Havayolu şirketleri özellikle son bir yıldır hızla artan petrol fiyatlarına karşı zorlu bir mücadele veriyor.
İngilizce “hedging” olarak tâbir edilen risk giderme uygulaması, havayollarının bu konuda başvurduğu en temel yöntem.
Southwest Airlines ve Air France – KLM, hedging sayesinde 1 milyar USD tutarında tasarruf elde edeceklerini bildirdi.
Air France – KLM, yılın ilk çeyreğindeki akaryakıt ihtiyacının %72 ve ikinci çeyreğindekinin %63 oranındaki bölümünü, 90 USD/varil seviyesinden hedge etmişti.
British Airways’in ana şirketi IAG de hedging programlarının büyüklüğünün 1,2 milyar USD civarında olduğunu ve jet yakıtındaki %150 oranındaki artışa rağmen, kendi akaryakıt masraflarının sadece %45 oranında yükseldiğini açıkladı.
IAG, 2022 yılındaki muhtemel ihtiyacının %60’ını hedge etmişti.
Ryanair’de ise bu oran %80.
Jet yakıtı fiyatının seyrine baktığımızda, bu işin ciddiyeti daha iyi anlaşılıyor.
Bundan bir yıl önce 80 USD civarında olan fiyat, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla birlikte adeta zıpladı.
Nisan ve mayıs aylarında 230 USD’ye kadar yükselen jet yakıtı fiyatı, daha sonra bir nebze de olsa sakinleşerek, 140 USD civarına geriledi.
Tabii hedging uygulaması her zaman arzu edilen sonucu doğurmuyor.
Geçmiş yıllarda bu işten ağzı yanan çok havayolu şirketi olmuştu.
İşte bu yüzden American Airlines, Delta Air Lines ve United Airlines gibi havayolları, hedging işinden uzak duruyor.
Özellikle 2007 – 2008 yıllarında yaşananlar hâlâ hafızalarımızdaki tazeliğini koruyor.
O dönemde kimi havayolları hedging yaparak ciddi tasarruflar elde ederken, kimileriyse ciddi zarara uğramıştı.
Tabii havayollarının, yolcu talebindeki güçlü seyir sayesinde, akaryakıt maliyetlerini büyük oranda bilet fiyatlarına yansıttığını yani bir bir bakıma bu işin ceremesini aslında tüketicilerin yani yolcuların çektiğini hiç bir zaman unutmamak gerekiyor.
Ülkemizde de THY ve Pegasus’un akaryakıt hedging işlemleri gerçekleştirdiğini biliyoruz.
THY’nin bu konudaki son durumuna ulaşamadım.
Pegasus ise 2022 yılı için kullanmayı öngördüğü yakıtın %46’sını hedge etmiş.
Varil başına fiyatın 60 ilâ 78 USD arasında olduğu belirtiliyor.