Avrupa Birliği, Covid-19 krizi sebebiyle gevşetilen “kullan ya da kaybet” (use-it-or-lose-it) slot kuralındaki alt sınırı yükseltti.
2021/22 kış tarifesi döneminde havayolları, kendilerine tahsis edilen slot haklarını kaybetmemek için bunların en az %50 oranında uçuş yapmak zorunda olacak.
Bilindiği üzere normal zamanda bu oran %80 mertebesindeydi.
Gelgelelim, sivil havacılık sektörü tarihinde eşi benzeri görülmemiş Covid-19 krizi sebebiyle, 2020 yılı yaz tarifesinde slot kullanımı mecburiyeti askıya alınmıştı.
2021 yaz tarifesindeyse bu oran %40 olarak belirlenmişti.
Havayolları Bu Kararı Beğenmedi
Avrupa Birliği’nin bu kararı, özellikle network taşıyıcı olarak sınıflandırılan büyük havayolları tarafından hiç beğenilmedi.
Karara ilişkin bir açıklama yapan IATA, tespit edilen slot kullanım oranının gerçekle bağdaşmadığını iddia etti.
IATA, krizin etkilerinin hâlâ devam ettiğine dikkat çekerek, havayollarının haklarını kaybetmemek için önümüzdeki kış aylarında boşu boşuna uçuş yapmak zorunda kalacağını söyledi.
Bu durumun hem gereksiz bir masrafa hem de hava kirliliğinin önemli unsurlarından biri olan karbon emisyonuna sebep olacağı belirtildi.
Mevcut verilere göre, kış aylarına yönelik ileri rezervasyonlar, geçen yılın dahi gerisinde seyrediyor.
Düşük Maliyetli Taşıyıcıların Yaklaşımı Farklı
Öte yandan Ryanair ve Wizz Air, slot kullanım kuralının daha 2021 yılı yaz tarifesinde bile yeniden %80 oranıyla uygulanmaya başlamasını istemişti.
Michael O’Leary (Ryanair) ve József Váradi (Wizz Air) aksi halde, havacılık sektöründeki toparlanmanın yavaşlayacağı ve sektördeki rekabetin engelleneceğini iddia etmişlerdi.
O’Leary’ye göre bu konuda sağlanan kolaylığın özellikle Lufthansa, British Airways, Air France gibi büyük havayollarını tembelliğe sevk ettiğini ve söz konusu havayollarının uçuş sayılarını artırmada çekimser davrandıklarını söylemişti.
Benzer görüşleri dile getiren József Váradi, örnek olarak Londra’da yaşadıkları durumu göstermişti.
Váradi, Wizz Air olarak Londra Gatwick Havalimanı’nda büyümek istediklerini ancak slot kısıtlaması sebebiyle bunu gerçekleştiremediklerini belirtmişti.
Wizz Air CEO’su ayrıca, slot kurallarının gevşetilmesi sebebiyle çeşitli havayollarının, yakın bir gelecekte kullanmayacakları hakları ellerinde tuttuklarına; bu durumun da Wizz Air gibi büyümeyi hedefleyen havayollarının önünü kestiğine dikkat çekmişti.