alma girişimi, kurulan bu sistem üzerinden engellenmişti.
Fikir olarak 2014 yılında ortaya atılan ve 2018 içerisinde ilk aşamada belli bölgelerde deneme amaçlı başlatılan sosyal kredi uygulamasının, 2020 yılı sonuna kadar ülke geneline yaygınlaştırılması planlanıyordu.
Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşları, işledikleri suçlar ve mâli durumlarının yanı sıra, çeşitli ortamlarda yaptıkları ve söylediklerine ve satın aldıkları şeylere göre değerlendiriliyor.
Puanı düşük vatandaşların çeşitli ceza ve kısıtlamalara tâbi tutulması söz konusu oluyor.
Orwellian tarzda bir toplum mühendisliği şeklinde değerlendirilen bu uygulama çerçevesinde Çin hükümetinin odaklandığı konuların başında, yüksek miktarda borcu olan kişilerin seyahat etmesinin kısıtlanması geliyor.
Ayrıca, ülkedeki terörist faaliyetler hakkında yalan bilgi yayan, vergilerini ödemeyen, uçuşlarda sorun çıkaran, sahte bilet kullanan, uçakta veya trende sigara içerken yakalanan kişilerin de bu araçlarla seyahat etmeleri yasaklanıyor.